Tako rzecze Zaratustra. Фридрих Вильгельм Ницше

      54

      temu – tu: dlatego. [przypis edytorski]

      55

      kosy – skośny, z ukosa. [przypis edytorski]

      56

      blady – w innym wydaniu: pobladły. [przypis edytorski]

      57

      blady – w innym tłumaczeniu: pobladły (z przejęcia i strachu). [przypis edytorski]

      58

      podmówić kogoś – namówić, podjudzić. [przypis edytorski]

      59

      kupić się – zbierać, gromadzić, skupiać się w jednym miejscu. [przypis edytorski]

      60

      kacerz (daw.) – heretyk. [przypis edytorski]

      61

      pstrą – w innym wydaniu: łaciatą. [przypis edytorski]

      62

      snadź (daw.) – a. snać: widocznie, zapewne, podobno. [przypis edytorski]

      63

      uwiódł – tu: powiódł, poprowadził. [przypis edytorski]

      64

      więźni – dziś popr. forma D. lm: więźniów. [przypis edytorski]

      65

      czelnie – śmiało, zuchwale. [przypis edytorski]

      66

      za żywa – za życia a. na żywca. [przypis edytorski]

      67

      rzeką (daw.) – mówią; por.: rzec. [przypis edytorski]

      68

      osmętnica – melancholia. [przypis edytorski]

      69

      obmierzić – obrzydzić. [przypis edytorski]

      70

      łańcuchy, dary – dziś popr. forma N. lm: łańcuchami, darami. [przypis edytorski]

      71

      kazać – wygłaszać kazanie; tu forma 3 os. lm cz. ter.: każą. [przypis edytorski]

      72

      co mi na jedno wynosi – dziś: co mi na jedno wychodzi. [przypis edytorski]

      73

      jedno-form – chodzi o uniform, jednolity ubiór dla jakiejś grupy ludzi; mundur. [przypis edytorski]

      74

      łeż – dziś popr.: łgarstwo (od czas. łgać); kłamstwo. [przypis edytorski]

      75

      nagabywać – zwracać się z prośbą o coś, dopytywać się (zwykle: natarczywie), domagać się, dopytywać się. [przypis edytorski]

      76

      oganka – przyrząd do oganiania się od dokuczliwych owadów. [przypis edytorski]

      77

      bączyć – brzęczeć, wydawać odgłosy właściwe bąkom. [przypis edytorski]

      78

      jurny – pełen temperamentu, żywotny, zmysłowy, namiętny. [przypis edytorski]

      79

      otrok (daw.) – chłop; najemnik. [przypis edytorski]

      80

      pochutnie – a. chutliwie: z chucią, z pożądaniem. [przypis edytorski]

      81

      płomię (daw.) – dziś r.m.: płomień. [przypis edytorski]

      82

      nawroty – dziś popr. N. lm.: nawrotami. [przypis edytorski]

      83

      zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]

      84

      zakon (daw.) – prawo. [przypis edytorski]

      85

      umierny – umiarkowany, znający umiar. [przy

1

zaranek – poranek; D. lp. zaranku a. zaranka. [przypis edytorski]

2

zaranku – dziś: poranka. [przypis edytorski]

3

znijść – dziś: zejść. [przypis edytorski]

4

strugi – dziś popr. forma N. lm.: strugami. [przypis edytorski]

5

chce (…) być opróżnion – chce być opróżniony; podobnie jak w całym tekście, mamy tu do czynienia ze świadomą stylizacją języka: poprzez archaizację form gramatycznych, stosowanie szyku przestawnego itp. uzyskane zostało uwznioślenie stylu wypowiedzi. [przypis edytorski]

6

tako (daw.) – tak. [przypis edytorski]

7

znijście – dziś: zejście. [przypis edytorski]

8

słowy – dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis edytorski]

9

stąpić – dziś popr.: zstąpić; zejść. [przypis edytorski]

10

w głusz – dziś popr. B. lp.: głuszę. [przypis edytorski]

11

cóżem (…) mówił – cóż mówiłem. [przypis edytorski]

12

dźwigaj z nimi społem – dźwigaj razem z nimi. [przypis edytorski]

13

tym najbardziej im wygodzisz – to będzie dla nich najwygodniejsze; tym sprawisz im największą wygodę. [przypis edytorski]

14

jeno – tylko. [przypis edytorski]

15

dawam – dziś popr.: daję. [przypis edytorski]

16

baczyć – uważać. [przypis edytorski]

17

żak (daw.) – uczeń, student. [przypis edytorski]

18

linoskok – dziś popr.: linoskoczek; artysta cyrkowy posiadający umiejętność chodzenia po linie. [przypis edytorski]

19

srom (daw.) – wstyd. [przyp