Моабитские тетради. Муса Джалиль

шулай урам буйлап,

      Парадныйда күрәм: бер бала

      Звонокка үрелә, буе җитми,

      Аптырагач, карап уйлана.

      Мин балага киләм:

      – Әллә, – димен, –

      Звонокка буең җитмиме?

      – Җитми шул, – ди.

      – Кая, үзем басыйм.

      Бернеме, – дим, – әллә икеме?

      – Биш, – ди. Басам.

      Шуннан бала әйтә:

      – Абзыкай, син нинди йөрәкле!

      Әйдә качыйк хәзер, хуҗа чыкса,

      Икебезгә дә бирер кирәкне!

Декабрь, 1942

      Кол

      Ул, куркып, дошманы алдында

      Калтырап күтәрде кулларын.

      Сугышның иң кызган чагында

      Ташлады кулыннан коралын.

      Дошманы, сүгенә-җикренә,

      Кулларын каерып бәйләде.

      Өстенә тау хәтле йөк төяп,

      Камчылап тылына әйдәде.

      Ул бара, кан юа җилкәсен

      Камчы һәм дошманы йөгеннән.

      Шәм кебек төз буе нишләсен?

      Көянтә шикелле бөгелгән.

      Кешелек сыйфаты бу чакта,

      Әйтегез, бармы бу мескендә?

      Аягы, куллары һәм хәтта

      Җаны да хуҗасы иркендә.

      Юк сиңа кешечә көн итү,

      Бикләдең син гомер юлыңны…

      Дошманың алдында, егетем,

      Бер куркып күтәргәч кулыңны,

      Йә сугыш син яклап хаклыкны,

      Йә сайла кызганыч коллыкны.

      Беренче юл нинди данлыклы,

      Икенчесе нинди хурлыклы.

Гыйнвар, 1943

      Хәдичә

      Күрше кызы Хәдичә,

      Шулай гадәттәгечә,

      Озак йөреп бакчада,

      Кичегеп кайтты кичә.

      Каравылчы карт аның

      Ишетмәгән кайтканын.

      Шуңа күрә ачмаган

      Хәдичәгә капканы.

      Капкада тимер йозак,

      Хәдичә көткән озак.

      Тышта кунып булмый бит,

      Булса да гәрчә йөз ак.

      Ахры, кызга уй керә,

      Төнлә белән кем күрә?

      Күп тикшерми Хәдичә,

      Койма аша сикерә.

      Кайтып керә йортына,

      Кайткач бар да онтыла.

      Тик, кадакка эләгеп,

      Юбка гына ертыла.

      Ул көн соң дип ямамый,

      Аны-моны карамый.

      Иртән китә хезмәткә,

      Кичегергә ярамый.

      Әле дә кичә соң кайтып,

      Йоклаган кырын ятып;

      Күрше карчык эшенә

      Чак җибәргән уятып.

      Менә бара ул, кара!

      Юбка гына чайкала.

      Исе китеп, хатын-кыз

      Юбкага карап кала.

      Икенче көн ни күрәм? –

      Бер елыйм да бер көләм.

      Урам тулы хатын-кыз,

      Бар да ертык юбкадан.

      Күрче, күршем теккәнче,

      «Мода» дип көн үткәнче,

      Бар да ерган юбкасын

      Бот төбенә җиткәнче!

      Әй Хәдичә, Хәдичә!

      Кичегеп кайтып кичә,

      Нинди эшкә чуалдың –

      Яңа мода чыгардың.

      Кызлар, төнлә йөрмәгез!

      Коймадан сикермәгез!

      Тагын әллә ни ертып:

      «Мода», – дия күрмәгез.

12 февраль, 1943