Бизким ўзбеклар. Абдуқаҳҳор Иброҳимов

адибларимиз ҳам риоя қилсалар қанийди! Бинобарин, бутун дунё ҳамжамияти бизнинг буюк тарихимиз ва маданиятимизни эътироф этиб, бугунги кунда бизни ўзбек номи билан танийди ва ҳурмат қилади.

      Дарҳақиқат шундай. Бу фикрни ЮНЕСКОнинг собиқ Бош директори Федирико Майорнинг мухбир билан қилган суҳбатида айтган ушбу сўзлари ҳам тасдиқлайди: «Маданиятингиз илдизлари чуқур, сизлар довруқли ўтмиш маданиятингиз ва маънавиятингиз асосида дунё илм-фанидан баҳраманд бўлган ҳолда йўлингизни белгилаб тараққиётга интилмоқдасиз. Бу эса ўз навбатида келажагингиз порлоқ ва буюклигидан далолатдир. Мен ўзбек деганда ўзига, ўз эркига ўзи бек деганини тушунаман. Ўзбек – ўзига-ўзи устоз, ўзгаларга қарам эмас, озод ва мустақил деган маъноларни ҳам англатади». («Ўзбекистон овози», 1999 йил, 30 январь.)

      Олис Кастилия (Испания)нинг Амир Темур саройидаги элчиси де Клавиходан кейин орадан олти асрча вақт ўтгач, ўша элчининг бугунги юртдоши томонидан халқимиз ва маданиятимизга бундай юксак баҳо берилиши, келажагимиз янада порлоқ ва буюк бўлишига ишонч билдирилиши алоҳида мазмун касб этади.

      Олтинчи боб

      ТУРК ВА ТУРКИЙ АТАМАЛАРИ ҲАҚИДА

      Миллатимиз ва миллий давлатчилигимиз асослари ҳақида сўз борар экан, турк ва туркий атамалари ўтмишда ва ҳозирда қандай тушунчаларни англатгани ва англатаётганини, булар ўртасидаги фарқларни аниқлаб олмоқ зарур, албатта. Зеро, биз ўзимизни миллат деб билар эканмиз, ўзбекчилигимиз ҳақида аниқ тушунчага эга бўлишимиз керак. Туркий тилли халқ бор, турк халқи бор. Фарқини ҳар бир фуқаромиз, аввало, фарзандларимиз билиб олишлари зарур.

      Бу ўринда атоқли турк олими Зиё Кўкалпнинг йигирманчи йиллардаги Туркиядаги ижтимоий-сиёсий вазиятнинг таҳлилига бағишланган «Туркчилик асослари» мақоласидаги ушбу сатрларни эслаш кифоядир: «Халқ фирқаси ҳукмронликни миллатга, яъни турк халқига берди. Давлатимизга «Туркия» ва халқимизга «турк миллати» номларини берди. Ҳолбуки, Онадўли инқилобига қадар, давлатимизнинг, халқимизнинг, миллатимизнинг, ҳаттоки тилимизнинг номи «усмонли» деган сўз эди, «турк» деган сўз оғизга олинмасди. Бирор киши «мен туркман» дейишга журъат-жасорат этмас эди. Кейинги пайтда туркчилар бундай ғояни айта бошлаганликлари учун саройнинг ва калтафаҳмларнинг нафратига дуч келдилар. Шундай қилиб, Халқ фирқа сининг онаси бўлган Мудофаа ҳуқуқ жамияти буюк халоскоримиз бўлган Ғози Мустафо Камол Пошшо Ҳазратларининг тўғри йўли – кўрсатмаси ва йўлбошчилиги билан, бир томондан, Туркияни душман истилоларидан қутқариб, иккинчи томондан эса, давлатимизга, мамлакатимизга, тилимизга ҳақиқий номларини берди ва сиёсатимизни истибдоддан, ёт унсурлар сиёсатининг охирги асоратларидан ҳам қутқарди».

      Шу тариқа расмий тарзда йигирманчи йиллардан бошлаб турк атамаси онадўлилик қардошларимизга тегишли бўлиб қолди. Турк халқи деганда Туркия Жумҳуриятида яшовчи туб аҳоли ёки турк адабиёти деганда эса шу халқнинг адабиёти тушунила бошланди.

      Туркий