Sehrbazın Şagirdi. Эвальд Флисар

nə, indi nə? İllüziya reallığının dağılması prosesinə diqqət yetir. Bununla yanaşı, eqonun prosesi öz məqsədlərinə tabe etmək cəhdlərini də nəzərə al".

      Məşqlərimə davam etdim. İndi mən ikiqat diqqətli idim: təkcə hisslərim, düşüncələrim və duyğularım haqqında deyil, həm də düşüncə tərzim haqqında.

      Çox keçmədi ki, qocanın xəbərdarlıqlarının nə qədər yerində olduğunu anlamağa başladım. Mən eqomun nə etdiyini görürdüm: o, ora-bura tələsir, sinəsinə döyür və deyirdi: "Köhnə nizam dağılır, yeni dövr gəlir və bütün təşəkkürlər mənədir!" Mən eqomun onu devirmək üçün nəzərdə tutulmuş inqilabı necə hiyləgərcəsinə ələ keçirdiyini və özünü həmin inqilabın uğur qazanmasına zəmanət verə biləcək yeganə şəxs kimi göstərməyə başladığını görə bilirdim. Mən onun gözətçilərinin bütün köşələrini, bütün əsas küçələrdə maneələr qurduğunu, hər yerdə olan casuslarını görə bilirdim. Onun nə qədər qəzəblə özünə müttəfiqlər axtardığını, yeni ideyalar, imkanlar üçün nə qədər azğın olduğunu görürdüm; rədd edilmiş düşüncələri necə diriltdiyini və onları yeni nümunələrdə birləşdirdiyini, əbədi olaraq yeni planlar qurduğunu. Onun qorxduğunu görə bilirdim. Və onun öz həyatı üçün min bir məkrli formada mübarizə apardığını görürdüm.

      Başa düşdüm ki, vəziyyətim olduqca dözülməzdir. Əgər mənim eqom həqiqətən də düşüncə və hisslərimin sahibi, planlarımın memarı və konspirasiyalarımın rəhbəridirsə, o zaman içimdə baş verən hər şey (hörümçək torunun açılması da) onun özünümüdafiə yollarından başqa bir şey deyil. Eqoma edilən hər hücum dərhal onun müdafiəyə çəkir. Bu o deməkdir ki, mən elə şeylər edirəm ki, onları etməkdən imtina etmək istərdim. Bu o deməkdir ki, mənim etdiyim şey axmaqcasınadır.

      Burada oturub psixofizik məşqlər edirəm, eqo isə hər zaman mənə lağ edir! Mən axmağam?

      Yoqananda mənə xoş təbəssüm etdi. “Yaxşı, – dedi. – Sən əzalarını bükür, daxili dərinliklərinə nəzər yetirir, nəfəs məşqləri edir və qəribə mantraları təkrar edirsən. Yalnız bir axmaq belə şeylər edə bilərdi. Sənin axmaq olduğun hamıya aydın olmalıdır. Amma indiyə qədər sənin eqon bunu dərk etməyə imkan verməyib. Lakin indi ilk qələbəni qeyd etdin. Utancla və təvazökarlıqla axmaq olduğunla razılaşdın. Qarşıdakı yol indi aydındır. İndi sən məşqlərinə mistik elementlər isnad etməyi dayandıracaqsan. İndi biləcəksən ki, onlar yalnız sağalmasının ilk mərhələlərində əlilə lazım olan bir qoltuqağacıdır. O, yeriyə bilən kimi qoltuqağacını atır. Sən anladın ki, eqon təkcə sənin hərəkətlərini deyil, həm də bu hərəkətlərin mənası ilə bağlı fikirlərini oğurlayır. Bu fikirlərdən imtina et. O zaman sənin eqonun qavrayacaq heç bir şeyi olmayacaq. Sadə ol və daha yaxşı, daha ağıllı, daha əxlaqlı olmağa çalışma. Qüsurlarını qəbul et; onlar sənin başlanğıc nöqtəndir. Nə qədər onları aşmağa çalışsan, onlar sənin yolunda maneələr olaraq qalacaqlar. Sən onları qəbul etdiyin zaman onlar sənin yolunun ayrılmaz hissəsinə çevrilirlər”.

      Aşağıdakı dərəni günəş işığı bürüyən kimi evin yanından qaçaraq çaya tərəf gedirəm. Paltarımı çıxarıram, sonra başdan-ayağa bədənimi sabunlayıram, suya girirəm. Diz üstə dururam. Su dondurucu soyuqdur; qulaqbatıırııcı şəkildə qışqırıram. Prosesi təkrar edirəm. Fısıldayıram, ləhləyirəm və qışqırıram. Kifayət qədər cəsarət toplayanda qollarımı açıb ilk olaraq üzümü suya salıram. Sürətlə axan çay bədənimə sıçrayır. “Üşüyəcəksən, – ağlım məni xəbərdar edir, – pnevmoniya tutacaqsan, öləcəksən!”

      Sus, mən qəsdən buzlu suya təslim olan ağlın mənə nə dediyinə qəti müqavimət göstərirəm. Huşumu itirmə həddinə çatanda çaydan çıxıb, dəsmalı götürüb bütün bədənimi bacardığım qədər ovalayıram. Mənim çığırtı və qışqırığım Navanqın bibilərindən birinin diqqətini çəkdi. O, damda dayanıb mənə baxır, sanki normal deyiləm.

      Ağıl mənə pıçıldayır ki, məhrəm yerlərimi dəsmalla örtüm. Gülümsə və yaşlı xanıma de: "Sabahınız xeyir, yaxşı yatmısınız?" Ona nəzakətli, tərbiyəli olduğunu, yaşlı insanlara hörmət etdiyini və qonaqpərvərliyinə görə minnətdar olduğunu göstər.

      Ağlımı söyməyə başladım. "Nəyə baxırsan, ay ifritə?" Tibet dilində bir kəlmə də bilmədiyim üçün damdakı büzüşmüş qadına sloven dilində qışqırıram. Dəsmalı açıram və sallanan bədən üzvümü soldan sağa yellədirəm. Qorxmuş yaşlı qadın gözdən uzaqlaşır.

      Bir çox insanlar uçurumun kənarında dayanarkən qəfildən özlərini uçurumdan atmaq istəyi ilə qarşılaşıblar. Ölümə olan maraqdan deyil, özlərindən gözləmədikləri bir şeyi etməyə olan təkan səbəbilə. Ağlı aldatmaq və qəfil hərəkətlə onun əlindən qaçmaq üçün. Mənim davranışım da bənzər mənbədən qaynaqlanır. Mən başqalarını şok etmək istəmirəm, özümü şok etmək istəyirəm. Özümü relsdən çıxarmaq istəyirəm.

      Evə qayıdıram və səhər yeməyi tələb edirəm. Navanqın bibisi üzünü çevirir və mənə məhəl qoymur. Yoqananda kamin qarşısında oturub səs-küylə öz tsampa payını yeyir. O da mənə məhəl qoymur. Navanq ayağa qalxır və bir söz demədən emalatxanasına getmək üçün otaqdan çıxır. O biri bibisi də ortalıqda yoxdur; yəqin ki, kəndə gedib.

      Qapının arxasındakı qarışıq yerdən taxta qab çıxarıb qazandan arpa sıyığı tökürəm. Yoqanandanın qarşısında oturub donuz kimi yeməyə başlayıram, ona meydan oxuyuram.

      “Nə olub, qoca? – Mən ondan sloven dilində soruşuram. – Necə gedirəm? Hər halda, sənin nə düşündüyünü vecimə almıram. Mən səndən asılı deyiləm. Səncə, sənə hörmət edirəm? Əslində mən səni gülünc bir adam kimi görürəm. Niyə özünü karlığa vurursan? Daha sənə ehtiyacım yoxdur! Eşidirsən məni? Mən həbsdə olan bir insanın minnətdarlıq, hörmət və digər yanılmalarından imtina edirəm. Gözləntilərini yerinə yetirməyə hazır olduğumu düşünürsənsə, səni sürpriz gözləyir. Ya da məni. Azadam; məsuliyyət sözü mənim lüğətimdən silinib”.

      Qəfil bir hərəkətlə qabın içindəkiləri onun başına atıram. Tsampa alnından aşağı, gözlərinin içinə və yaxalığının arxasındakı saçlarına süzülür. Bir söz demədən ayağa qalxır, ocağa gedir və çirkli qab dəsmalını götürür. Üzünü, saçını və boynunu silmək üçün istifadə edir. Sonra sakitcə ön otağa daxil olur.

      Mən isə yamacla kəndə tərəf tələsirəm. Evlərin arasında itlərə və uşaqlara rast gəlirəm. Ən yaxın qapını döyürəm. Açılan kimi qəhvəyi bir tibet siması görünür, ətrafa baxıb yüksək səslə osdururam.

      Qonşu evə gedirəm. İndi məni bir qrup çirkli uşaq izləyir, onlar mənim davranışımı əyləncəli hesab edirlər. Qapını döyürəm. Qapının ağzında qırmızı üzlü bir gənc görünür. Əlimi ona tərəf uzadıram. "Sabahınız xeyir, cənab Professor, həyatın mənası ilə bağlı sualınıza cavabım brrrrrt-ziiink-tlezzzubl-dstrekfitzbunlep-trebdbrdvuntr-batrndrdr-aprevtrgatrpintkatrlar-bentpara-tera-dır".