Əzilsəm də susmaram!. Ахмед Джавад

dürlü qəm cünüdi49 edər xatirə xütur50,

      Əmsalsız bahadürə müşkül bu hal olur!

      UŞAQLIĞIM

      Altı ya beş yaşında təxminən,

      Tifli-məsumi, dilxərabi-həzin;

      Gəziyor küçə içrə sərgərdan,

      Bəni etməzmi dilkəbab qəmin?

      Rişəsini tişeyi51 fələk kəsmiş,

      Guya ki, bir nihali52 məzlumdur.

      Acizəm vəsfinə qərib baxışın,

      Arifanə, bu hal məlumdur!

      Gediyor peşiman-peşiman.

      Gəzir ətrafı çeşmi-xunbarı53.

      Görüyor nazü neməti əlvan,

      Lərzə içrə o çeşmi-gülnarı54

      Onsız demək bu tifli-zəif,

      Arayurmuş həqiqi valideyni;

      Baxtı yar oldu, bəxtiyar oldu,

      Pək55 sevər də şəfiqi-valideyni!

1909

      LİRİK PARÇALAR

      I

      Nə gözəl giryədir, bu giryə56 xuda?!

      Nə qədər dilfirib57 por sevda!

      Giryeyi-qəmmi? Ya ki həsrətmi?

      Hasili-hüzn, ya məsərətmi58?

      Giryə həm xəndəyə edər mail,

      Seyr edən kimsəyi qılar sail.

      Bilməzəm ağlayummı bu halə?

      Güləyim qoysə kətmi59 əhvalə?

      İki sevdazadə bulub vəslət,

      Hicr əlindən tutubdilər fürsət!

      Ağlamaq hicrdən şikayətdir,

      Xəndələr60 firqətə61 nəhayətdir!

1909, noyabr

      II

      Ya rəbb, nə lətif cismi-canan?!

      Pur nuri-ziya camalı hər an!

      Rəftarı sütudə62, yari-məsud.

      Güftarı həzin, üyuni63 – xəndan!

      Zülfi siyəhi kəmalə varmış,

      Bir mah camal, şahi-xuban!

      Növrəstə büti, pür işvə tənnaz64,

      Oldu bana cilvəgər xuraman!

      Ey yari-əzizi gülüzarım,

      Seyr eylə bu halı şanlı sultan!

      Bilməm bumu rəsmi dilbəranə?

      Rəhm eyləmiyorlar aşiqanə!

      III

      Hər qonçəyi görməyə çoxdan həvəsim var,

      Lakin sana məclub65 olub, ey şuxi-dilara, -

      Bilmərrə həyatım uğrunda durub inlər!

      Yalnız səni, sən qonçeyi-yekdaneyi bəklər!

      Bilməm nə qədər tatlı66 keçənlərdəki didar67?!

      Ruhim dəgil ehyamə68, səbəb şəkk edəməm bən!

      Yalnız düşünürəm səni həp zindeyi-əsrim!

      Sevdanə giriftar oləli başqa həyətə,

      Malikini, təbdilə bin dürlü sifatə!

      Eşqindir, əvət! Danmiyoram, danmayasan sən!!!

1909, dekabr

      IV

      Təvcihi-nigah etdikcə canım yaxıyor yar!

      Yəni nəzər etdikcə, seyran bakıyor yar!

      QƏZƏLLƏR

      Mərhəmət etsən əgər varmı qüsuri bir gör,

      Xaliqin əmr eyləyib bən deyürəm rəhm eylə!

      Baisi-mövtüm olub, batma vəfasız qanə,

      Bəsdir hicran yarası, bən ölürəm, rəhm eylə!

      Çox cəfa eyləyərək tərki-cahan qılırdın,

      Sonrakı aşiqinə, bən gedirəm, rəhm eylə!

      Ey xudavəndi-kərəm, əhvalimə eylə güzər.

      Taşa69 təsir eyləyən ahim sana etməz əsər!

      Səngdil70 olmaq sana bilməm neyçün vacib kibi,

      Sən hərami vacib etdin, çox dilə verdin kədər!

      Sən bəni xar eylədin, Allah səni xar etməsün,

      Hansı məzhəbdə rəvadır, böylə zülm, ey bixəbər!

      Sən bəni nalan edərsən halimə xəndan olub,

      Xəndeyi-rəhmət bana bəsdir təcəssüddən səmər.

      Öz camalından əgər kəndin xəbərdar olmasan,

      Bax də bir ayinəyi xofi-xudadan qıl həzər!

      Ararkən yarə uğraşdı, dilim məhsuldar olmuş,

      Nə məsudəm, xudavənda, müqabil gülüzar olmuş!

      Gecə-gündüz şikayətlər umə ruyin fəraqindən,

      Zəbanım lal olub hala: Müsadifi71-hüsni-yar olmuş.

      Gəzim əma idi əşki təhəssür tökməkdən naşi72,

      Münəvvər qıldı yarım lütflə ol bəxtiyar olmuş!

      Nə gördim bir büti-zibayi-məh surət, hilal əbru,

      Bənim nəqşim qədər, hüsni məzid73 girdigar74 olmuş!

      Bükülmüş qamətim gördükdə ol sərvi-səmənsayı,

      Düzəldi qəddi-məyubim75, hər qusum feyzbar

49

Ordu (ə.)

50

Xatirə gəlmə (ə.)

51

Mişar

52

Fidan (f.)

53

Qan ağlayan

54

Nargülü rəngində (f.)

55

Çox (türkcə)

56

Ağlamaq (f.)

57

Könül aldadan (f.)

58

Çətinlik (ə.)

59

Gizlətmək (ə.)

60

Gülüşlər (f)

61

Ayrılıq (f.)

62

Tərifəlayiq (f.)

63

Gözlər (ə.)

64

Zarafatçı (f.)

65

Cəlb olunmuş (ə.)

66

Şirin (t.)

67

Görüş (f.)

68

Dirçəlmə (ə.)

69

Kədər (t.)

70

Daş ürəkli (f.)

71

Rast gələn (ə.)

72

İrəli gələn (ə.)

73

Artmaq (ə.)

74

Çevrə (f.)

75

Şikəst (ə.)