Озеро Кабан полноводное / Кабан күле, әй, алкын. Тагир Нурмухамметов

дүрт куллап риза.

      Тик кызның әти-әнисе усаллар. «Байлыксыз ничек яшәрсез, казык башын кимерерсезме?» – «Кимерсәк кимерербез, тик шул егеткә генә чыгам». – «Алайса, без сине каргыйбыз!»

      Әти-әниләре бердәнбер кызларын каргыйлар: «Җир йөзеннән юк булсаң иде!..» – диләр. Менә инде кыз хәзер җир йөзеннән юк булырга, айга менеп яшәргә тиеш. Ул, айга китәр алдыннан, таң атканчы елап чыга. Аның күзеннән кайнар яшьләре елгалап-елгалап ага һәм төне буе түгелгән күз яшьләреннән мөлдерәмә күл хасил була. Бу риваятьтә казык тешләрен ыржайта-ыржайта кабан дуңгызлары чабып йөрмәсә дә, ни өчендер күлне Кабан дип атаганнар. Бәлкем, аның исеме борын-борын заманнарда Зөһрә-кыз күле булгандыр. Халыкта тагы да кыскарак итеп Зөһрә-күл дип йөртүләре дә бик мөмкин бит.

      Аннары мин нишләптер, балалык кирелеге белән микән инде, Зөһрәнең айга менеп китүенә дә ышанып бетмәдем. Маңгай уртасында ясмыктан чак кына кечерәк миңе булган ак чырайлы, авыр толымлы һәм күлмәге кебек үк зәңгәр күзле теге апа безгә килеп чыккач, мин бервакыт, аңа чак кына йомыла төшкән керфекләрем аша карап, Зөһрә-кыз бит бу дип уйлап та өлгермәдем, шундук үз уемнан үзем сискәнеп тә киттем. Бу охшатуым шулкадәр дөрес булып тоела иде, ул балалык фантазиясе белән өртелеп еллар буена күңелемнән китми йөрде. Әгәр хатирәләр яңартылып тормаса, бу сурәт тора-бара тоныкланыр һәм бөтенләйгә онытылыр да иде. Тик мин үсә төшеп, каршыдагы биек мәктәпкә укырга йөри башлаганда, әле яр буе тирәкләренең бер генә яфрагына да сары иңмичә, көзнең рәхәт җылы җилендә лепердәшеп утырган бер кичендә, күлгә бер матур кыз баткан дигән хәбәр таралды. Үзен бик тиз тартып чыгарганнар да, ләкин бик күп су йотып өлгергән. Кызны одеялга салып чайкап карасалар да, косып чыгара алмаган, һушына килмәгән. Җирдәге одеял өстендә нәкъ тере кебек ята икән.

      Күршебез Нәфисә әби:

      – Үзем күрдем, бу тиклем дә матур итеп яратыр икән Ходай! – дип, кулы белән ботына сугып куйды: – Ул маңгаендагы фәрештә мөһерен күрсәң, ул ефәк толымнарын күрсәң! Ник кенә ата-ананы санга сукмый икән бу кыз балалар?! – дип уфтанды Нәфисә карчык, аннан йортыбызның аскы катында яшәүче кипкән балыктай ябык хатынга пышылдап кына әйтте: – Карале, Хәят, алданган, ди, бит.

      – Тфү, тфү, әстәгъфирулла, – дип төкеренеп алды Хәят апа, аннан Нәфисә карчыкка усал гына карап куйды: – Алданмасын, шул кирәк! – диде.

      Бу сөйләшү вакытында минем чәч төпләрем чемер-чемер килде.

      Фәрештә мөһерен Нәфисә карчык авызыннан берничә мәртәбә ишеткәнем бар – миң була инде ул. Аннары зәңгәр күлмәге, калын ефәк толымнары… Минем болай да башым авырткалый, бигрәк тә күлдә күгәргәнче коенганнан соң, тимер кыршау белән кыскандай, башым авырта иде. Инде менә хәзер башым әйләнеп, аңкы-миңке хәлдә өйгә кердем дә сандык өстенә бөгәрләнеп яттым. Мәчтүрә апаның читкә киткәненә бер-ике ел. Шәмсенур апа да, кияүгә чыгып, Газиз җизнинең агасы яшәп яткан Әстерхан каласына китте. Мин, үз-үземә хуҗа булып, япа-ялгыз калдым. Япа-ялгыз диюем шуңа: әти белән әни көне-төне эштә иделәр.

      Ләкин