id="n20">
20
belweder, belwederek (z wł.) – dosł.: piękny widok; tu: balkon z widokiem na okolicę. [przypis edytorski]
21
korab – statek. [przypis edytorski]
22
surmacz (daw.) – trębacz; por. surma: trąbka alarmowa. [przypis edytorski]
23
ave (łac.) – bądź pozdrowiony/pozdrowiona. [przypis edytorski]
24
instrumenta – daw. forma N.lm; dziś: instrumenty. [przypis edytorski]
25
rzekę – dziś: mówię; por. czas. rzec. [przypis edytorski]
26
tokaj – białe, deserowe wino węgierskie. [przypis edytorski]
27
Waścin – pański; por. Waść, tj. Wasza Miłość, daw. zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
28
kalumnia – oszczerstwo; fałszywe oskarżenie. [przypis edytorski]
29
szmekier (z niem.) – daw. pracownik służb celnych, poszukujący towarów pochodzących z przemytu. [przypis edytorski]
30
czerwieńce – czerwone złote. [przypis edytorski]
31
varietas delectat (łac.) – rozmaitość bawi. [przypis edytorski]
32
petercyment – rodzaj słodkiego wina hiszpańskiego; nazwa od imienia i nazwiska Pedra Jiméneza. [przypis edytorski]
33
dolce (wł.) – słodkie. [przypis edytorski]
34
mało-wiele – trochę. [przypis edytorski]
35
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
36
gaszek – kawaler, chłopak. [przypis edytorski]
37
wycackany – wypielęgnowany, wymuskany. [przypis edytorski]
38
małmazja – słodkie wino. [przypis edytorski]
39
sinior (wł. signor) – pan. [przypis edytorski]
40
donna (wł.) – pani. [przypis edytorski]
41
łgać – kłamać; tu: forma 3.os.lp: łżesz. [przypis edytorski]
42
na pohybel – na zgubę; pohybel: szubienica, rusztowanie, na którym wieszano skazańców. [przypis edytorski]
43
wyżnik – w grze w karty: starsza karta, najczęściej trzecia co do ważności: rycerz, walet, jopek. [przypis edytorski]
44
kozerny – odpowiedni; wyżnik kozerny: najstarsza figura w grze karcianej zw. mariaszem, pamfil. [przypis edytorski]
45
Myszkowski Zygmunt (1562–1615) – marszałek wielki koronny (od 1603 r.) na dworze króla Zygmunta III Wazy; popierał politykę wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce. [przypis edytorski]
46
Bobola Andrzej (1591–1657) – jezuita, kaznodzieja, zajmował się nawracaniem wyznawców prawosławia na katolicyzm; sprawował liczne funkcje kościelne; autor tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza (uznanie Matki Boskiej za Królową Polski 1.04.1656 r.). [przypis edytorski]
47
verba volant (łac.) – słowa ulatują. [przypis edytorski]
48
krzywy (daw.) – nieprzychylny, wrogi. [przypis edytorski]
49
Tyszkowicz Jan a. Iwan (zm. 1611) – także: Tyszkowic, Tyszkiewicz, Tyskiewicz; arianin, za odmowę złożenia przysięgi na Trójcę Świętą (arianie nie uznawali dogmatu o trzech osobach boskich) oskarżony o bluźnierstwo i herezję, torturowany (ucięto mu język, dłoń i nogę), skazany na karę śmierci i stracony; do odrzucenia apelacji powołującej się na tolerancję religijną zagwarantowaną przez konfederację warszawską z 1573 r. i wykonania wyroku przyczyniła się żona Zygmunta III Wazy, królowa Konstancja. [przypis edytorski]
50
pleczysty – o szerokich plecach, barczysty. [przypis edytorski]
51
czekan (z tur.) – broń ręczna, wąska siekierka a. młotek osadzony na długiej rękojeści. [przypis edytorski]
52
ad primum (łac.) – po pierwsze. [przypis edytorski]
53
ad secundum (łac.) – po drugie. [przypis edytorski]
54
pereat (łac.) – niech zginie. [przypis edytorski]
55
a l'assassino (wł.) – na mordercę (przekleństwo). [przypis edytorski]
56
niewarteś – nie jesteś wart. [przypis edytorski]
57
pierzchnęły – dziś popr.: pierzchły. [przypis edytorski]
58
plecyma – dziś popr.: plecami. [przypis edytorski]
59
hareszt – areszt. [przypis edytorski]
60
pogarnąć się – tu: zbliżyć się. [przypis edytorski]
61
muszkiet (z fr.) – ciężka strzelba lontowa, gładkolufowa, ładowana odprzodowo. [przypis edytorski]
62
kluć – pika, dzida. [przypis edytorski]
63
darda (z fr.) – pika zakończona metalowym grotem. [przypis edytorski]
64
kierezja – długie ubranie sukienne, sukmana. [przypis edytorski]
65
benissime (łac.) – doskonale. [przypis edytorski]
66
Ajaks – imię greckiego bohatera wojny trojańskiej, znanego z Iliady Homera. [przypis edytorski]
67
zasłoniony – dziś popr.: zasłonięty. [przypis edytorski]
68
przetrząśniono – dziś popr.: przetrząśnięto. [przypis edytorski]
69
kuna – żelazna klatka umieszczona na rynku, w której zamykano za karę drobnych przestępców, wystawiając ich na publiczne zniewagi. [przypis edytorski]
70
trefiony – wymyślnie uczesany, wypielęgnowany. [przypis edytorski]
71
maścić – smarować, nacierać. [przypis edytorski]
72
sczeznąć – umrzeć, zginąć. [przypis edytorski]
73
silentium (łac.) – cisza. [przypis edytorski]
