Medusa. Rudie van Rensburg

maak, behoort sy die sesuurbus te haal.

      Die volgende dag is dit hoofnuus in die oggendkoerant.

      Batterysuur-verkragter slaan weer toe

      DURBANVILLE. – Die sogenaamde batterysuur-verkragter het gister vir die vierde keer vandeesmaand in die Kaap se noordelike voorstede toegeslaan.

      Hierdie keer was sy slagoffer ’n vyftienjarige meisie van ’n plaaslike hoërskool. In al drie die vorige gevalle het meisies in hulle vroeë twintigs onder sy wreedheid deurgeloop toe hy eers batterysuur in hulle oë gesmeer en hulle daarna verkrag het. Al drie het permanente oogskade opgedoen en sal nie weer kan sien nie.

      Anders as met sy vorige slagoffers, het die verkragter hierdie keer in net een van die meisie se oë suur gesmeer. Die polisie vermoed daar moes ’n struweling plaasgevind het, want hy het haar gesig met ’n mes gesny. Alles dui daarop dat hy haar wou verkrag, maar hy is moontlik gesteur en het van die toneel gevlug. Geen leidrade is sover gevind nie, maar die ondersoek duur voort.

      4

      Oktober 1990

      Net ou Knoetze en ’n handjie vol plaaswerkers is by haar pa se begrafnis. ’n Lastige wind laat stofwalms oor die grafte dwarrel.

      Dis ’n mistroostige seremonie – die dominee wat met ’n somber stem haar pa se lof besing asof hy hom kwansuis geken het, die gedempte snikke van ’n paar vroue, ’n hond wat weemoedig in die verte tjank.

      Lila staar emosieloos na die oop graf. Sy het lankal klaar getreur oor haar pa se dood. Dit was eintlik ’n verligting toe hy sy laaste asem uitblaas. Sy kon dit nie meer uitstaan om hom so te sien ly nie. Die dokter sê die kanker het vinnig versprei: longe, lewer, maag …

      Haar pa se siekte het op die verkeerde tyd gekom. Lila moes dikwels van die skool wegbly om hom by te staan en sy kon nie volle bevrediging put uit Naomi se terugkeer nie.

      Almal was geskok om die skool se trompoppieleidster en mooiste meisie só te sien. Die halfblinde en erg geskende Naomi is skielik ’n patetiese figuur. Die seuns het haar begin vermy, en party noem haar Scarface. Baie van haar vriendinne ignoreer haar. Gedurende pouses sit sy eensaam op die verste punt van die rugbypawiljoen.

      Die dominee se teemstem slaan weer deur, maar Lila luister nie na hom nie. Naomi is ook vinnig uit haar gedagtes. Van gister af dink sy eintlik net aan ou Knoetze se aanbod.

      Hy het die oggend by die huis aangekom toe sy pas klaar gestort het. Hoed in die hand met haar gesimpatiseer en sy eie droefheid verklaar, ook “oor die verlies van nie net ’n plaasbestuurder nie, maar ’n ware vriend”.

      Lila wou in sy gesig lag. Haar pa se vriend! Terwyl hy ylend aan sy bed vasgekluister was, het die ou man nie een keer die moeite gedoen om te kom verneem hoe dit met hom gaan nie.

      Sy was ongemaklik tydens hulle gesprek in die beknopte sitkamer, want sy het net ’n T-hemp oor haar kop gegooi en ’n oefenbroekie aangetrek toe hy aan die deur klop. Ou Knoetze kon sy oë nie van haar borste afhou nie.

      Sy kon nie help om te dink aan die stories wat op die plaas rondgaan oor sy vatterigheid nie. Mita, wat haar soms in die huis uithelp, het eenkeer gesê: “Meneer Knoetze doen baie meer as net vat aan daai jong dogters. En die seuntjies moet ook maar suutjies trap vir hom.”

      Ná sy vrou se dood het die stories net meer geword. Haar pa het gesê sy moet haar nie steur aan die werksmense se geskinder nie. “Meneer Knoetze is ’n eerbare man, boonop ’n ouderling wat hom nie met sulke nonsens sal besig hou nie.”

      “Ek is hier om met jou oor jou toekoms te praat, Lila,” het ou Knoetze gesê. “Ek voel dis my Christelike plig om na jou om te sien. Jou pa sou dit ook van my verwag het. Ek wil nie hê jy moet in ’n weeshuis opeindig nie.”

      Hy het sy hand op haar skouer gesit, sy waterige oë vasgenael op haar borste. “Soos jy weet, het ek nie kinders nie, en ek raak nou vinnig oud. Ek het iemand nodig om my by te staan en te versorg. Jy kan by my in die huis kom intrek. Ek sal jou goed betaal.”

      Lila het nooit aan die moontlikheid van ’n weeshuis gedink nie. Dit was ’n skrikwekkende vooruitsig.

      “Wat … van my skool?” het sy gestamel.

      “Maak vanjaar standerd agt klaar. Jy kan later jou matrieksertifikaat kry. Maar van volgende jaar af gaan ek jou nodig hê. Dan sal daar nie tyd vir skool wees nie.”

      Hy het om hom beduie. “Hierdie huisie gaan ek vir die voorman gee, want ek stel nie weer ’n plaasbestuurder aan nie. Met jou pa se dood het ek besluit om my boerdery heeltemal af te skaal. Ek gaan die meeste van my grond verhuur.”

      Sy hand het afgegly teen haar rug. “Wat sê jy, Lila?”

      “Ek … ek weet nie …”

      “Dit sal vir jou eie beswil wees. Jy wil tog nie in ’n weeshuis tussen ’n klomp wildvreemde kinders gaan sit nie?”

      Sy het hom nie geantwoord nie, en hy het sommer aangeneem sy stem in. “Jy kan die naweek al intrek. Ek sal vir Jakob vra om jou goedjies met die bakkie te kom optel.”

      Nou, terwyl die dominee vra dat hulle die oë vir gebed sal sluit, weet sy nie of sy regtig ’n keuse het nie. Sy sal nie dadelik haar pa se karige spaargeldjies kan kry nie. En ou Knoetze is reg: Al is sy reeds sestien, sal sy weeshuis toe moet gaan.

      Maar die gedagte om alleen saam met hom in daardie kasarm te bly, stem haar onrustig.

      Sy loer na hom. Hy staan met toe oë en grou met ’n stomp voorvinger in sy neus. ’n Groot man, skof soos ’n bees, boep wat laag oor sy gordel hang. Sy sal haarself nie teen hom kan verdedig nie.

      Lila trek haar skouers agteroor. Hy beter nie met haar lol nie. En al is hy groot, weet sy hoe om af te reken met mense wat met haar sukkel.

      5

      Februarie 1991

      Lila byt haar onderlip vas en maak haar oë toe. Ou Knoetze se asem jaag. Hy sleep sy warm tong oor haar maag. Sy growwe hande omvou haar borste en knie dit hard.

      Hy steun behaaglik toe hy op haar gaan lê en homself in haar instamp. Dis al die derde keer sedert die prokureur verlede week hier was. Sy het nie geweet ’n sewentigjarige man kan so spuls wees nie.

      Terwyl hy bo-op haar bons en die bed onder haar skommel, moet sy hard konsentreer om haar gedagtes weg te lei van wat met haar gebeur. Dit was haar keuse en sy moet daarmee saamleef.

      Van die oomblik wat sy verlede jaar haar intrek by ou Knoetze geneem het, het sy dít sien kom.

      Sy hande was te veel op haar lyf. Eers net skouers en rug. Daarna ligte klappies op haar boude en drukkies aan haar bobene.

      Sy is nie opgesaal met enige huistake nie, daarvoor het hy drie huishulpe. Van sy kwansuise behoefte om versorg te word, was daar geen sprake nie.

      Sy het saans haar kamerdeur gesluit, maar het ’n paar keer in die nag wakker geword van ’n gevroetel aan die deurknop.

      Ou Knoetze het haar met net één doel hierheen gelok, het sy besef. Sy was ’n baie makliker prooi as die kinders van die plaaswerkers.

      Haar eerste gedagte was om iets vreesliks aan hom te doen. Soos sy aan Quinton, Wessel en Naomi gedoen het. Maar sy het haar keer op keer vasgeloop teen die manier waarop sy dit kon doen sonder om ’n verdagte te wees.

      Om weg te loop, was ook nie ’n opsie nie. Sy het geen familielede om heen te gaan nie. Haar suster in Johannesburg was nie eens by haar pa se begrafnis nie. Hulle het jare laas kontak gehad, en sy het ses kinders van haar eie. Daar’s nie plek vir Lila nie.

      Die gedagte aan ’n weeshuis het haar met weersin vervul. Net nóg ’n plek waar Lelike Lila Liebenberg gespot sal word.

      Toe verdwyn haar kamersleutel een aand.

      Sy het dadelik besluit om in een van die ander slaapkamers in te trek en die sleutel heeltyd by haar te hou. Maar ou Knoetze het haar