Палескія рабінзоны. Янка Маўр

Віктар. – Чаму ж ты два шнуркі разам не скруціў?

      – А чаму ж ты сам не сцяміў?

      – Усё сам ды сам, а твая галава навошта?

      – Няўжо ты забыўся, што гэты спосаб і шнуркі я прыдумаў, а не ты?

      Тут Віктар убачыў, што даў маху. Але ж не ўступаць жа з-за гэтага! І ён, рыхтуючы шнуркі, усё ж такі бурчаў, абы толькі не маўчаць, абы толькі мець апошняе слова:

      – Рана хваліцца новым спосабам – невядома яшчэ, што з яго выйдзе. А шнуркі знайсці на чужых нагах кожны здолее. Я і сам здагадаўся б, каб падумаў…

      – …месяцы са два, – у тон яму прадоўжыў Мірон.

      Віктар паглядзеў на яго і… шчыра зарагатаў.

      Разарваны шнурок звязалі і скруцілі з цэлым. Але зноў бяда: вузялок перашкаджаў прыладзе рухацца!

      Тады хлопцы накруцілі вакол шнуркоў тонкіх карэньчыкаў. Пасля таго ўся вяроўка зрабілася таўсцейшай, вузялок схаваўся і ў дадатак яшчэ наогул магутнасць машыны павялічылася ў шмат разоў.

      Зноў пачалі шморгаць лукам. Цяпер ужо цягаў Мірон, а Віктар прыціскаў палку каменем. І калі ўжо здавалася, што вось-вось пакажацца дымок, камень саслізнуўся і машына павалілася набок.

      На гэты раз ужо Мірон не вытрымаў:

      – Выходзіць, на які ўчастак цябе ні паставіць, заўсёды там будзе аварыя.

      – Ды хіба ж я хацеў? – пакорна апраўдваўся Віктар.

      Мірон і сам ведаў, што Віктар не вінаваты, таму нічога болей не сказаў.

      Зноў пусцілі машыну. І вось, нарэшце, паказаўся дымок!..

      – Ура! Давай, давай яшчэ! – закрычалі хлопцы, як вар'яты.

      Дымок павялічваўся, апілкі зачарнеліся і… бліснула іскра!

      – Падгарні падпал! Дзьмухай! Дзьмухай!..

      Праз хвіліну хлопцы сядзелі ля агню. На тварах іх свяцілася такое шчасце, якога яны ніколі не адчувалі яшчэ ў сваім жыцці. Надыходзіў вячэрні змрок, і ад гэтага яшчэ ўтульней было каля агню.

      – Нездарма першабытныя людзі пакланяліся агню, – разважаў Мірон, – нездарма і рэлігіі вядуць пачатак адсюль. Мне самому хочацца маліцца на яго. Усе мы так прызвычаіліся да агню, нам так лёгка здабываць яго, што нам здаецца, нібы гэтак заўсёды было і іначай быць не можа. Толькі ў такім становішчы, як мы, можна добра адчуць, што такое агонь, можна ўявіць, як жылі тыя людзі, што не ведалі яго.

      Ён пяшчотна падкладаў трэскі і сачыў, як языкі полымя лізалі іх. Змрок згушчаўся. А разам з гэтым ярчэла святло ад агню.

      І Віктар сядзеў нерухома, не зводзячы вачэй з агню. Яны нават на некаторы час забыліся на ежу.

      Нарэшце Віктар ускочыў і крыкнуў:

      – Навошта ж я тады сырое мяса еў? Ты выкруціўся ад гэтага, а я дарэмна пакутаваў. Не, брат, так нядобра. Ты таксама павінен пакаштаваць.

      Ён ухапіў зайца і пачаў соваць яго Мірону ў рот. Пачалася вясёлая тузаніна.

      – Пачакай! – крыкнуў Мірон засопшыся. – Ты ж цяпер маеш перавагу. Табе гэта нічога не пашкодзіла, а між тым ты можаш цяпер хваліцца, што ўсё перажыў на сваім вяку, нават сырое мяса еў.

      – А што ты думаеш? Яно і сапраўды так, – згадзіўся Віктар. – Ну, давай гатаваць вячэру.

      Але зараз жа выявілася,