Çı Robinzon Kruzo heyratinə jimon iyən çəy macəron. Daniel Defo

vote mumkun ni. Bəvay tarsi joqo bə zəmin doroz bəbin ki, joqo bızın mardəbin. Çı həyvoni eşe iyən çımə bo nez omeyo işorə karde vindeyədə bə curuət oməyn ,bo mardə həyvoni bevardeyo bə ov dəşin. Mı fik nıkardəy çı həyvoni kom vırədə eşeş təəyin karde zındənıbim. Çunki çəy tasə vırə dırıs xun be. De yolə muşkuləti həyvonım pəydo karde de jiyəm dəbase. Çı jiyə tıkım bo vəhşiyono şodoy. Əvonən okırnişone bəbiyeşon bekırniy. Im həyvon, nadırə cinsin, çanə bıvotoş mahbub xol-xolin, qıləy yolə pələnq be. Çı cəmdəki ətrofədə əmandə vəhşiyon de heyrəti əştə dason bə osmoni tərəf ros kardəbin. Əvon, ə həyvonım de çiçi je bəştə ağl dəvızıqıne zındənıbin.

      Çımı tifanqi sədoku tarsə ə iqlə həyvon bəkəno beşe, bə bandi tərəf tıləy. Çı jəbə həyvoni qujdi zənciyon harde piyeşon fameyədə, bəsə dəqınim, əy bəvon bıbaxşım çok bəbe. Həyvoni əvon boştəno peqəteyo işorəm karde. Əvon tosə ımi bəsə dəqıne ve rozi bin iyən vaxti qin nıkardeyo bə ko dəqınin. Çəvon çəxuşon nıbe. Əmo tijə təvə iyən de tık tijə çuon çı pələnqi pusışon joqo cald iyən rəy evate ki, əmə de çəxu joqo rə nəzınimon karde. Əvon bəmışon qujd təklif karde. Mı de işorə, əvım bəvon baxşə, əmo çəy pusi piyeyım əvonım de işorə bə sə dəkande. Əvon sof de yolə həvəsi rozi bin, ğəyzi bımi bomonışon çı navkonənisən ve azukəşon varde. Mınən çəvon çiç beşon nızıne-nızıne ğəbulım karde. Peşo ovımən piyəy. Çı ovə ğabonədəm qıləy peqəte səbəjiyem karde. Dımiyən çəmə ovi orəxe iyən bə şinə ovi ehtiyocımon be əvonım bə sə dəğande. Bəvədə əvon ıştə zıvonədə şeyşoni vote iyən çəvon miyono dıqlə jen co be bo oviyo şin. Itkə dəvardənıbe ki, çı qıliyo tumo kardə əbıə qıləy yolə ğabi bə puri şinə ovışon varde sahilədə bə zəminışon noy (jəqo məhlum, əvon ım qıliyə ğabon həşiyədə patdən). Mı Ksuri de ovə qulonım bə kəno bo oviyom vığande. Əyən ğabonış de şinə ovi purış karde vardışe.

      De joqoən harde, ov iyən bəmə məhlum hardınə kavunku ehtiyotımon qəte, çı ğonəğəpiyə zənciyonku co bimon; həni i kərən bə kəno benışəy yonzə ruj de navkonəni istikaməti romon karde. Oxo ponzə mil məsafədə çəmə nadə dıyoədə doroz əbıə qıləy nozıkə zəminım vinde. Həvo sokit be, bo vıni rəqardeyo ıştə rom bə ojə dıyo qordıniy. Bəvədə əmə deçəy orəxi dimbədim omeyədə çı sahiliku şəş mil bə diyəro, çı Bəhr-muhiti tərəfo oşkorə çiyə qıləy co zəminım vinde. Im çı dorozə vırə Havzə vıni beş diyəroədə əbıə zəmini bı nomədə qıləy cəzirə beş zınəme. Əmo cəzirə ve diyəro be, çiç bıkəm zındənıbim. Bəçəy tərəf şe curuət kardənıbim. Berdəm çı Ksuri zik-zikım məsəy:

      – Cənab, cənab, vokır! Gəmi!

      Fəğırə hırdən ım qəmiş mutlək ıştə əkə qəmiyonədə qıləy əməni təəğib kardeyo vığande, qımon kardəbe, bərk tarsedəbe. Əncəx mı çı ərəbonku kom dərəcədə diyərobemon zıneku çəvonku nıtarsə qıləy holədə bem bəyım vote. Tosə çı kəyuto beşe de qəmi vinde bə ico çəy qıləy çı Portoqizi beşən təəyinım karde. «Məqəviji əsirə qəmiy. Bə isə bə Gviney sahil bo zənciyo şedə»,-votıme bə fik şim. Əncəx de dığğəti diyəkardə bəpeştə çəy bə co vırə şeş iyən bəkəno nez şe fikədə nıbeş vindıme. Bəvədə mı cəmi vokıronım okarde bə ojə dıyo tərəf əşıə qəmiyədə əbıə odəmon nəzə bəştə cəlb kardeyo ıştə dasiku oməy dəmandim karde.

      Əmo itkə bəpeştə bə sə dəqınim ki, de qıləy yolə suruəti bışəmonən, ojnən çəmə işoron vinde zınə bə qıləy məsafə rəsə nibənemon. Gəmi çəmə toniku dəvardə əmənış vinde zınəni umi kardə vaxtədə əvon əmənışon de durbeni vositə vindəşonebən, Peşo əvon mınışon bə sə dəğande ki, çəmə qəmişon çı Avropa qıləy eşə qəmişon hisob kardə. Bəvon rəseyo ıştə vokıronışon ekırniy; se sahat dənıvardəy əmə bəvon rəsəymon.

      Əvon bəmı de portiqizə zıvoni, de Ispaniya zıvoni iyən de fırənqi zıvoni sıxanişon vote. Əmo mı bıçımon hiç qıləy bəsə dənıqınim. Oxoədə i kəs şotlandiyəvıjə matrosi dımış inqilisi zıvonədəş sıxan karde. Bəvədə mı inqilisbem iyən mıni əsir əqətə ərəbonku tılem bəy vote. Çı sıxanon bəpeştə əvon mıni iyən çımı həmroşon de yolə hurməti ğəbul karde çəmə ərzağ iyən boon barkəzışon bə qəmi səy.

      Çımı eqıniyə ə beumiyə, çı qonə holiku roxniyə tojədən bə ozodiyyət beşə mıku ofəyə əbıə ə şodkoməfi har kəsi bəne bə sə dəqıne. Mı bə sahat boştə rəxe qoroş ıştə cəmi hesı-nim bə kapitani baxşeyo təklifım karde. Əmo kapitan de alicənabə sifəti mıku hiçi nıseşe, tosə bə Brəzilya rəse çımı şeyon həmə bəmb oqorodoneş vote:

      – Brazilya şımə məmləkətiku çanə bıvotoş diyəroy. Əqəm şımə şeyon bısənom bə vəşiyəni bəmardeyon, bəvədə şıməni roxnem çı foydə bədo? Ne, ne sinior mı şıməni tosə Brazilya be pul bardəninim. Əmo şımə şeyon tosə şımə bəştə məhol şıməni jiyovne bəne.

      IV fəsil. Robinzon bə Brazilya şedə. Nubəsətin bə dıyo beşedə iyən bə fəlokət eqınedə

      Kapitan əncəx de sıxani nıbe, koədən bə qıləy ulviyə dıli molikbe. Əv, çı matrosənədə hiç kəs bəy nıqıne qoroş çəy şeyonış bə səlikə dəkande, qıləyşi çokə siyahi qəte əvonış həmə bə qıləy ço utoğış doy qırdə karde. Tosə bə Brazilya rəse çoknə hesbe jəqoən şeyon siyahiş bəmı doy. Bəçəmə barkəzi məsələ omeyədə, kapitan de məmnuniyyəti bəy mıştəri beşeş izoh karde iyən xahişış karde ki, bə çan həvate piyem bıvotım. Mınənvotıme ki:

      – Iştə çəmi rəftoronədə anə aliçənabətiyon nişon doy ki, ısət bə hıre-havate qəpdəşeyədə de hiç çuri az bəştə moli ğeymət nimənə vote. Imi mı bəşmə ehdə şododəm.

      Bəvədə əv, bəmı de qıləy nıvıştə iltizomnomə həşto piastr2 doe zıneş iyən Brazilyadə qıləy co mıştəri əqəm həniyən ve bıdo əv həmonə mığdori doeş ğeyd kardəbe.

      Tosə Brazilya çəmə səfə çanə bıvotoş çok dəvarde. Çı vistı dı ruj səfəkəşəti bəpeştə bə «Muğəddəson» liman dəşimon.

      De joqoən bı səftədən çı fəlokəto rəxəymon. Çı qıləy insoni bə qonə koy eqıne çəyku beşe təki çımı qıləyən kom mandəbe. Əvən, çimi bəpeştə ıştə kardə kon təəyin kardəbim.

      Çı Porteqizə qəmi kapitani bəmı kardə çoki hiç vaxti çı yodo benibəkardem. Gəmiyə kirəş mıku nısəy iyən çımı şeyonışən təmom-kəmol bəmış oqordıniy. Ilovə bo şiri pusiyo çıl, bo pələnqə pusiyoən vist piastrış doy iyən ıştə cəmi izofə, bo həvateyo dasdoə, çə cumlədə i yeşik çəxır, dı tifanq, çı şəm tumo kardə mumi i hissəşən hıriy. Iqlə sıxan ıştə molon veyə hissə həvatə bəpeştə bə Braziilya sahil beşeyədə çımı cifədə dı sa vist piastrım hesbe.

      Tosə bə Brazilya ome çımı dusə kapitani mınış bənəy ıştə bəştə qıləy solimə təmizə dusi kəş barde. Im odəm de lenəşəkə kaşfe məşğul əbıə qıləy fabriki

2

Piastr çı İspaniya pule. Bə çəmə həşt kopiqi musaviy.