Еуропа жəне Америка елдерінің қазіргі заман тарихы (1945-2009). Бақыт Бөжеева

мен Чехославакияның тәуелсіздігін қалпына келтіруді және Солтүстік Трансильванияны Францияға қайтару қажеттігін жариялады.

      Одақтастар Германия мен Польша арасындағы шекараны Одер мен Нейс (Одра мен Нисса) өзендері бойынша белгіледі. Польшаның шығыс шекарасы Батыс Украина және Батыс Белоруссия шекарасы бойынша, Керзон шебінің бойымен өтетін болды. Кенигсберг қаласы және онымен жанасып жатқан аудандар Кеңестер Одағына берілді. Германия және оның одақтастары фашистік басқыншылық құрбаны болған елдерге репарация төлейтін болды.

      Ұлыбритания, АҚШ және КСРО Жапонияның қол астынан «күштер көмегімен басып алған» барлық аумақты азат етуді және негізгі төрт аралда жапондық егемендікті шектеуді шешті. Кореяға тәуелсіздігін беруді уәде етті. Жапония басып алған Солтүстік-Шығыс Қытай (Маньчжурия), Тайвань (Формоза) және басқа қытай аралдарын Қытай мемлекетіне қайтарып беру ұйғарылды.

      Кеңестер Одағына Оңтүстік Сахалин және 1855 жылға дейін Ресейге тиісті болған Куриль аралдары қайтарылып берілді. Қытай үкіметінің келісімімен КСРО Порт-Артур (Люйщунь) және Дальний (Далянь) аудандарындағы әскери-теңіз базасын жалға алуға келісті.

      Ялта мәслихатында және де кейінгі өткен мәжілістерде КСРО, АҚШ және Англия Еуропада қатысушы кеңестік және ағылшын-америкалық әскерлері арасын бөлетін шеп жөнінде келісімге қол жеткізді. Ол солтүстіктен оңтүстікке қарай: Балтық теңізінен Германия мен Австрия арқылы, Югославияның Италиямен шектесетін шекарасының өн бойымен Адриат теңізіне дейін өтті. Бұл шептен шығысқа қарайғы аумақты (Грекиядан басқа) кеңестік әскер азат етті, ал одан батысқа қарай ағылшын-америкалық әскерлер азат еткен болатын.

      Кореяны азат ету шебі 38 параллель сызығымен белгіленді. Солтүстік Кореяға КСРО әскерін енгізу қарастырылса, Оңтүстік Кореяны америкалық әскерлер азат етуге тиіс болды. Бастапқыда бұл бөлу сызықтары уақытша әскери шара деп шамаланса, бірақ кейін ол іс жүзіндегі кеңестік және ағылшын-америкалық ықпал ету өрісінің шекарасына айналды.

      Соғыстан кейінгі жылдардағы халықаралық өмірдегі ең маңызды оқиғаның бірі Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) құрылуы, оның міндеттері халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау, халықтар мен мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты дамыту болып табылады.

      БҰҰ Жарғысының аяқталған ең соңғы мәтіні 1945 жылы сәуірден маусым айлары аралығында өткен Сан-Франциско мәслихатында қабылданып, 1945 жылдың 26 маусымында 51 мемлекеттің өкілдері қол қойған болатын және өз күшіне 1945 жылдың 24 қазан күні енді. Осы күн БҰҰ күні деп аталып өтеді.

      Ұйымның мақсаттары:

      І. Бейбітшілікті, қауіпсіздікті сақтау; ол үшін әлемге төнген қауіпті тоқтату және жою, басқыншылық актілерін жою үшін тиімді ұжымдық шаралар қабылдау, сот әділдігі мен халықаралық құқық шеңберінде бейбіт жолмен шешу, әлемнің бұзылуына әкелетін әлемдік келіспеушілікті реттеу;

      ІІ. Халықтардың өзін-өзі басқару және тең құқықтылығы