Kızıl Damga. Натаниель Готорн

Eski Manse’nin Yosunları isimli ikinci hikâye kitabını yayınlandı ve büyük beğeni topladı. Hawthorne, Başkan James K. Polk tarafından Salem Gümrük Dairesine atandı. Hawthorne’un ilk oğlu Julian doğdu.

      1849 Bir Whig olan Zachary Taylor başkan seçildikten sonra Hawthorne görevden alındı. Kızıl Damga ve Gümrük Dairesi eserlerini yazmaya başladı.

      1850 Kızıl Damga yayınlandı. Hawthorne, Herman Melville ile tanıştığı Berkshire’deki, Massachusetts Lenox’a taşındı.

      1851 Yedi Çatılı Ev isimli romanı yayınlandı. Hawthornes, West Newton, Massachusetts’e taşındı. Hawthorne’un ikinci kızı ve üçüncü çocuğu Rose doğdu.

      1852 Blithedale Romance yayınlandı. Hawthorne, Concord’da “The Wayside” adını verdiği bir ev satın aldı. Cumhurbaşkanı adayı ve eski sınıf arkadaşı Franklin Pierce’ın kampanya biyografisini yazdı.

      1853 Başkan Pierce, Liverpool, İngiltere’ye Hawthorne’u Amerikan Konsolosu olarak atadı. Hawthorne ve ailesi İngiltere’ye taşındı. Hawthorne, yurt dışındaki deneyimleriyle ilgili notlar almaya başladı.

      1857 Hawthorne konsolosluk görevinden ayrıldı.

      1858 Hawthorne ve ailesi Roma’ya gitti ve orada bir süre kalıp daha sonra Floransa’da ikamet ettiler. İtalya’daki gözlemlerine dayanarak romanlarını yazmaya başladı.

      1859 Hawthorne İngiltere’ye döndü ve İtalyan romanını yazmaya devam etti.

      1860 Marble Fawn isimli son romanı yayınlandı. Hawthorne ailesi ile Concord’daki The Wayside’a geri döndü.

      1863 Hawthorne’un İngilizce kısa hikâyeleri Eski Evimiz başlığı altında yayınlandı.

      1864 Hawthorne, Pierce ile birlikte seyahat ederken Plymouth, New Hampshire’da öldü.

      Kızıl Damga Eserinin Tarihî İçeriği

Protestan Reformu ve Püritenlik

      Yaklaşık on iki yüz yıl boyunca, Avrupa’nın en büyük mezhebi Katoliklikti. On altıncı yüzyılda, Martin Luther adında bir Alman keşiş, Katolik Kilisesi’nin gücünü zayıflatmak amacıyla Hristiyan Avrupa’yı Katolik ve Protestanlar olmak üzere iki ana gruba ayıracak bir hareket başlattı. 1517’de Luther, Katolik Kilisesi’nin merkezî inançlarına ve uygulamalarına itirazlarını bir liste hâlinde, Wittenburg, Almanya’daki bir kilisenin kapısına çiviledi. Bir rahip olarak görevlendirilmeye hazırlanırken Luther almayı düşündüğü kutsal ayinlerin değersizliğiyle şaşkına döndü. Âdem’in Cennet Bahçesi’ndeki ilk günahından dolayı insanların temelde günahkâr olduklarını ve eserleri aracılığıyla Kutsal Cemaat ve Kutsal Emirler gibi ayinleri almaya layık olamayacağına inanıyordu. Bunun yerine, Luther’e göre, insanlar günahkârlıklarına rağmen kendilerine uzanan Tanrı’nın lütfuna bağlı olmak zorundaydılar. Luther ayrıca kilisenin dağıttığı hoşgörüye ya da günah çıkarma uygulamalarına da itiraz ediyordu. Dinî anlamda genel olarak papaz ve kilisenin otoritesine meydan okuyordu ve dinin, kişi ile Tanrı arasında, aracılık edecek bir papaz olmadan bireysel bir vicdan meselesi olduğunu iddia ediyordu. Bu inanç, matbaanın icad edilmesiyle ve İncil’in Latince ve Yunancadan günlük Avrupa dillerine çevrilerek sıradan erkekler ve kadınlar için Kutsal Yazıların okunmasının mümkün olmasıyla hayata geçmiş oldu.

      Luther’in fikirleri Avrupa’ya yayıldı ve Protestan Reformu olarak bilinen Katolik otoriteye karşı yaygın, genellikle kanlı bir isyana yol açtı. İngiltere’de Kral VIII. Henry, Katolik Kilisesi boşanmasına izin vermediği için Katoliklikten ayrıldı ve İngiltere Kilisesi’ni ya da kafasında bir Protestan mezhebi olan Anglikan Kilisesi’ni kurdu.

      Luther’ın ilk günah hakkındaki fikirlerini bir adım daha ileri götüren, tüm olayların Tanrı tarafından önceden öngörüldüğünü, Tanrı’nın başlangıçta insanların (seçilmiş olanların) kurtarılacağını veya lanetleneceğini belirlemiş olduğunu öğreten, Protestan Reformu’nda merkezî bir isim olan İsviçreli John Calvin oldu. Öncelik olarak bilinen bu Kalvinist doktrin, İngiltere’de ve İngiliz kolonilerinde gelişecek olan Püriten Hareketi’nin merkezî inancı oldu.

Yeni İngiltere’de Püritenlik

      İngiltere’deki bazı Protestanlar Anglikan Kilisesi’ni kabul etmediler, ancak hizmetleri basitleştirerek ve daha katı ahlaki kodlar uygulayarak kiliselerini “arındırmak” istediler. İngiltere’de zulümle karşı karşıya kalan bu Püritenlerin bir kısmı, muhaliflerinin dediği gibi, dinî prensiplere dayalı koloniler kurmayı umdukları Amerika’ya kaçtılar. 1620’de kurulan Plymouth Kolonisi ve 1630’da kurulan Massachusetts Körfezi Kolonisi, her ikisi de Yeni İngiltere’de Püritenlerin yerleşim yeri oldu. Yeni İngiltere sömürgecileri büyük zorluklara katlandılar ve Yerli Amerikalıların hayatta kalmasına yardım ettiler. Sık sık “Hacı” olarak adlandırılan Plymouth kolonistlerinin çekirdek grubu, “Popish” veya Katolik eğilimleri nedeniyle resmî olarak Anglikan Kilisesi’nden ayrıldıkları için “Ayrılıkçı Püritenler” olarak anıldılar. Dinî zulümden kaçmak için İngiltere’den Hollanda’ya taşındıktan sonra, Hacılar 1620’de Mayflower’a5 binerek Kuzey Amerika’ya doğru yola çıktılar. Cape Codd’a indiler ve burada Mayflower Compact Kolonisi’ni kurdular, kurmuş oldukları bu koloni Plymouth, Massachusetts’in bir kasabası olarak varlığını sürdürdü. Zorlu bir kış mevsiminden sonra, sömürgeciler yerli halklardan sert iklimde yetişecek bitkileri nasıl ekeceklerini öğrendiler. Koloni, Vali William Bradford yönetiminde gelişimini sürdürdü.

      1691’de Plymouth çok daha büyük bir Püriten yerleşimi olan Massachusetts Körfezi Kolonisi ile birleşti. Bu grup, tamamen Anglikan Kilisesi’nden ayrılmayan ve içeriden yeniden düzenlenebileceğine inanan cemaatçi Püritenlerden oluşuyordu. Eylemlerinin ilahi olarak yönlendirildiğine inanarak Amerika’daki yeni yaşamlarının zorluklarıyla yüzleşmek için cesaret buldular. Valileri John Winthrop, “Hristiyan Bağış Modeli” adlı çalışmasında, Yeni Ahit’te anlatıldığı gibi, yeni arazide bir “tepe üzerinde bulunan şehir” olarak inşa edildiklerini yazdı. Hawthorne’un Kızıl Damga eseri de 1640’ların başındaki Massachusetts Körfez Kolonisi’nde geçiyordu.

Püriten İnançlar

      Yeni İngiltere’deki Püritenler birkaç temel dinî ve sosyal inancı paylaştılar. İlk olarak, topluluğun bir bütün olarak önemine kuvvetle inandılar. Büyük bir tarihsel ve dinî görevde oldukları fikri, onlara ortak bir amaç veriyordu. Oluşturdukları toplumlar katı dinî ilkelerle yönetilen teokrasilerdi. İkinci olarak, ilk günah konusunda kesin bir inançları olduğu için, insanların temelde kötü olduğunu ve sadece lütufla kurtarılabileceği fikrini kabul ettiler. İnsanların kötülüğüne olan bu inanç tarzı, Püritenleri katı yasalar ve cezalar çıkartmaya yöneltti. Üçüncü olarak, Püritenler bir bütün olarak Tanrı tarafından özel bir görev için seçildiklerine inandıkları hâlde, aralarındaki tüm insanların seçildiğine inanmıyorlardı. John Calvin’in, Tanrı’nın bazı insanları kurtarmak için ve bazılarını da lanetlemek için seçtiğine dair öngörü teorisini benimsemişlerdi. Bu öngörüyü, bireysel kaderlerini doğrudan irade ile değiştiremeyecekleri anlamına geldiğini düşünerek, kabullenmişlerdi. Ancak hiçbir zaman insanın yaradılışından itibaren Tanrı tarafından kurtuluş için seçilmişler arasında bulunduklarından emin olamadıklarından ötürü, bu konuda bulabilecekleri herhangi bir kanıt da olmadığı için düzenli ve mütevazı bir yaşam tarzını benimsediler. Son olarak, Püritenler, maddi ve sosyal başarının Tanrı’nın hizmetinin işaretleri olduğunu ve böyle bir çalışmanın kurtuluş

5

Mayflower: İlk İngiliz Püritenleri Plymouth, İngiltere’den Kuzey Amerika’ya taşıyan geminin adı. (e.n.)