Պատմվածքներ,քառյակներ, բանաստեղծություններ եւ խոհեր. Վահան Թոթովենց

էր, երբ Խաչխաթուն քորոն նրան զարթեցրեց։ Մոսեսը վախով բաց արավ աչքերը, նա կարծեց, որ Քորոն պիտի դուրս վռնդի իրեն։ Բայց քորոն ասաց.

      – Ելիր, բարձը գլխուդ տակը դիր, մեղք ես։

      Մոսես ախպարը քիչ մնաց ուշագնաց լիներ – առաջին անգամն էր իր կյանքում, որ մեկը հոգում էր իր չոր գլխի համար։

      – Խաչխաթուն քորո, ղուրբա՜ն ըլլիմ քու ոտքերիդ, ոտքերդ լվամ, ջուրը խմիմ, – բացականչեց նա։

      Խաչխաթուն քորոն ձայն չհանեց, սրբեց քիթը և կողքին նստեց։ Նա ուզում էր, որ Մոսես ախպարը սիրտը վերջապես բաց անի, բայց գլխի չէր ընկնում, որ Մոսես ախպարն արդեն սիրտը բաց էր արել, դրանից ավելի չէր կարող բաց անել։

      Երեկոյան Մոսես ախպարը սպասում էր, որ Խաչխաթուն քորոն իրեն պահի տանը, իսկ Խաչխաթուն քորոն էլ սպասում էր, որ Մոսես ախպարն արդեն կմնա իր մոտ, բայց Մոսես ախպարը մութն իջնելուց առաջ ասաց․

      – Երթամ շուկա։

      – Վաղ կուգաս։

      – Հա, ղուրբա՛ն, կուգամ։

      Մոսես ախպարը գնաց շուկա և մի պատի տակ կանգնեց։

      Առավոտյան կանուխ միս ու հաց առնելով՝ գնաց խրճիթ։ Խաչխաթուն քորոն անկողնից դեռ վեր չէր կացել։ Մոսես ախպարը լուսամուտից ներս նայեց և տեսավ, որ Խաչխաթուն քորոն վրան մի շոր է քաշում, որ գա դուռը բաց անի։ Մոսես ախպարը տեսավ նրա բաց սրունքները և բաց թևերը։

      – Քա՛, դո՞ւն ես։

      – Հա՛, ղուրբա՛ն, միս ու հաց բերեր իմ։

      Երբ Խաչխաթուն քորոն տեսավ միսն ու հացը, չկարողացավ իրեն պահել և կողքովն ընկավ Մոսես ախպոր վրա։ Մոսես ախպարը գրկեց նրան, բարձրացրեց թևերի վրա և տարավ ներս, դրեց անկողնին։ Խաչխաթուն քորոն այնպիսի ձայներ հանեց, ինչպես տարիներ առաջ։ Մոսես ախպարը չէր իմանում, թե ինչ անի, մի քանի անգամ բարձրացրեց նրան, պինդ սեղմեց և նորից դրեց անկողնում, հետո շրթունքները մոտեցրեց նրա բաց թևերին և կծեց։

      Խաչխաթուն քորոն ճչաց.

      – Խե՛նթ շուն, էդպես կխածնե՞ն։

      – Հըպը ի՞նչ էնիմ, ղուրբա՛ն, – անկեղծորեն, միամտորեն բացականչեց Մոսես ախպարը, որ առաջին անգամն էր հպում որևէ կնոջ։

      Այդ գիշեր Մոսես ախպարը մնաց Խաչխաթուն քորոյի խրճիթում, և հաջորդող բոլոր գիշերները։

      Մյուս առավոտն իսկ Խաչխաթուն քորոն հպարտությամբ խոսեց իր մարդու՝ Մոսես ախպոր մասին։

      – Ճեպը, ծոցը փարա է, – ասաց նա։

      Եվ իսկապես, եթե փող չունենար, որտեղի՞ց էր այն բարիքը, որ Մոսես ախպարը տունն էր լցնում ամեն օր։ Խաչխաթուն քորոն այլևս ազատվեց ուրիշների համար լվացք անելուց, թոնիր վառելուց և մուրացկանություն անելուց, որ երբեմն անում էր, երբ աշխատանք չէր լինում։ Նա այնքան աղքատ էր ապրել, որ ստիպված էր եղել ուրիշների մաքրած ցորենի ավելցուկը վերցնել և նորից մաքրել՝ մի ափ ցորեն գոնե ձեռք բերելու համար։ Իսկ հիմա։ Հիմա թող ողջ մնա իր ասլանը՝ Մոսես ախպարը, որը ինչ վաճառվում էր շուկայում՝ կարող էր գնել և տունը լցնել հենց լրագրի կտորներով, մի երևույթ, որը հրաշք էր թվում նրան։ Խաչխաթուն քորոն բոլոր պատռված դոշակները վերաշինեց, ճերմակեղենը կարեց, սովորեցրեց Մոսես ախպորը թաշկինակ գործածել.

      – Եբոր գետինը կխնչես՝ քիթդ թևով մի սրբեր, մանդիլով23 սրբե, – խրատեց նա։

      Իսկ խանութպանները, տեսնելով Մոսես ախպորը բոլորովին փոխված, վրան֊գլուխը մաքուր, գուլպայով՝ զարմանում էին և ասում.

      – Աֆերի՛մ, Մոսես ախպար, քյալլե ղուլախդ24 շիտկեցիր։

      – Կնիկ գտա, ղուրբա՛ն, – պատասխանում էր Մոսես ախպարը և դույլերը

23

թաշկինակ, աղլուխ

24

մեջք, գլուխ