(daw.) – nagle. [przypis edytorski]
1
fantasmagoria – iluzja, fantastyczne obrazy, wizje, również wymieszanie jawy i snu. [przypis edytorski]
2
Ernest Teodor Amadeusz – właściwie trzecie imię Hoffmanna brzmiało Wilhelm, ale w późniejszych latach przybrał on sobie, ku czci Mozarta, imię Amadeusz. [przypis tłumacza]
3
justycjariusz (daw.) – oprawca, urzędnik powołany do ścigania, przeprowadzenia śledztwa i sądzenia zawodowych złodziei oraz rabujących na drogach. [przypis edytorski]
4
auskultator sądowy – praktykant sądowy. [przypis edytorski]
5
al fresco – technika malarstwa polegająca na nanoszeniu farby na wciąż wilgotny tynk; fresk. [przypis edytorski]
6
indemnizacja – tu: odszkodowanie. [przypis edytorski]
7
pracując jako dyrektor muzyki i kompozytor – Griesebach zaznacza, że w ciągu maja, czerwca i lipca 1808 r. Hoffmann ułożył Canzoni per quatro voci alla capella, a mianowicie 1) Ave maris Stella w F dur, 2) De profundis clamavi w E moll, 3) Gloria patri w C dur, 4) Salve redemptor w A moll, 5) O Sanctissima w F dur, 6) Salve regina w D moll. [przypis tłumacza]
8
Don Juan – Don Giovanni, opera Wolfganga Amadeusza Mozarta, libretto napisał Lorenzo da Ponte na podstawie sztuki Moliera Don Juan. [przypis edytorski]
9
skud (wł. scudo, z łac. scutum: tarcza) – daw. złota lub srebrna moneta używana we Włoszech. [przypis edytorski]
10
andante (muz., wł.: idąc) – tempo wykonania utworu muzycznego: z prędkością spokojnego kroku. [przypis edytorski]
11
regno all pianto (wł. królestwo płaczu a. czas, kiedy panuje lament) – termin stworzony przez autora na określenie atmosfery fragmentu utworu. [przypis edytorski]
12
allegro (muz., wł.: radośnie) – tempo wykonywania utworu w muzyce: wesoło, żywo. [przypis edytorski]
13
Leporello – sługa Don Juana, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
14
Notte e giorno faticar (wł.: trudzić się nocą i dniem) – aria Leporella, wstęp do aktu pierwszego Don Juana. [przypis edytorski]
15
Dona Anna – córka Komandora, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
16
ogień grecki – łatwopalna mieszanina, nie dająca się ugasić wodą. [przypis edytorski]
17
stary ojciec – Komandor, ojciec Dony Anny, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
18
Don Octavio – narzeczony Dony Anny, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
19
recytatyw (muz.) – melodeklamacja na tle muzycznym, element opery. [przypis edytorski]
20
Dona Elwira – porzucona kochanka Don Juana, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
21
ensemble (fr.) – daw. scena zbiorowa w sztuce teatralnej a. w operze. [przypis edytorski]
22
Zerlina – panna młoda, narzeczona Mazetta, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
23
Mazetto – pan młody, narzeczony Zerliny, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
24
Fin ch’han dal vino (wł. ”póki od wina”) – aria Don Juana z końca I aktu, nazywana arią szampańską. [przypis edytorski]
25
rulada (fr. roulade: toczenie się; koloratura) – energiczny pasaż w muzyce wokalnej. [przypis edytorski]
26
poncz – słodki napój z soku owocowego, wody i alkoholu. [przypis edytorski]
27
crudele (wł.) – okrutny. [przypis edytorski]
28
Non mi dir’, bell’ idol mio – recitativo accompagnato, akt drugi Don Juana. [przypis edytorski]
29
antrakt – przerwa między jednym a drugim aktem w sztuce teatralnej, operze, koncercie. [przypis edytorski]
30
Christoph Willibald Ritter von Gluck (1714–1787) – niemiecki kompozytor okresu klasycyzmu. [przypis edytorski]
31
referendarz (daw.) – urzędnik średniej rangi. [przypis edytorski]
32
gryzetka (daw.) – młoda pracownica domu mody. [przypis edytorski]
33
modniarka – osoba wyrabiająca damskie kapelusze. [przypis edytorski]
34
Ogród Zoologiczny – tu: Tiergarten, park w śródmieściu Berlina. [przypis edytorski]
35
jenerałbas, dziś generałbas (muz.) – basso continuo; tu: instrument grający akompaniament w niskiej tonacji. [przypis edytorski]
36
uwertura (muz., fr. ouverture: otwarcie) – instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]
37
Ifigenia w Aulidzie – opera Christopha Willibalda Glucka, o libretcie inspirowanym tragedią Eurypidesa w V w. p.n.e. [przypis edytorski]
38
andante (muz., wł.: idąc) – tempo wykonania utworu muzycznego: z prędkością spokojnego kroku. [przypis edytorski]
39
kapelmistrz – dyrygent. [przypis edytorski]
40
allegro (muz., wł.: radośnie) – tempo wykonywania utworu w muzyce: wesoło, żywo. [przypis edytorski]
41
fibry (daw.) – włókna, nerwy. [przypis edytorski]
42
tutti (muz., wł.: wszyscy) – fragment utworu, gdzie grają jednocześnie wszystkie instrumenty. [przypis edytorski]
43
unisono (muz., wł.: jednym dźwiękiem) – moment w utworze, kiedy wszystkie instrumenty grają ten sam dźwięk. [przypis edytorski]
44
Ifigenia w Taurydzie – opera Christopha Willibalda Glucka. [przypis edytorski]
45
gędzić (daw.) – grać. [przypis edytorski]
46
Alcyna – czarownica, królowa wyspy z opery Georga