Dante en Beatrice, en andere verzen. Frederik van Eeden

die uw ooverwonnen smart deed schijnen

      als fakkel-licht, de duistere eeuwen dóór,

      en liet in vuur uw zondaars-hart verreinen

      en hield het brandende⌒aan de waereld vóór,

      hebt Gij dan ook die zwartste mijner pijnen

      gekend, verwonnen en als meteoor

      doen schrijven aan den nachtwand vuur'ge lijnen,

      den menschen-volken tot belichtend spoor?

      Ik weet een donker wee, dat klacht niet kent,

      të eenzaam en të innig voor gedichten,

      hebt gij dat óók aan uw zielsfirmament

      genageld en als richt-gesternt doen lichten?

      Hiér antwoordt géén, maar Gij woont hoog, ai wend

      tot onzen God u, die weet, en zal richten.

      VIII

      De voogel Waarheid mijmert bij mijn hand

      en peilt met ingetrokken kop de gronden

      des heemels, – als verlangend naar zijn land

      terug, van waar hem d'Almacht heeft gezonden.

      Ik wacht in ootmoed, heilige gezant!

      Nooit werd gij zoo vertrouwelijk bevonden.

      Vertoef! en doe mij weeten en verkonden,

      eer gij ter opvaart weer de wieken spant.

      Ook hij, de zanger, hield u niet gevangen

      in zijner lied'ren goudenkoordig want

      en kon ter uwer woonsteê niet gelangen

      eer zij, die hij beminde,⌒uit Liefde's hand

      zijn hart met al zijn bitterheid verteerde

      en zóó tot 's Heemels Lichthof weederkeerde.

      IX

      Het was dezelfde wonderbare vonk

      die oover mijnen opgang heeft geglommen,

      waaruit de groote gloeden zijn geklommen,

      die hij, de meester, onzer waereld schonk —

      en die hem veilig voerde door de drommen

      van spooken in hun gruuwlijken spelonk,

      tot waar de starrenkrans der zaal'gen blonk

      in 't Licht, waarvoor zijn liederen verstommen.

      Zoozeer verscheiden zijn twee menschen niet

      door ééne Hand uit eender stof geweeven,

      of 'k weet, wat al die wond'ren groeyen liet

      is 't zelfde, wat mijn kinderziel deed beeven…

      O àl te machtig, àl te teer ontroeren!

      mijn hand ligt stil – kan 't schrijftuig niet meer voeren.

      X

      Mijn hart heeft bitterheeden als de Dood

      en diepten waar geen woorden van gewagen,

      is daar wel Liefde sterk genoeg en groot,

      die 't kan verzwelgen en ten Heemel dragen?

      Ik blader vluchtig thans in 't boek der dagen

      en leg het duisterst zonder deernis bloot,

      tot schuuwe schimmen angstig rond mij klagen:

      "Gedenk! Gedenk! Gedenk! – éér gij verstoot!"

      Hebt Gij, mijn zanger, ongeschokt vernoomen

      den doodssnik van uw allerschoonste waan?

      en zijt gij vast de treeden opgegaan

      bestroomd van 't bloed der teerste, liefste droomen?

      Welk Licht-verschiet was 't dat u schrijden deed

      zoozeer als God, zóó liefdrijk en zóó wreed?

      XI

      Er drijft een zeldsaam gisten, zeldsaam dringen

      de jonge ziel in haren opgang uit.

      Zij breekt den schors van waan die haar omsluit

      en neigt tot nadering aan vreemde dingen.

      Door 't naaste, wat niet-eigen is, gestuit

      baart zij dan teedre ranken, die 't omringen

      en gansch tot eigen-worden willen dwingen —

      en geeft zich vangeling aan de⌒eigen buit.

      't Gaat dan om eeuwig heil! want ach! wie beurt

      wat aan een schaduw zich heeft willen hechten?

      En vast kan zich geen tweedemaal vervlechten

      de rank, na d'eersten opgroei afgescheurd.

      Dan worden alle klanken, alle kleuren

      van 't Leeven weer een vreemd, vèr-af gebeuren.

      XII

      De schakel brak, – de Dood hield u gescheiden,

      het Leeven sleepte u op zijn deining voort,

      en, onder nieuwen liefde-groei versmoord,

      ging schuil het glanzend schoon der eerste tijden.

      Nochthans, nochthans voltrok zich ongestoord

      het heilig Wonder, dat Gelieven beiden

      door de⌒eigen liefde⌒elkaar tot God geleiden, —

      en werd geboekstaafd in ontzach'lijk Woord.

      Ik zie het aan en huiv'ring grijpt mijn ziel,

      wij hadden van die Liefde een zwak vermoeden,

      verrukt alree door 't ongeveer bevroeden —

      Gedoog, dat ik voor haar gewisheid kniel.

      Mijn hoofd buigt neer, omgolfd door staat'ge klanken,

      laat de arme vreemd'ling in úw Tempel danken.

      XIII

      Wat zegt het najaar dat de blaren strooit,

      het rul-geworden zomerloof doet zwijgen

      van voogellied, – en leevens-weeke twijgen

      met harde doodspracht van kristallen tooit?

      Wat zal het leeven van zijn schoon herkrijgen,

      door Tijd en Dood van zijnen bloei berooid?

      Wat houdt er stand en ziet zijn groei voltooid

      terwijl de welkende geslachten zijgen?

      Er staat een boom, in lichten Hof geplant,

      zijn takken reiken buiten 't ruim der heem'len,

      zijn wortel voedt zich in der eeuwen zand,

      zijn bloesem geurt, zijn looverdiepten weem'len

      van voogelzang. Elk looverken een ziel

      versterkt zijn machtig Leeven, éér het viel.

      XIV

      Ze noemen Liefde wat de ziel doet zieden

      in helle vreugde van een oogwenk duur,

      in lijden leevenslang, – met ieder uur

      zien ze haar vluchtige bekooring vlieden, —

      een sidd'rend glimpjen onstandvastig vuur

      in