Дарё. Абдукаюм Йулдошев

бошини эгди:

      – Айтгандингиз, хўжайин.

      – Меҳмон ичмайди, чекмайди, диетада юради, деганмидим?

      – Дегандингиз.

      – Деган бўлсам нега столга йигирма хил ароқ қўйдирдинг?

      – Ахир… – Рустам довдираб қолди: – ахир… меҳмоннинг ҳурмати…

      – Аҳмоқ! – шартта ёрдамчисининг гапини бўлди Муҳиддинбой. – Аббос Усмоновичга ўхшаган одамлар ўзларининг ҳурматларини сенинг импорт ароқларинг билан ўлчамайди. Тушундингми?

      – Тушундим, хўжайин.

      – Йўқ, сен ўзбекчани тушунмайсан! – афсус билан бош чайқади Муҳиддинбой. – Ўрисчаниям тушунмайсан! Билмайман, сенга чулчитчалаб гапириш керакми ё? Меҳмон парҳездаги одам деб атай айтиб қўйганман, сен бўлса дастурхонга қази-қарта қўйдириб ўтирибсан? Тандир кабобга бало борми? Айтгандим-ку озгина тил шўрва, қайнатилган гуруч, балиқ шўрва қўйсанг бўлади деб.

      – Уларниям қўйдик-ку, хўжайин, – журъатсизроқ тарзда эътироз билдиришга уринди Рустам.

      – Қўймаям кўр-чи эди! Лекин нақ бурнининг тагига мойини оқизиб тандир кабобни тиқиб қўйганингдан кейин мезбоннинг ҳурматига бўлсаям тотиб кўради-да меҳмон. Кўрдингми, сенинг касофатингга бечора ошқозонини чангаллаб кетди. Сенга ўхшаган иккита ёрдамчим бўлса, менга душманнинг кераги йўқ экан ўзи.

      – Узр, хўжайин.

      – Сен узрингни ўзинг пишириб, қовуриб е! Тушундингми?

      – Тушундим.

      – Тушунган бўлсанг эртага анави нарсани анавинақа қилиб юборинглар.

      Ўтган йиллар мобайнида хўжайинининг нима демоқчи эканини наинки ярим оғиз гапи, балки сукутидан ҳам илғаб олишни ўринлатадиган Рустам бир оғиз:

      – Хўп, – деди.

      – Бошқа тинчликми?

      Муҳиддинбой одатда саволни жуда қисқа берар ва жавоб ҳам шундай бўлишини талаб қиларди. Буни яхши биладиган Рустам янада камсўз бўлди:

      – Тинчлик.

      – Дарё-чи? Ҳеч ким лойқалатмаяптими?

      – Тинч. Лекин бир-иккита итбалиқ ғимирлаб қолибди, деб эшитдим.

      – Агар қонуний ишлашмаётган бўлса, ўша итбалиқларинг росмана балиқларга айланмасидан бурун йўқот!

      – Хўп.

      Муҳиддинбой иш юритувчисига синчков назар ташлади:

      – Рустам. Менга қара. Орқаворатдан эшитишимга қараганда, бозорда нархни жуда осмонга кўтариб юборганмишсанлар. Ҳатто Тошкент ҳам чангларингда қолиб кетганмишми-ей.

      – Йўғ-э, хўжайин. Ҳаммаси талабга қараб.

      – Шунақа дегин… Кўзингга қара, бола. Мен иш одамиман, ҳар биттангнинг орқангдан назорат қилиб юришга вақтим йўқ. Лекин айтиб қўяй: агар бир текширсам, мендан бир сўмингни ҳам беркитолмай қоласан. Мен сени ўғирлик қил деб эмас, ўғирликларнинг олдини ол деб қўйганман бу ишга!

      – Албатта, хўжайин.

      – Агар харажат-паражатинг бўлса, тўғри ўзимдан сўрайвер. Уқдингми?

      – Уқдим.

      – Уққан бўлсанг, бор, ишингни қил!

      – Хўп.

      Рустам ним эгилган кўйи олисроқда турган машинаси томон сассиз юрди.

      Муҳиддинбой ҳовлига кирди.

      Ичкаридан қўлида жимитдай телефон