Hekayələr. İsi Məlikzadə

Dadaşov” sözü, deyəsən, oğlanın tərəddüdünə son qoydu: oğlan getdi bələdçini axtarmağa.

      Ucaboy adam siqaretini qapaqlı dəmir külqabıya atdı.

      – Düzələr, – dedi.

      Bələdçi tələsik addımlarla gəlib ucaboy adamın qabağında dayandı.

      – Eşidirəm, yoldaş Dadaşov!

      Dadaşov sakit, ancaq hökmlə dedi:

      – Bu kişinin kupesindəki pəncərə açılmadı… Beş dəqiqə vaxt verirəm sənə…

      Bələdçi, Sabit Mirzəyə baxıb, üzrxahlıq eləyirmiş kimi dedi:

      – Beş dəqiqəyə aça bilmərəm, vallah.

      Dadaşov:

      – Olsun on dəqiqə! –dedi və öz kupesinə girdi.

      Sabit Mirzənin daha şübhə yeri qalmadı: “Bu, kimdirsə, hər yerdə sözü keçən adamdı”. Donuxub qalmış bələdçidən soruşdu:

      – Bu yoldaş kimdi?

      Bələdçi çiynini çəkib yavaşca cavab verdi:

      – Nəçi olduğunu bilmirəm, amma… balaca adama oxşamır.

      Bələdçi necə tələsik gəlmişdisə, eləcə də getdi.

      Dadaşov kupedən çıxıb, Sabit Mirzəyə “Kent” qutusu uzatdı.

      – Bayaq gördüm “Avrora” çəkirsən. Sənə yaraşan siqaret deyil. Bunnan çək.

      Dadaşovun əlindəki “Kent” qutusuna baxa-baxa Sabit Mirzə başını buladı.

      – “Avrora”ya öyrəşmişəm, – dedi. – Sağ olun.

      – Mən çəkən deyiləm, hərdən, kefim duranda fısqırdıram. Cana da ziyandı, cibə də… – Üzünü öz kupesinə tərəf tutub çağırdı: – Fətulla!

      Kupenin qapısında qırmızısifət, gödək bir kişi göründü. Dadaşov “Kent” qutusunu ona uzatdı.

      – Bunu qoy yerinə.

      Kişi siqaret qutusunu alıb kupeyə girdi. Sabit Mirzə utandığından gözlərini döşəməyə zillədi. Kimdən utandığını özü də bilmirdi: qırmızısifət kişidənmi, Dadaşovdanmı, özündənmi? “Bu Dadaşov, deyəsən, çox ədəbsiz adamdı”.

      Sabit Mirzə başını qaldırıb Dadaşovun üzünə məzəmmətlə baxdı. Dadaşov gülümsəyirdi.

      Bələdçi çəkic, kəlbətin gətirib Sabit Mirzənin kupesində taqqaturuq salmışdı və Sabit Mirzəyə elə gəlirdi ki, Dadaşov o taqqaturuqdan zövq aldığı üçün, özünün gücünə, hökmünə bir daha inandığı üçün gülümsəyir. Ancaq Sabit Mirzə onun iri gözlərində adamın ürəyini hərarətlə, sevinclə dolduran bir işıq gördü, ağımtıl üzündə nurlu, mülayim bir təbəssüm gördü və indicə Dadaşov barədə pis fikrə düşməyinə peşman oldu.

      Dadaşov təbəssümü qədər ilıq, mülayim olan səslə dedi:

      – Saçın tez tökülüb. Heyf… Yaşda mənnən kiçik olarsan.

      Dadaşovun səsində elə canıyananlıq, elə mərhəmətlilik vardı ki, Sabit Mirzə onu cavabsız qoya bilmədi.

      – Qırx yaşın içindəyəm, – dedi.

      – Mənnən yeddi yaş balacasan. Özü də səhnədə çox boylu-buxunlu görünürsən, amma sən demə, o qədər də ucaboy deyilsənmiş.

      Sabit Mirzə özünü alçaqboy hesab eləmirdi, ancaq indi baxıb gördü ki, başı Dadaşovun çənəsi bərabərindədir. Birdən ağlına gəldi ki, Dadaşov boynunun ucalığı ilə öyünür, qürrələnir. Elə bil zənnində yanılıb-yanılmadığını dürüstləşdirmək üçün diqqətlə Dadaşovun üzünə baxdı. Dadaşovun sıx, dalğalı saçı sə liqəylə arxaya daranmışdı. Gicgahlarına dən düşmüşdü. Gözləri də iri idi, burnu da. Qapqara qaş larının tükü uzun idi, buruq-buruq idi. Qalın, dördbucaq bığı vardı.

      Bələdçi qan-tər içində kupedən çıxıb çəkic-kəlbə tini Dadaşova göstərə-göstərə dedi:

      – Düzəldi… Başqa nə qulluğunuz var?

      Dadaşovun üz-gözündən bayaqkı ilıq təbəssümdən əsər-əlamət qalmadı. Bircə saniyənin içində sifətinin ifadəsi dəyişdi, ciddiləşdi.

      – Qulluğum olanda çağıtdıraram səni, – dedi.

      Bələdçi boyun-boğazının tərini silə-silə getdi.

      Qırmızısifət kişi başını kupedən çıxarıb:

      – Yoldaş Dadaşov, – dedi, – yatmaq istəyirsinizsə, yorğan-döşəyinizi salım.

      – Salmağına sal, ancaq hələ yatmıram. – Dadaşov başının işarəsiylə uzunsaç oğlanı göstərib: – Qoy uşaq-muşaq indidən yatsın, – dedi.

      Uzunsaç oğlan əvvəlki yerində – pəncərənin qabağında dayanıb siqaret çəkirdi. Üzünü çölə tutsa da, bir gözünün ucu ilə Dadaşova baxırdı. Elə bil qulaqları səsdə idi, bu dəqiqə Dadaşovun çağıracağını, təzə buyruq verəcəyini gözləyirdi.

      Sabit Mirzə:

      – Bir az dincəlim. Yorğunam… – dedi və kupeyə girib arıq kişiylə üzbəüz oturdu.

      Kişi dedi:

      – Çox sağ olun. Siz olmasaydınız, pəncərə qışacan bağlı qalacaqdı.

      İçəriyə gurhagurla ilıq meh dolurdu, meh pəncərənin sarımtıl pərdələrini şaphaşapla yellədirdi. Kupe daha əvvəlki kimi bürkü-boğanaq deyildi.

      Sabit Mirzə kürəyini arakəsməyə söykəyib:

      – Dadaşova təşəkkür eləyin, pəncərəni o açdırıb, – dedi və kişinin key-key baxmağından anladı ki, o, Dadaşovun varlığından, kimliyindən bixəbərdir. Sabit Mirzə üzbəüz arakəsməyə işarə eləyəndən sonra arıq kişiyə agah oldu ki, “Dadaşov” deyilən şəxs qonşu kupedədir və şübhəsiz, bu Dadaşov bir sözü iki olan adamlardan deyil.

      Arıq kişi gözlərini Sabit Mirzənin üzünə zillədi:

      – Yaxşı ki, səni üzbəsurət gördüm, – dedi. – Sən televizora çıxanda bütün külfət yığışır televizorun başına. Səni hamımız çox istəyirik.

      Bu sözlərin müqabilində Sabit Mirzə nəsə deməli idi.

      – Təşəkkür eləyirəm, – dedi.

      Elə bu dəm Dadaşov içəri girdi. Arıq kişi əvvəlcə yerindən tərpənmək istəmədi, sonra ürəyinə damdı ki, bu ucaboy adam elə Dadaşov özüdür ki var. Kişi qapıya tərəf sürüşüb, yerini Dadaşova verdi.

      Dadaşov, Sabit Mirzəylə qabaq-qənşər oturub, dalğalı saçını barmaqlarıyla daraqlaya-daraqlaya arıq kişidən soruşdu:

      – Adın nədi, əşi?

      Kişi:

      – Adım Qasımdı, – dedi.

      – Yatanda səsin çıxmır ki?

      Kişi başa düşmədi.

      – Nə buyurdunuz? – dedi.

      – Deyirəm, yatanda xoruldamırsan ki?

      Kişi Sabit Mirzənin