Tropy. Franciszek Mirandola

Szemrze wiatr, słabo coś na rąbku spiżowym wygrywając. Szarpnięcia trzeba. Drżąca ręka starca spoczęła na ramie okiennej, dzwonnicy, siwa głowa zwrócona ku wschodowi. Stoi.

      Serce uprzedziło dzień, przymusiło stare nogi, ręce… Serce bywa czasem dokuczliwe.

      Szarość się srebrna rozpłynęła wokół, a z tej topieli wynurzać się powoli zaczęły zębate szczyty, ostre igle, długie grzbiety nasiekane i spuściste garby dachów.

      Jako prawda uznane i dlatego natrętne, co dnia się narzucające panowanie złudy pocznie się niebawem.

      Chociaż kto wie… nie powiedziano wyraźnie, po czym to poznamy ów świt inny, upragniony.

      Ostatnie momenty skupienia w ciszy i bezkształcie, kiedy dusza nie rwie się jeszcze w stu sprzecznych kierunkach.

      Słyszę pacierz poranny obłoków poważnie sunących, ledwo zarysowanych na niebie.

      Dzwonnik czeka z ptakiem zaśnionym na ramieniu.

      Bóg-Orzeł posłyszał oddech przyspieszony, gorączkowy. Tam w dole pracował człowiek, śpieszył się…

      Z wysiłkiem, z napięciem całej woli pracował ów człowiek łopatą. Wbijał ją w twardy, kamienisty grunt i wyrzucał w powietrze czarne, rozlatujące się gruzły.

      Padały z ciężkim łoskotem, podobnym do westchnienia.

      Tak, tak, pomyślał, śpieszy się… a wiedząc, iż mu ulży i sił doda, pytając (bo człekowi pomaga rozmowa o wielkim celu), zagadnął:

      – Hej! Jakże tam robota?

      Gruzły przestały padać, łopata szczękła42 o bruk, a z dołu doszły wyrazy wyrzucone ze zdyszanych piersi:

      – Idzie… idzie… bo ja wiem zresztą… Może… gdyby noce dłuższe… gdyby długo, długo pożyć…

      – Albo mieć komu zostawić łopatę…

      – Hm… to trudno… trudno… Wolałbym dożyć…

      – Nie bój się! Nie bój! Dożyjesz… myślę, że dożyjesz…

      – Tak myślisz… ano to i dobrze…

      Znowu rozległo się pośpieszne kopanie. Człowiek pracował, by nagrodzić czas paru sekund na rozmowie zmarnowany… Tętniło o kamienie żelazo, padały z ciężkim postękiem wielkie gruzły ziemi… a nad pracującym coraz to się robiło jaśniej i jaśniej.

      – Co on robi? – spytałem wszystkowidza43 zawieszonego wysoko.

      I usłyszałem werset znany, ach znany… ale zapomniany werset z pieśni O krzyżowaniu Tęsknoty.

      „I dam im moc wytrwania, iż ze świata ducha uczynią przekop w życie codzienne, a wody niebiańskie spłyną i omyją, i użyźnią je… i pięknym się stanie”.

      Zawieszony na skrzydłach wysoko Bóg-Orzeł patrzył na wznoszący się, to znów chylący grzbiet pracującego z wysiłkiem i przytakiwał głową jego ruchom.

      1

      spozierać (gw.) – patrzeć. [przypis edytorski]

      2

      ramiony – daw. forma N.lm; dziś: ramionami. [przypis edytorski]

      3

      zbytek – tu: zabawa. [przypis edytorski]

      4

      niebiosów – dziś popr.: niebios. [przypis edytorski]

      5

      wszędy – wszędzie. [przypis edytorski]

      6

      pod bieg – pod prąd. [przypis edytorski]

      7

      powyż – dziś popr.: powyżej. [przypis edytorski]

      8

      mięszać (daw.) – dziś popr.: mieszać. [przypis edytorski]

      9

      pełnić się – napełniać się. [przypis edytorski]

      10

      najniemożliwszy – dziś popr.: najbardziej niemożliwy. [przypis edytorski]

      11

      zabrzękły – dziś popr.: zabrzęczały. [przypis edytorski]

      12

      sit venia verbo (łac.) – jeśli się tak wolno wyrazić; jeśli tak można powiedzieć. [przypis edytorski]

      13

      tant bien, que mal (fr.) – mniej więcej; jakoś; tak czy siak. [przypis edytorski]

      14

      widno – tu: widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]

      15

      by – tu: niby; tak jak. [przypis edytorski]

      16

      by – tu: niby; tak jak. [przypis edytorski]

      17

      popod (daw.) – pod. [przypis edytorski]

      18

      sparty – dziś: wsparty. [przypis edytorski]

      19

      spiralnymi skręty – dziś popr. N.lm: spiralnymi skrętami. [przypis edytorski]

      20

      tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]

      21

      jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]

      22

      pobladłymi (…) usty – daw. forma N.lm; dziś: pobladłymi ustami. [przypis edytorski]

      23

      zaniemieć

42

szczękła – dziś popr.: szczęknęła. [przypis edytorski]

43

wszystkowidz (neol.) – wszystkowidzący. [przypis edytorski]