Көзге йолдызлар астында. Махмут Хасанов

– әллә синең башка эшең юкмы?

      – Минем, кем, Ногман энем, үз эшемне моңарчы кешегә кушканым юк. Син миңа алай җикеренмә. Мин сиңа малай-шалай түгел, тегеләй. Тормышны да, кешеләрне дә сиңа караганда күбрәк күргән, сиңа караганда шактый ук элегрәк тә туган…

      – Анысы белән бәхәсләшмим, – диде тегесе, – ләкин бит ничек диләр әле: кем элек туган, кем белеп туган, диләрме?..

      – Һай, ни, кем, Ногман энем! Вакыты-вакыты белән артыграк белеп ташлыйсың шул. Сине бит шул ук кешеләр күтәрде, шул ук кешеләр сине… теләсәләр… алай тупаслык белән эш чыкмый. Галләм сиңа бернинди дә начар сүз әйтмәде ләбаса. Ул бит эш белән кергән. Эш кешесенең кешедә йомышы була инде. Бәлки, аның тәкъдиме бернәрсәгә дә ярамый торгандыр. Ул бит укымышлы кеше түгел. Ә сиңа калганда, тыныч кына тыңларга иде дә аның ялгышларын аңлатырга иде. Алай күтәрелеп бәрелергә ярамый…

      Баш инженерның түземе бетте, ахрысы.

      – Бар әле, – диде ул коры гына. – Эшеңдә бул. Үгет-нәсыйхәт укырга сабый бала түгел ич мин сиңа.

      – Мин чыгармын, – диде Бикмүш абзый сабыр гына. – Тик соңыннан үзеңә авырга килмәсен дип кенә әйтәм. Чөймәсеннәр, дим, үзеңне…

      Ул ашыкмыйча гына чыгып китте. Бу сөйләшүдән соң сәгать, сәгать ярым вакыт та үтмәде, Галләмнең ашханәдә эчеп аяктан егылуы турында килеп әйттеләр.

      – Күрдеңме? – диде Сәйфиев, Бикмүш абзый ягына карап. – Андый эчкечеләр белән кешеләрчә сөйләшеп буламы соң?!

* * *

      «Поезд узганга да шактый вакыт үтте. Ә ул һаман юк!» – дип уйлап куйды Нияз. Ул ярты сәгатьтән артык инде урман ышыгында Көлемсәрнең кайтуын көтә иде.

      Нияз сәгатенә карап алды да, якасын торгызып, аякларындагы киез итекләрен бер-берсенә бәргәли-бәргәли, Көлемсәр кайтасы сукмак буйлап әрле-бирле йөренергә тотынды.

      Ул Көлемсәрне күрүгә ничек итеп сүз башларга кирәклеген дә алдан ук уйлап куйган иде инде. Аның уйлары шул ук вакытта леспромхоз хәлләре тирәсендә дә йөриләр иде.

      Шулай инде тормыш дигәнең. Теләгеңә ирешәм дип торганда гына, каяндыр нинди дә булса көтелмәгән бер каршылык килеп чыга да барлык хыял-максатларыңны туздырып ташлый. Менә Нияз да кайчандыр диңгезче булырга хыялланып йөргән иде. Ләкин аны, сәламәтлеге чамалы булу сәбәпле, диңгез мәктәбенә алмыйча, кире өенә кайтарып җибәрделәр. Шуннан соң ул, вакытны әрәм итмим дип, үзе яратып бетермәсә дә, Киев урман промышленносте институтына укырга керде. Анда узган дүрт ел сизелмичә дә калды. Ул хәзер менә институтны тәмамлау алдында тора, ләкин алда аны нәрсә көтә – ул моны үзе дә белеп бетерми…

      Нияз шундый уйлар белән мавыгып торган арада, сукмактан ерак түгел олы юлдан кайтып баручы Көлемсәрне күрде һәм, аның каршысына чыгарга теләп, кызу гына атлап китте.

      – Хәерле кич, Көлемсәр! – диде Нияз, уйлап куйган сүзләрен бөтенләй онытып.

      – Исәнмесез!

      Алар озак кына сөйләшми бардылар.

      – Кая баруыгыз иде? – дип сорап куйды Көлемсәр.

      Нияз авыр сулап кына җавап кайтарды:

      – Үзем дә белмим. Җанымны кая куярга белмәгәч чыккан идем. – Нияз, сүзләренең ничек тәэсир итүен күрергә теләгән кебек,