Сайланма әсәрләр. 2 т. / Избранные произведения. Том 2. Нурислам Хасанов

син. Ә Тукбаев бармакларын бөгә-бөгә сөйләп китте:

      – Ашламасын бирә, акчасын бирә, тегесен бирә, монысын бирәләр. Министерстводан да, ОКСтан да безне борып кайтармыйлар. Моны аңлый белергә вакыт… Минем берегезгә дә каршы эшләгәнем булмады, берсен дә төрмәгә утыртмадым. Ә сез миңа узган сайлауларда каршы эшләдегез… Хәтерегез юылмаса, исегезгә төшерегез: моңарчы булган аракы чиратларын оныттыгызмы? Бер пачка чәйне икегә бүлә идек… Унике тәңкә пенсия алдык, шулай да мактандык. Ул көннәрне сагынсагыз, Югановны сайлагыз… Үзгәртеп кору вакытында кем начар яши башлады? Басыгыз да әйтегез! – Ул тагын да кыза төште: – Кем начар яши башлады? Күрсәтегез миңа шул кешене яки начар яши башлаган хуҗалыкны?.. Бүген безнең начальниклар һәр ай саен ике автомашина җимерә. Җимерәләр дә ташлыйлар. Ниндидер хөрәсән, разгильдәй шофёр, машинасында ачкычын калдырып, ашарга кереп киткән. Чыкса – яңа КамАЗын урлаганнар… Ул әле илле тиенлек тә файда китермәгән. Бер селтәнүдә ничә йөз мең очты, тү-тү!..

      «Үзән» совхозының бер исереге «Беларус» тракторын ике агач арасына китереп кыскан, шунда соляркасы беткәнче буксовать итеп төн чыккан. Тракторын сүндерергә оныткан, разгильдәй, кергән дә йоклаган… Күрәсезме, машина җимерәбез, үзебез яхшы да яшәргә телибез. Әле ниндидер сенсация көтәбез… – Тукбаев йодрыгын болгап дирижёрлык итте: – Поймите, враг не дремлет. Чәчәк апа тик ятмый. Ул – коммунистлар партиясенең ышанычлы вәкиле, Юганов яклы… Ул узган сайлауларда менә монда утырган кешеләрнең барысын да сыртына салды. Күрдегезме? Юкса ул хаклы да түгел… Юк альтернатива Елесевка! Бөтен җитешсезлекләре белән.

      Әгәр сез хәзер менә мондый, – аның куллары як-якка җәелде, – зур корсакларыгыз белән бернәрсә дә эшләмәсәгез, я буду думать иначе… Любой председательнең корсагы алга чыккан, көнгерәнеке кебек… Узган сайлауларда милиционерлар пистолетларын кочаклап йоклады. Мин, нәләт, аларны сәгать өчтә торып уяттым… Ә башкалар йокламый. Чәчәк апа ишеләр һәр ишекне кагалар, керәләр, аңлаталар. Антипропаганда алып баралар! Бик ялгышсалар да. Алар бер кесә борчак өчен утырткан көннәрне онытканнар. Безнең авылның амбар мөдире бар иде, Һадиулла. Хатын-кызларның кирәкмәс җирләрен дә капшап карар иде. Амбарга керсәң, сыртыңа таяк төшә. Шуларны сагындыгызмы?.. Аңлагыз, миңа кирәк түгел, мин коммунизм чорында да начар яшәмәдем. Бар җирдә дә булдым, күп илләрдә… Беләм, власть җиңелми ул, җиңелми!.. Ә Елесевта власть! Ул җиңелмәячәк. Аны сайламасак, безнең рейтинг төшәчәк. Безнең районның ун мең тавышы ул тамчы гына. Әмма без шул саннар өчен дә газап чигәчәкбез. Сайлау нәтиҗәләрен карыйлар да беләләр: кем кызыл зонада, кем зәңгәрдә? Моны өстәгеләр һәрберсе күрә. Кызыл зонага эләгәсегез киләме?

      Залда Тукбаевның гаярь көчкә ия энергиясе ташыды, аның ялт-йолт килгән күзләре һәммәсен айкап капшады. Ул әле берсен, әле икенчесен бастырып сүкте һәм үз ролен уйнавын дәвам итте:

      – Булганны бетерергә бер атна вакыт җитә, барысы юкка чыга, – диде ул. – Аннары күтәреп йөрерсез акчагызны, бер шешә аракыга малайны