za komplement. [przypis edytorski]
829
kraśny – tu: czerwony. [przypis edytorski]
830
samodział – tkanina wełniana lub lniana, wyprodukowana na ręcznym warsztacie. [przypis edytorski]
831
kulbaka – wysokie siodło, przeważnie wojskowe. [przypis edytorski]
832
somsiedzki – dziś popr.: sąsiedzki. [przypis edytorski]
833
kierz (daw.) – krzak. [przypis edytorski]
834
przyszczypny (daw. a. gw.) – zadziorny, ale na sposób humorystyczny. [przypis edytorski]
835
roków (gw.) – lat. [przypis edytorski]
836
łęg – podmokła łąka. [przypis edytorski]
837
świerzopa – kobyła, klacz. [przypis edytorski]
838
żeremie – konstrukcja z gałęzi, mchu i szlamu, budowana przez bobry, w której rodzą one młode. [przypis edytorski]
839
zapamiętać się – zamyślić się a. zająć się czymś, zapominając o wszystkim innym. [przypis edytorski]
840
jaka (daw.) – rodzaj okrycia wierzchniego. [przypis edytorski]
841
atłas – tkanina z jednej strony gładka, z drugiej szorstka. [przypis edytorski]
842
łagiewka a. łagiew – naczynie podróżne. [przypis edytorski]
843
łyżnik – drewniana półeczka z otworami na łyżki. [przypis edytorski]
844
płowy (o włosach a. futrze) – jasny. [przypis edytorski]
845
tur – wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]
846
alkierz – izba narożna, często reprezentacyjna. [przypis edytorski]
847
sernik – pomieszczenie do przechowywania serów. [przypis edytorski]
848
bez mała (daw.) – prawie. [przypis edytorski]
849
drzewiej (daw.) – dawniej. [przypis edytorski]
850
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
851
sperka (gw.) – słonina. [przypis edytorski]
852
pewnikiem (daw.) – na pewno. [przypis edytorski]
853
włodyczka a. włodycza – rycerz, zwłaszcza niemajętny lub bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]
854
grzywna – śrdw. jednostka monetarna, wartość określonej wagi kruszcu. [przypis edytorski]
855
bojać się – dziś popr.: bać się. [przypis edytorski]
856
bożnica – tu: świątynia. [przypis edytorski]
857
prawić (daw.) – mówić. [przypis edytorski]
858
klusków – dziś popr.: klusek. [przypis edytorski]
859
zydel – mebel do siedzenia, podobny do taboretu. [przypis edytorski]
860
Za Jasiem do Śląska – pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku. [przypis edytorski]
861
siła (daw.) – wiele. [przypis edytorski]
862
poćciwa – dziś popr.: poczciwa. [przypis edytorski]
863
ongi (daw.) – kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
864
ninie (daw.) – teraz. [przypis edytorski]
865
kamionka – naczynie ceramiczne. [przypis edytorski]
866
gomółka – okrągła bryła sera. [przypis edytorski]
867
roków (gw.) – lat. [przypis edytorski]
868
uwidzieć (daw.) – zobaczyć. [przypis edytorski]
869
Cztan – skrócona forma imienia Przecław. [przypis edytorski]
870
sierdzisty (daw.) – śmiały, czupurny. [przypis edytorski]
871
barć – wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół. [przypis edytorski]
872
narocznik – słowo wieloznaczne: chłop płacący roczną daninę bądź przedstawiciel ludności niewolnej zobowiązany do bliżej niesprecyzowanych świadczeń wojskowych. [przypis edytorski]
873
miesiąc (daw.) – księżyc. [przypis edytorski]
874
łońskiego roku (gw.) – zeszłego roku. [przypis edytorski]
875
nieprzezpieczny – dziś popr.: niebezpieczny. [przypis edytorski]
876
zadni – tylny. [przypis edytorski]
877
socha – prymitywny, drewniany pług. [przypis edytorski]
878
kopce – kopcami często oznaczano granicę posiadłości. [przypis edytorski]
879
ozwać się (daw.) – odezwać się. [przypis edytorski]
880
barć – wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół. [przypis edytorski]
881
podhalski – dziś popr.: podhalański. [przypis edytorski]
882
łosi – tu: ze skóry łosia. [przypis edytorski]
883
wdziać, nawdziać – ubrać. [przypis edytorski]
884
toporzysko – drewniany uchwyt siekiery bądź topora. [przypis edytorski]
885
zażywać – tu: używać. [przypis edytorski]
886
udój – dojenie krów. [przypis edytorski]
887
chojar (daw.) – wysokie drzewo iglaste. [przypis edytorski]
888
jagodzisko – miejsce, gdzie rosną jagody. [przypis edytorski]
889
chybki (daw.) – szybki i zwinny. [przypis edytorski]