Krzyżacy. Генрик Сенкевич

Читать онлайн.
Название Krzyżacy
Автор произведения Генрик Сенкевич
Жанр Зарубежная классика
Серия
Издательство Зарубежная классика
Год выпуска 0
isbn



Скачать книгу

(daw.) – gmach, okazały budynek. [przypis edytorski]

336

zgoła (daw.) – nawet. [przypis edytorski]

337

krzyżowanie – dekoracja architektoniczna w postaci krzyżujących się belek na fasadzie budynku. [przypis edytorski]

338

łokieć – dawna miara długości, w przybliżeniu odległość od stawu łokciowego do dłoni, ok. 55-77 cm. [przypis edytorski]

339

skład – tu: sklep. [przypis edytorski]

340

sowity (daw.) – obfity, bogaty. [przypis edytorski]

341

najprzedniejszy (daw.) – najlepszy, najwyższej jakości. [przypis edytorski]

342

mercatorium (z łac.) – dom kupców. [przypis edytorski]

343

Schrotamt – urząd przeładunku beczek winnych. [przypis edytorski]

344

sprawa gardłowa – sprawa, w której grozi kara śmierci. [przypis edytorski]

345

wszelako (daw.) – jednak. [przypis edytorski]

346

Mikołaj Powała z Taczewa – (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

347

Wojciech Jastrzębiec – (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]

348

Bonifacy IX – Pietro Tomacelli (ok. 1350–1404), papież od 1389, poparł Polskę, gdy walczyła z krzyżakami. [przypis edytorski]

349

gonitwy – tu: turniej rycerski. [przypis edytorski]

350

Zawisza Czarny z Garbowa – (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]

351

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim – (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]

352

bojarzyn a. bojar – rycerz, szlachcic ruski, wołoski lub litewski. [przypis edytorski]

353

Władysław II Jagiełło – (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

354

Aral – Jezioro Aralskie, dawniej określane jako morze, leżące w dzisiejszym Kazachstanie i Uzbekistanie. [przypis edytorski]

355

wschody (daw.) – schody. [przypis edytorski]

356

wyprawa krzyżowa – tu: wyprawa wojenna przeciw poganom, mająca zmusić ich siłą do chrztu. Określenie to stosowano w szczególności wobec krucjat, mających na celu zdobycie na muzułmanach miejsca narodzin Chrystusa. W szerszym sensie odnosiło się także do innych walk z niechrześcijanami. [przypis edytorski]

357

Tochtamysz – (zm. 1406) chan tatarskiej Złotej Ordy w latach 1380–1395, pokonany przez Timura zbiegł na Litwę, skąd bezskutecznie starał się odzyskać władzę. [przypis edytorski]

358

tron kapczacki – władza nad Ordą Kipczacką, szerzej znaną jako Złota Orda. Było to dawne państwo mongolsko-tatarskie w okolicach gór Kaukazu i dorzecza Wołgi. Orda stanowiła coś pośredniego między zmilitaryzowanym państwem a formą organizacji wojskowej. [przypis edytorski]

359

Złota Orda – dawne państwo mongolsko–tatarskie w okolicach gór Kaukazu i dorzecza Wołgi. Orda była czymś pośrednim między zmilitaryzowanym państwem a formą organizacji wojskowej. [przypis edytorski]

360

Timur Chromy – znany też jako Tamerlan, (1336–1405), chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko–tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]

361

władca Rusi Moskiewskiej – tereny dzisiejszej Rosji (Ruś Moskiewska) i Ukrainy (Ruś Kijowska) były w średniowieczu pod władzą Tatarów. [przypis edytorski]

362

Aleppo – miasto na skraju Pustyni Syryjskiej. [przypis edytorski]

363

Damaszek – stolica Syrii. [przypis edytorski]

364

synowie Beliala – przen. poganie; Belial a. Baal – bożek pogański wspominany w Starym Testamencie. [przypis edytorski]

365

Spytko z Melsztyna – (1364–1399), wojewoda krakowski, poległ w bitwie z Tatarami nad Worsklą. [przypis edytorski]

366

odpust – w religii katolickiej darowanie bądź zmniejszenie kary za grzechy, które zostały już odpuszczone. [przypis edytorski]

367

kopijnicy – ciężka jazda uzbrojona w kopie i miecze. [przypis edytorski]

368

Chromy – przydomek Timura (Tamerlana) (1336-1405), chana Złotej Ordy i twórcy wielkiego mongolsko–tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]

369

wizerunek Chrystusów (daw.) – wizerunek Chrystusowy, wizerunek Chrystusa. [przypis edytorski]

370

jużem się obaczył – już sobie przypomniałem. [przypis edytorski]

371

ćma (daw.) – mrowie, tłum. [przypis edytorski]

372

prawić (daw.) – mówić, opowiadać. [przypis edytorski]

373

dworscy – ludzie należący do dworu. [przypis edytorski]

374

dalibóg (daw.) – naprawdę, słowo daję. [przypis edytorski]

375

bawić (daw.) – przebywać. [przypis edytorski]

376

do dnia – rano. [przypis edytorski]

377

ozwać się (daw.) – odezwać się. [przypis edytorski]

378

więcej – bardziej. [przypis edytorski]

379

królową polską – mowa o królowej Jadwidze. [przypis edytorski]

380

Jaśko z Tęczyna – syn Jędrzeja z Tęczyna, wojewody krakowskiego i sandomierskiego, kasztelan krakowski. [przypis edytorski]

381

rajca (daw.) – radny. [przypis edytorski]