Новая Зямля: Куканія. Антось Уласенка

выглядам і называюць сябе аднолькава.

      Яўнут крахтануў:

      – Яцьвягі лічаць, быццам выключна яны ёсьць нашчадкамі легендарнага Гедзіміна, і пахваляюцца тым, што паходзяць наўпрост ад самога князя. А русіны тут, маўляў, пятае кола ў возе і жаднага дачыненьня да Гедзіміна ня маюць. Йітвегі, у сваю чаргу, упэўненыя, што яцьвягі – па-іхнаму «жмудзіны» – адно папрымазваліся да князя, а папраўдзе да яго ніякім бокам.

      – Пачакай, васпане. Гедзімін – зусім ня князь. Гэта ўсяго-ткі назва касьмічнага карабля, на якім нашыя продкі калісь прыляцелі ў Вільню з-па-за зораў.

      – Юргелю, – Яўнут паглядзеў на яго, як на дурненькага, – годзе чаўпсьці лухту. Вернемся лепей да Аўцімы. Што здарылася далей? Мяркую, на тым твае прыгоды ня скончыліся.

      – Мне прыйшлося абысьці ўсю вёску, каб пераканацца, што нідзе няма ні чыгункі, ані аэрабарліны, ані якога іншага транспарту. Тады я вырашыў падначаваць у Аўціме – мая памылка, – а справы рабіць з раньня. На беразе якраз знайшоўся заезны двор.

      – «Leli krēklai», – уставіў Яўнут.

      – Гаспадар недалікатна адмовіў мне ў прыёме і праявіў беспадстаўную агрэсію на пустым месцы.

      Яўнут узьняў брыво і выразна паглядзеў на яго.

      – Наколькі я ведаю Бутыгейда, трэба добра пастарацца, каб яго ўгнявіць.

      – Мажліва, я не разабраўся ва ўсіх звычаях і забабонах і выказаў занадта яўную цікаўнасьць да ягонае дачкі, – несхаць прызнаў Юргель. – Нельга выключаць падобную магчымасьць, хоць вінаваціць мяне ну ніяк не выпадае. Вочы ў дзевухны такога кшталту, што адвесьці позірк проста немагчыма, калі ты мяне разумееш.

      – Твая праўда. Прырода запраўды надзяліла Аргелу выбітнымі… гм-м-м… вачыма.

      – І бацькам, няздольным сьцяміць, што такі дар няможна замыкаць у чатырох сьценах – ім трэба дзяліцца з кожным, хто прагне дакрануцца да прыгажосьці.

      – Брак Бутыгейдавага цяму летась адчуў на сваёй скуры Пясьціла. Гэта і ёсьць здарэньне, па якім мы больш не спыняемся ў Аўціме. Прыпускаю, Бутыгейд разглядае ўласную дачку як прыкметную шыльду, на якую можна заглядацца, але не… гм-м-м… дакранацца да яе, як ты выказаўся.

      – Не магу не заўважыць, што васпан зачаста гмыхаеш, як згадваеш жаночыя вабноты. Няўжо гэта сарамлівасьць?

      – Глупства, – гыркнуў Яўнут, але ўзяў сябе ў рукі, убачыўшы хітрынку ў Юргелевых вачох. – Як бы там ні было, Пясьцілу пашэньціла больш за тваё: Бутыгейд выштырыў яго адно пад ранак.

      – Ага! Дык гэта яму я мушу падзякаваць за ласку, што мне ўчынілі ў «Лелі крэклях». Уцякаў стуль як ад халеры. А пасьля напаткаў цэлы атрад на яшчарках, якія пляваліся полымем. Злосьнікі цюгакалі на мяне як на нядзьведзя і гналі аж да лесу. Жаднае павагі да беднага падарожніка.

      – Яшчаркі завуцца жывойтамі. Яцьвягі іх гадуюць: аб’язджаюць і выкарыстоўваюць у гаспадарцы.

      Яўнут з Юргелем пэўны час памаўчалі, гледзячы, як вуглі браліся сівізной, і слухаючы смалістае пастрэльваньне вагню.

      – Такім парадкам, я схільны прыняць прапанову