Anadolu Uygarlıkları. Oğuzhan Karadirek

fibula yani çengelli iğne Asur toplumunda oldukça gözdeydi. Urartularda olduğu gibi kazan kulplarında boğa başı kullanmak yerine siren figürü kullanmaktaydılar. Yine ahşap işçiliğinde ileri seviyede oldukları Gordion’da bulunan mezar odalarında tespit edilmiştir.

      2. Friglerde Mimari

      Friglerin ilk kralı olan Gordios tarafından Ankara-Polatlı’da kurulan Gordion şehri, önemli bir yerleşim merkeziydi. Tarım ve hayvancılığa bağlı bir sivil halk olması sebebiyle Gordion’da bürokratlar, rahipler, askeri sınıf ve tüccarlar ile önemli zanaatkârlar yaşamaktaydı. Gordion sur duvarları 14-15 metre yükseklikteydi ve sur duvarları içerisinde yaşayan yönetici sınıf megaron planlı evlerde yaşamaktaydı.

      Sivil halk ise daha ilkel yaşam alanlarına sahipti. Kerpiç ve çamur sıvalı evlerde ya da yarı kazılmış çukurlarda kalıyorlardı. Bu evler iki ya da tek odalı olmaktaydı. Yapıların içerisinde ocak, fırın ve kışlık erzakın saklanacağı bir bölüm bulunurdu.

      3. Friglerde Din

      Bugün özellikle Kütahya-Afyon-Eskişehir arasında yer alan Frig anıtsal yerleri, ziyaretçilerin oldukça merak ettikleri noktalardır. Burada yer alan kaya anıtları ve kaya sunakları epey dikkat çekicidir.

      Kayalara işlenerek yapılmış bu anıtsal yerler yapılırken megaron planlı tapınakların ön cephelerinden ilham alındığı düşünülmektedir. Üçgen alınlıklı ve dörtgen biçimli bu anıtların ortasında yer alan nişe tanrıça Kibele’nin heykeli yerleştirilirdi. Ayrıca bazı anıtsal yapıların yan galerileri tanrıçaya adanmış yerlerdi.

      Kaya sunaklarının da benzer şekilde Kibele’ye adanmış, kayaların oyulmasıyla basamak oluşturulmuş bir platform alanı ve üzerine tanrıyı simgeleyen heykellerin koyulacağı bir yeri olurdu. Bu tarz yerlere Köhnüş Vadisi’nde ve Fındık Asar’da rastlamak mümkündür.

      1

      Prof. Dr. Erksin Gülgeç, “Anadolu’nun Yüz Milyon Yılı”, Arkeo Atlas, Sayı I, 2002, s. 14.

      2

      D.V. Ager & O. Monod. “Güney Anadolu’daki Yeni Ön Mesozoyik Brakiyopodlar”, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 91(91).

      3

      F.S. Alpaslan, “Anadolu Erken Pliyosen Küçük Memeli Topluluğu: Paleontolojik ve Paleokolojik Anlamları”, Arkeometri Sonuçları Toplantısı, s. 1-10.

      4

      Prof. Dr. Erksin Gülgeç, “Anadolu’nun Yüz Milyon Yılı”, Arkeo Atlas, Sayı I, 2002, s. 14.

      5

      Arkeolojik Eser Kataloğu, Şanlıurfa Müzesi, Oma Oma Medya ve Yayıncılık, Eylül 2021, İstanbul, s. 16.

      6

      Celal Şimşek, “Lykos (Çürüksu) Vadisi’nin Zenginlikleri”, Güney Ege Kalkınma Ajansı, 4/33, Ankara, 2017, s. 38-40.

      7

      Veli Sevin, Anadolu Arkeolojisi, Der Yayınları, İstanbul, s. 5.

      8

      Prof.Dr. Galip Akın, Paleolitik’ten Kalkolitik Çağ’a Barınma ve Yerleşim Yerleri, Alter Yayınları, Ankara, 2018, s. 21-26.

      9

      Ece Eren & İsmail Özer, “Eski Anadolu Toplumlarında Beslenme Alışkanlıkları”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (Ek1), 2018, s. 308-323.

      10

      Veli Sevin, Anadolu Arkeolojisi, Der Yayınları, İstanbul, s. 12.

      11

      Yüksel Arslantaş, “Paleolitik ve Mezolitik (Epipaleolitik) Çağ’da Barınma”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (2), 2014, s. 319-344.

      12

      Harun Taşkıran, “Prehistorik Arkeoloji ve Mağaralar”, Mavi Gezegen, sayı 24, 2018 s. 63-68.

      13

      Işın Yalçınkaya, “Karain Mağarasının Anadolu İskân Tarihindeki Yeri ve Önemi”, Erdem, 4 (10), 1988, s. 39-52.

      14

      Muhsin Ertürk Budak, “Doğu Anadolu’nun Kayaüstü Resimleri (Kars-Kağızman)”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(4), s. 68-71.

      15

      Prof. Dr. Güven Arsebük, “Yarımburgaz Mağarası”, Arkeo Atlas, sayı I, 2002, s. 49.

      16

      Harun Taşkıran, “Prehistorik Arkeoloji ve Mağaralar”, Mavi Gezegen, sayı 24, 2018 s. 63-68.

      17

      Veli Sevin, Anadolu Arkeolojisi, Der Yayınları, İstanbul. S.15

      18

      Nazmiye Mutluay, Anadolu Neolitik Çağ Uygarlığı, Alter Yayınları, Ankara, 2010, s. 24-27.

      19

      Priscilla Mary Işın, Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2020, s. 23.

      20

      Veli Sevin, Anadolu Arkeolojisi, Der Yayınları, İstanbul, s.71.

      21

      Sırrı Tiryaki, “Kalkolitik Çağ’da Doğu Anadolu Bölgesi Madenciliğinin Başlangıç Evreleri”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 7 (13), 2017, s. 178-200.

      22

      Elif Fatma Salihoğlu, Deniz Demirarslan, “Hitit Uygarlığında Büyük Tapınak Mimarisi ve Etkileri”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (3), 2017, s. 1761-1779.

      23

      Arif Kumaş, “Hitit Hukuki