МАНТИҚУТ-ТАЙР. ШАЙХ Фаридуддини Аттори Нишопури

учун тупроқ басе дармондадир,

                  Хокисорлик ичра ул армондадир.

                  Неча сўйлай, сенга ожиздир сифат,

                  Не қилай, йўқ эрса менда маърифат?

      95 Эй кўнгил, гар толиб эрсанг, йўлга юр,

      Олду ортингга боқиб, огоҳ бўл.

      Йўлчиларга боқ, нечук огоҳ улар,

      Изма-из келгай сўйи даргоҳ улар.

      Зарра борким, айру бир даргоҳи бор,

      Зарранинг даргоҳга айру роҳи бор.

      Не билурсен, ул нечук бир роҳ эрур,

      Борса ул йўлдин нечук даргоҳ эрур?

      Сен аён излар эсанг, бўлгай ниҳон,

      Сен ниҳон излар эсанг, бўлгай аён.

      110 Сен аён изла, ниҳондир ул нафас,

      Сен ниҳон изла, аёндир ул нафас.

      Изласанг ҳар иккисида, ул маҳал

      Икки оламдин-да айродир ўшал.

      Не йўқотдинг? Ҳеч вақое, излама,

      Ҳар не дерсан, Ул эмас ул, сўзлама.

      Ҳар не айтарсен, биларсен, хон, ўзинг,

      Ўзни билгил, ўзни юз чандон ўзинг.

      Сен ани андин таниб ол, қўй хирад,

      Бошланиб йўл унга элтгайдир фақат.

      105 Васф этарлар васфини, лек васфи, бас,

      Лойиқи ҳар марду ҳар номард эмас.

      Бўйла ожизликка эшдир маърифат,

      Васфига етгайму ҳеч шарҳу сифат?

      Халқнинг андин билгани ҳечдир, хаёл,

      Бир хабар бермоққа борму бир мажол?

      Васфида ҳар турли сўздин айтдилар,

      Андин эрмас, балки ўздин айтдилар.

      Илмдан юксак ва хорижи аён,

      Зоти поки борлиқ ичра бенишон.

            110      Кимса андин бенишонлик топди, бас,

      Чора излаб, жонфишонлик топди, бас.

      Ҳар кишининг ҳуду беҳудлик аро

      Айтгани «Оллоҳ лаззи»дир мутлақо¹¹.

      Зарра-зарра илғабон фаҳминг сенинг,

      Ҳар не дерсан, ул фақат ваҳминг сенинг.

      Ул турар манзилга жон етгайму ҳеч?

      Ул маконни жон макон этгайму ҳеч?

      Ақл истар кунжи васлин, роҳ йўқ,

      Илм излар сиррини, огоҳ йўқ.

      115 Неча юз минг феъли бор, жондин азиз,

      Ҳар не истарсен, дегил ондин азиз.

      Ақл ҳайрондир унинг савдосидин,

      Жон-да ҳайрат ичрадир кимёсидин.

      Жон унинг савдосида саргаштадир,

      Дил эса қонлар била оғуштадир.

      Ҳой, етар, этма қиёс, эй ҳақшунос,

      Беқиёс бирлан нечук бўлгай қиёс?

      Шавкатидин ақлу жон ҳайрон эрур,

      Не эмиш ҳайронки, саргардон эрур.

            120      Ҳам камоли ақлу жонни этди лол,

      Ақлу ҳуш ҳайрону жон афтодаҳол.

      Не набийлар, не расуллар ўтмади,

      Баҳри Куллдин бир насибе етмади.

      Барчаси тупроққа юзни сурдилар,

      Етмадик зотингга, деб оҳ урдилар.

      Ким бўлибмен мен чу лоф ургувчи қул?

      Кимки машғулдир тамом, билгувчи ул.

      Ундан ўзга йўк эса оламда кас,

      Кимга айларсен бу савдою ҳавас?

      125 Дуру гавҳар денгизи бор мавж-мавж,

      Воқиф эрмассен нечукдир унда авж.

      Кимки ул денгизда гавҳар топмади,

      Бўлди