Буолар да эбит. Огдо

Маргоша, эйигин ааҕыахтара, олус ааҕыахтара! Оннооҕор мин сэҥээрбитим буолбаат?!

      – Петя! Петюнчик! Мин олохпун дьоҥҥо ууран биэрэн кэпсиэхпин баҕарбаппын!

      – «Мораль» диэн баар, сэгэриэм! «Мораль» эйигин көмүскүө, ыраастыа, тиһэҕэр тиийэн, итэҕэтиэ, чэпчиэҥ!

      – Суох, Петюнчик, мин билбиппин эн наукаҥ ырыппыта да сөп. Түксү. Син биир, этинэн-хаанынан тус бэйэ билбитин суруйуу уратылаах, дьон ортотугар сааппакка, күүскүнэн сыгынньахтаныы кэриэтэ, сэрэйиллэр дьыала. Мин оннук үйэтийиэхпин баҕарбаппын…

      – Сэгээр, оттон бэйэҥ ааккынан буолбакка…

      – Петя! Өйдөөх киһи эрээригин, эн миигин үйэ-саас тухары сиилээһиҥҥэ, күлүү-элэк оҥостуутугар ууран биэрээри, онон ааппын ааттатаары соруһаҕын дуо? Оччоҕуна быыһаан ылбытыҥ, манна аҕалбытыҥ ол эрэ туһуттан дуо?! Миигин билэҕин, суруйдахпына кырдьыктан туораабаппын, атыннык сатаабаппын син сэрэйэн эрдэҕиҥ! Тоҕо аһыммаккыный, эн? – Марго куолаһа уохтаммыта, устунан титирэстээбитэ.

      Петр Егорович, дьэ, өйдөммүттүү, түргэн үлүгэрдик сүүрэн тиийэн кэргэнин кууһан ылбыта, кыра оҕолуу төбөтүттэн имэрийбитэ уонна кулгааҕар сибигинэйбитэ:

      – Суох-суох, уоскуй, тоойуом… Акаары учуонайгын баалаама дуу? Суруйума-суруйума… Букатын ханна да быктарыма, мин эрэ билиэм, онтубун бэйэбин кытта илдьэ барыам. Истэҕин, Маргоша, икки атахтаах миигиттэн истиэ диэн саараама даҕаны, сөп?

      – Сөп, Петенька, эн эппитиҥ курдук буоллун… Биһиэхэ ким да, туох да наадата суох…

* * *

      Олег Дмитриевич Маринатыныын атырдьах ыйын бүтүүтэ эрэ куоракка кэлбиттэрэ. Дьиэни-уоту сууйан-тараан бүтээт, Марина оскуолатыгар үлэлии ойбута. Оттон Олег Дмитриевич күһүҥҥүлээх уонна атын сиртэн көһөн кэлбит устудьуоннарга эбии көмөҕө туруорбуттарын быһыытынан, эмиэ оргууй үлэтигэр тахсыбыта.

      Күн солото суох үлэ-үөрэх сылын кэрдиис кэмэ саҕаланнаҕа ити. Күннээҕи түбүктэн ордуу суох. Тылгыынаптар эмиэ урукку хааларыгар киирэн киэһэ эрэ чэйгэ дьүүллээн көрсүһэр аакка бардылар. Ону даҕаны Марина ыксыыра сүрдээх, сарсыҥҥы уруогар булгу тугу эмэ эбии булан, сонун соҕустук ыытар баҕалаах буолан, хаһыаты-сурунаалы хасыһара үксэ бөҕөтө.

      Олег тэлэбиисэрин көрөрө эмиэ аччаата. Сотору, солбукка диэн, эбии лиэксийэҕэ туруораннар, күн солото суох барда. Бүгүн Петр Егорович дьиэтигэр ыҥырбытыгар барбата. Марина, кулгааҕын уһугунан ону истэн, дьиибэргээтэ.

      – Олег, Петр Егоровичка иккис сырыыгын аккаастаатыҥ дии, тоҕо?

      – Ээй, бокуойум суох, доҕор. Саҥа бөлөххө лиэксийэ диэтилэр. Петр Егоровичка бардахпына, бу киэһэм быраһаай буоллаҕа дии…

      Итинник, сиирэ-халты аһарынан абыранна. Тоҕо эрэ аны Муннуураптары тумнар санаалаах. Сүрүкэйэ да бэрдин өйдүүр, аккаастыырга табыгаһа суоҕун эмиэ. Ол да буоллар, хайыыр да кыах суох. Марго… мантан инньэ тохтуохтаах. Оттон, тиийэ турар буоллахха, ити быһыы өссө дириҥиир кутталлаах…

* * *

      Татыйык ыараханын, билиҥҥитэ, үөрэнэр сиригэр, кыргыттара эҥин билбэттэр. Кыыс көҥөс, этэр да санаата суох. Саҥа дьыл