Сайланма әсәрләр. 1 том. Повестьлар һәм хикәяләр. Адлер Тимергалин

түгел. Ихтимал, XIX гасыр азакларыныкыдыр.

      – Борынгы булмаса да, карт инде, карт… Йөз илле тәңкә генә тора торгандыр дим.

      Азат йөз илле тәңкәгә хәзерге заманда эшләнгән ике стена сәгате алып булуын уйлап куя да:

      – Алай күп була, – ди. – Сәгатьне төзәттерәсе дә бар бит…

      – Анысы шулай шулаен. Йөз тәңкә инде алайса.

      Азат йөз тәңкәсен шушында, табында ук санап бирә, кунып чыккан өчен тагын бер бишлек өсти.

      Иң беренче эш итеп Азат белән икәүләп «…Беккер» ның тузанын сөрттек. Эчендәге җизләрне спиртка манчылган мамык белән чистарткач, ул ярты гасырга яшәреп киткәндәй булды, һәм сәгать белән бергә без дә еллар тузаныннан арындык шикелле.

      Әлбәттә, сәгатьнең эченә кермәдек, техника мәсьәләсендә хәбәрдар булган Азат та аның механизмына кагылмады, күз йөгертеп кенә чыкты һәм, бәхеткә каршы, бөтен кыйтгалары үз урынында булуын әйтте. Боргалаган саен, сәгать чыңлап, ыңгырашып, җаны барлыгын белгертеп куя иде. Чистартып азапланганда, мин сәгать тартмасының эчке ягында карандаш белән тырналган язуга игътибар иттем. Анда «1929. Донбасс» дип язылган һәм латин хәрефләре белән кул куелган иде. Анысын, укудан бигрәк, Азат танып алды, чөнки бу кул аның әтисе Нәҗип Сәйдәшевнеке иде. Димәк, Нәҗип абый ул ярлы елларда сәгать кадәр сәгать сатып алгач, бу күренекле датаны онытылмаслык итеп билгеләп куйган…

      Бу минутларда ниләр кичергәнебезне тасвирлап тормыйм.

      Болай хәл иттек. Азат үзе өчен кыйммәте тагын да арта төшкән «…Беккер» ны вакытлыча миндә калдыра, аны ремонтлатабыз. Бәлки әле, мастерны өйгә чакырып та булыр.

      Сәгатьне әлегә залның түренә, кәефе килгәндә ару гына күрсәткәли торган «Рекорд» телевизоры өстенә элеп куйдык. Ни гаҗәп, шушы йөрми торган сәгать тә безгә күңел тынычлыгы биргән, киләчәк көннәребезгә өмет уяткан кебек иде. Сәгать дигән нәрсәгә мизгелләрне айбалтасы белән чабып үтерүче җәллад дип караучылар бар, әмма без андый ук пессимист түгел.

      Ә хәзергә Азатның планы борынгы Болгар хәрабәләрен карап кайту иде. Анда ул ике көн булырга һәм эскизлар ясарга ниятләде. Соңгы вакытларда сатып алган төрле әсбапларга, буяу һәм лак, төрле зурлыктагы пумала кебек нәрсәләргә караганда, Азат рәсем сәнгатенә чынлап тотынырга уйлый иде, ахрысы. Монысы минем күңелгә аеруча хуш килде. Әгәр ул иҗат эше белән мавыгып китсә, аның Ватанын, туган җирен, туган туфрагын табачагына һәм шунда тамыр җибәрәчәгенә мин шикләнми идем. Ә инде оя корса, бәлки әле, үзенә бала тибрәтергә дә насыйп булыр дип уйлап куйдым. Атна авылын әйләнеп кайту гына да аңа ничек шифалы тәэсир ясады бит…

      Азат, гадәттә, миңа төштән соң килә торган иде, ләкин бу юлы иртәләде. Мин аны кыңгырау кнопкасына басуыннан ук таныйм, аның ишек кагуы да дустанә һәм тыныч була.

      – Озак йөрдең Болгарда, – дидем мин аңа, кул кысышканда ук. – Әллә борынгы хәрабәләребезне ошаттың инде?

      – Анысы да хак, – дип җавап бирде Азат. – Биш кассета төшердем, эскизлар…

      – Күңелең булды, димәк?

      Азат ияген какты. Мин аңа үзем майтарган