Օգուտ Բժշկութեան. Ամիրդովլաթ Ամասիացի

եւ յորժամ յաւելնայ ի յայս կերակրոյ՝ նա բնութիւնն կուզէ որ ի դուրս հանէ զաւելվածն Բ պատճառի համար. Ա այն է, որ այնոր յաւելվածն որ ի յանձն յաւելցել է՝ ի դուրս ելանէ. Բ այն է, որ անասուն մն այլ ընծայի Աստուծոյ հրամանաւն։ Ի յարկան եւ ի կնկան սերմէն է ստեղծեր զաւակն. եւ յորժամ մերձաւորութիւն այնէ այրն հետ կնկանն՝ նա սերմն անկանի արգանդն կնոջն։ Եւ զարգանդն վասն ծննդեան ստեղծեր է Աստուած. եւ ի յամէն անդամոցն մէջն քան զկնկան արգանդն աճայիպ եւ զարմանալի իրք չկայ, որ տղան ի մէջն կու ընծայի ինն ամիս։ Եւ հանց գիտացի՛ր, որ զարգանդն որպէս հալաբուշտ ստեղծեր է Աստուած, եւ յերկան է, եւ ի բշտին ներքեւն է եւ բոլոր է, եւ վիզ ունի որպէս արկան ծածուկ մարմինն, եւ մէկ ծարն ի կնկան ի ծածուկ մարմինն կիպ է, եւ բերան ունի որպէս ձկան։ Եւ ինքն Բ տապտղայ է, եւ միջի տապաղան Բ բաժին է, որպէս որ քեզ օրինակ. որ թէ զդուսի տապաղան յիրմէն զատես՝ նա Ա արգանդէն Բ արգանդ երեւնայ, Ա ի յաջ դիհն եւ Ա ի ձախ դիհն։ Եւ ամէն անասուն որ էգ է՝ արգանդ ունի. եւ Աստուծոյ զօրութիւնն այն է, որ թէ Ա արգանդն Բ տղայ ընծայի՝ նա ամեն մէկին կերակուրն զատ ի զատ լինի. եւ թէ կտրիճ տղայ լինայ՝ յաջ դիհն լինի, եւ թէ աղջիկ տղայ լինայ՝ ի ձախ դիհն լինի արգանդին։ Եւ յորժամ այրն ի կինն մերձենայ՝ նա արգանդին բերանն կու բացվի, որ սերմն ի մէջն կու ցրուի եւ լցվի, եւ յորժամ զսերմն արգանդն ի յինքն առնու՝ բերանն կու խփվի, հանց որ երկաթէ միլն չի բանար զբերանն։ Եւ այն սերմն կու մնայ ի յարգանդն եւ կու խառնի ի կնկան սերմն, եւ Բ սերմն մէկ լինի։ Եւ բժշկապետքն ասացել են, թէ յորժամ սերմն ի յարգանդին յաջ դիհն ընկնի՝ նա տղան կտրիճ լինի. եւ թէ ի ձախ դիհն անկանի՝ նա տղան աղջիկ լինի. եւ թէ արկան սերմն ուժով լինայ եւ զարգանդին զերկու դիհն այլ լնու՝ նա երկու կտրիճ լինայ։ Եւ պատճառն այն է խառնելուն կնկան եւ այրկան սերմն մէկ ի մէկ, որ արկան սերմն կերակուր կառնէ զկնկան սերմն։ Եւ կնկան սերմն արկան սերմին կերակուր լինալուն պատճառն այս է, որ արկան սերմն թանձր է եւ բնութիւնն տաք է, եւ կնկան սերմն նօսր է եւ բնութիւնն հով է. եւ արկան սերմն անհնար է որ ի յարգանդն ճապղի վասն իր թանծրութեան եւ տաքութեանն, եւ կաւիրի եւ չի ընծայիր, եւ պատեհ է որ խառնի կնկան սերմն ի յինքն, որ մոհթատիլ լինայ։ Եւ արկան սերմն թէ տաք է եւ թանծր է՝ որձ լինի տղան, եւ թէ հով եւ նօսր լինի՝ էգ լինի տղան որ ծնի։ Եւ թէ արկան սերմն շատ եւ զօրաւոր լինի՝ նա տղան ի հայրն կու նմանի։ Եւ սերման բնութիւնն այն է, որ յորժամ սերմն արգանդն անկանի եւ կապի՝ Է օրն արիւն դարձի եւ խանծի այն արիւնն որ ի հայզէն գայ, եւ կերպարան լինայ, որպէս որ այն զօդվածն է որ իսպիտակ է, որ է ոսկորն եւ ըղեղն եւ երակն եւ ջղերն եւ որ սոցին նման է. այս ամէնն ի սերմէն կու ստեղծուի եւ կերպ կառնու։ Եւ այլ պազի զօդվածքն չէ իսպիտակ, որպէս միսն եւ լերդն եւ փայծեղն եւ երիկամն եւ որ սոցին նման է, եւ ամէնն ի հայզին արիւնէն է։ Եւ սիրտն ի շիրեանին արիւնէն է յօրինած։ Եւ այս կերպն որ յիշեցի՝ նա այսոր բժշկապետքն ղուվաթի մուսավիրայ ասեն, եւ յառաջն կու ստեղծանի զօդվածոցն զսիրտն եւ ըղեղն եւ լերդն։ Եւ յորժամ քառասուն օր անցնի՝ միս կապի, եւ յետոյ ոսկոր լինի, եւ յետոյ երակ եւ ջղեր եւ այլ զօդվածքն, որպէս աչքն եւ բերանն եւ ձեռքն եւ ոտքն, եւ այլ զօդվածք մորթ լինի։ Եւ յորժամ Դ ամիս եւ Ժ օր լինի՝ հոգի գայ ի մարմինն. եւ կերակուր նորա հայզին արիւնն լինի մինչեւ ընծայի, եւ այնով սնանի տղան. եւ զինչ որ պատեղվորն ուտէ՝ նա լերդն արիւնն առնէ եւ ուղարկէ յարգանդն կնոջն, որ զաւակն կերակրի։ Քանի որ տղան ի մօրն փորն է՝