Cierpienia wynalazcy. Оноре де Бальзак

ludzie zjawili się, aby wynosić meble Koralii, autor Stokroci pobiegł do przyjaciela młodych cyganów, adwokata Desroches, który zaczął się śmiać, widząc Lucjana w przerażeniu dla takiej drobnostki.

      – To nic, mój drogi… Chcesz zyskać na czasie?

      – Ile tylko się da!

      – Więc dobrze, załóż sprzeciw. Zgłoś się do jednego z moich przyjaciół, pana Massona, obrońcy handlowego, zanieś mu dokumenty, wniesie sprzeciw, stanie za ciebie i uchyli kompetencję trybunału. To nie przedstawia najmniejszych trudności, jesteś dziennikarzem dość znanym. O ile cię pozwą przed trybunał cywilny, zgłoś się do mnie, to już moja rzecz: zobowiązuję się wystrychnąć na dudka tych, co chcą dokuczać pięknej Koralii.

      28 maja Lucjan, pozwany przed trybunał cywilny, został skazany rychlej, niż myślał Desroches, ścigano go bowiem z całym rygorem praw. Kiedy dokonano nowego zajęcia, kiedy żółta kartka ponownie ozdobiła pilastry76 i kiedy chciano zabierać meble, Desroches, nieco zawstydzony, iż dał się „wykiwać” koledze (to jego wyrażenie), założył sprzeciw, utrzymując, słusznie zresztą, że meble są własnością panny Koralii; wygotował rekurs77. Na podstawie rekursu prezydent trybunału odesłał strony do rozprawy, na której własność mebli przyznano sądownie aktorce. Métiviera, który apelował od wyroku, oddalono nowym wyrokiem z dnia 30 lipca.

      7 sierpnia Cachan otrzymał pocztą olbrzymi plik akt zatytułowany:

      Métivier przeciw Séchardowi i Lucjanowi Chardonowi

      Pierwszy akt przedstawiał następujący śliczny rachuneczek, o gwarantowanej autentyczności, ponieważ jest wprost skopiowany:

      Akcept z d. 30 kwietnia br. wystawiony przez Sécharda-syna na zlecenie Lucjana de Rubempré. (2 maja) Rachunek zwrotny… 1037 fr. 45 c.

      (5 maja) Doniesienie o rachunku zwrotnym i proteście wraz z pozwaniem przed trybunał handlowy miasta Paryża na 7 maja… 8 „ 75 „

      (7 maja) Rozprawa, wyrok zaoczny z przymusem pozbawienia wolności… 35 fr. – c.

      (10 maja) Doręczenie wyroku… 8 „ 50 „

      (12 maja) Nakaz zajęcia… 5 „ 50 „

      (14 maja) Protokół zajęcia… 16 „ – „

      (18 maja) Protokół przyłożenia pieczęci… 5 „ 25 „

      (19 maja) Ogłoszenie w dzienniku sądowym… 4 „ – „

      (24 maja) Protokół zeznań świadków, spisany przed sprzedażą ruchomości i zawierający sprzeciw imć pana Lucjana de Rubempré… 12 „ – „

      (27 moja) Wyrok trybunału, który w uwzględnieniu przytoczonych okoliczności,odsyła, na podstawie prawnie uzasadnionego sprzeciwu, strony przed trybunał cywilny… 35 „ – „

      (28 maja) Powołanie w krótkiej drodze przez pana Métiviera przed trybunał cywilny z ustanowieniem zastępcy prawnego… 6 „ 50 „

      1

      Jeden z licznych monografistów Balzaca – A. le Breton; Balzac, l'homme et toeuure. Balzac powieści Coopera znał i entuzjazmował się nimi, dowodzą ustępy z jego korespondencji. [przypis tłumacza]

      2

      indyjski – tu daw.: indiański. [przypis edytorski]

      3

      biedka – mały dwukołowy powóz konny. [przypis edytorski]

      4

      prefekt – naczelnik administracji departamentu we Francji, reprezentant władzy centralnej. [przypis edytorski]

      5

      Gdybyśmy byli wiedzieli – przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub, jak w tym przypadku, niezrealizowaną możliwość; dziś: gdybyśmy wiedzieli. [przypis edytorski]

      6

      rozchodnik – pospolita roślina o mięsistych liściach, płożąca się lub wznosząca, rosnąca zwykle na suchych, piaszczystych lub skalistych, miejscach. [przypis edytorski]

      7

      przewiercień, wiciokrzew przewiercień (bot.) – ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]

      8

      floks a. płomyk – roślina z rodziny wielosiłowatych o jaskrawych, czerwonych lub fioletowych kwiatach, chętnie uprawiana w ogródkach jako ozdobna. [przypis edytorski]

      9

      stawidło – ruchome zamknięcie zapory spiętrzającej wodę w rzece, służące do regulacji przepływu wody. [przypis edytorski]

      10

      wilia (daw., reg.) – dzień poprzedni, poprzedzający; też: wigilia. [przypis edytorski]

      11

      toć (daw.) – przecież. [przypis edytorski]

      12

      prostracja – stan skrajnego wyczerpania nerwowego. [przypis edytorski]

      13

      topicum (med., z gr.) – ogólne określenie leku stosowanego miejscowo. [przypis edytorski]

      14

      tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]

      15

      fizjonomia (daw.) – twarz. [przypis edytorski]

      16

      pierożek – tu: dwurożny kapelusz w kształcie trójkąta, powszechny w XVIII i XIX w., kojarzony często z Napoleonem Bonaparte. [przypis edytorski]

      17

      wół (…) którego malarze przydają za towarzysza ewangeliście – tradycyjnie w sztuce autorzy ewangelii są przedstawiani razem z przypisywanymi im istotami żywymi, które są ich atrybutami i jednocześnie symbolami; symbolem Łukasza Ewangelisty jest wół. [przypis edytorski]

76

pilaster – detal architektoniczny w formie kolumny przylegającej do ściany. [przypis edytorski]

77

rekurs (daw., z łac.) – odwołanie się. [przypis edytorski]