Эдэм (зборнік). Франц Сіўко

Козырава возьмем правіць, і ўсё наладзіцца.

      – Хто такі Дыба?

      – З ліцвінаў пераселеных. Ён у Крайне ўжо. Не бойся, ён хоць і з паўстанцаў, чалавек памяркоўны. І галоўнае – працавіты.

      Графіня ўздыхнула. Ад’езд з горада, ад дабротаў, да якіх прывыкла змалку, яе палохаў. Але пярэчыць мужу не хацелася, і яна пайшла на хітрасць.

      – А з Пелагейкай што?

      – З Пелагейкай? – Андрэй Мікалаевіч на хвіліну задумаўся. За лёс дзяўчынкі, бацька якой, ягоны бесталковы стрыечны брат-няўдаліца, згінуў падчас бойкі з-за нейкае жанчыны, а маці, выхавацелька іх адзінага з Марыяй Іпатаўнай сына Алёшы, памерла пры родах, ён, чалавек чуллівы і сумленны, адчуваў адказнасць не меншую, чым за лёс уласнага сына.

      – Два месяцы дзіцяці, хай бы акрыяла, – даводзіла сваё Марыя Іпатаўна.

      – Няхай будзе па-твойму, – задаволены, што ўрэшце перамога, хоць і з пэўнымі саступкамі, засталася за ім, пагадзіўся граф. – Падрасце дзеўка, па вясне выпраўлю з нянькаю да вас у Крайну. А можа, і сам к таму часу перабяруся.

      – Добра, Андрэй, як скажаш.

      Марыя Іпатаўна ўстала, пайшла да дзвярэй.

      У бальнай зале дзевяцігадовы Алёша раскрэсліваў крэйдаю на падлозе квадрацікі для гульні ў класы.

      – Плача, чуеш, мама? – сказаў і схаваў за спінаю перапэцканыя крэйдай рукі.

      Сапраўды, зверху, з-за галерэі, за якою адразу знаходзіўся дзіцячы пакойчык, даносіўся манатонны і працяжны, як скавытанне шчанюка, голас немаўляці.

      Марыя Іпатаўна моўчкі прайшла паўз сына. Дзіцячага плачу яна заўсёды не любіла, а зараз, пасля непрыемнай размовы з мужам, і наогул не жадала чуць.

      Дзяўчынка ікнула, зацерабіла ў паветры лыткамі, гарэзліва пацягнулася рукамі да сцяны, дзе вісела мапа.

      – Бач ты, вучонаю будзе наша Пелагейка. – Палашка цмокнула малую, расшпіліла на грудзях кофту. Немаўля торкнулася вуснамі ў набрынялую грудзіну, смачна зацмокала.

      У пакой увайшла Марыя Іпатаўна. Яна была апранута па-дарожнаму, у вачах свяцілася незадаволенасць.

      – Не плача?

      – Не. – Палашка пачціва ўсміхнулася. – Вось толькі рукі ўвесь час чамусьці да мапы цягне.

      – Значыць, будзе падарожніцай. – Графіня казытнула малую за шчаку. – Мы ад’язджаем з Алёшам у Крайну, а вы, як толькі пацяплее, прыедзеце з Пелагейкай.

      – Будзе зроблена.

      – Дык да спаткання. – Марыя Іпатаўна змахнула з вейкі слязіну, накіравалася да дзвярэй.

      Лета было ранняе, нязвыкла цёплае, з бясконцымі дажджамі. Ужо двойчы нахопліваліся і навальніцы. Насычаная вільгаццю зямля ўранку клубілася парай, зноў ішоў дождж, і здавалася, яму не будзе канца.

      Палашка з Пелагеяй збіраліся ў Крайну. Той самы экіпаж, у якім пяць месяцаў таму ад’язджала графіня, стаяў ля ганка. Апошнім узгрузілі на яго кошык з полкамі.

      Андрэй Мікалаевіч выняў дзяўчынку з зыбкі, панёс да выхаду. Яна крутнулася ў ягоных руках, паказваючы на сцяну, незадаволена захныкала.

      – Што яна хоча?

      – А вы не ведаеце? Мапу, вось што! – засмяялася Палашка.

      – Мапу? Дык здымі яе і нясі ў экіпаж.

      Мапу