Зборнік сучаснай навуковай фантастыкі. Перм, 2023. Уладзімір Фралоў

неверагоднай! Ён прыгледзеўся і ўбачыў крылы ў людзей – іх было сем чалавек. «Дык гэта ж анёлы!» – выклікнуў Артур і паспяшаўся зняць усё на відэакамеру, патэлефанаваўшы пры гэтым калегам. Увесь экіпаж карабля бачыў анёлаў. Была сярэдзіна сакавіка па зямным часе, час Вялікага посту, і ўсё дружна, весялячыся ад убачанага, пачалі спяваць хвалебныя песні Богу. Вядома, не ўсе былі на караблі хрысціянамі, але маленькая група навукоўцаў, закасцянелых атэістаў раптам прынялася рабіць крыжыкі з падручных сродкаў і вешаць іх да сябе на шыю. Бачанне ж анёлаў было хвілін пяць, і ўсё было знята, нават іх спевы трапілі на плёнку. Такім чынам, завяршаўся месяц знаходжання карабля на арбіце Зямлі. Наперадзе было шмат эксперыментаў, але гэты самы «касмічны» па волі Творцы назаўжды застаўся ў памяці ў людзей!

      Трэніроўка Пах Думкаў.

      Калі прафесар Артур Штольц быў яшчэ студэнтам, яны студэнтамі любілі гуляць у наступную гульню. Знаходзячыся ў аўтобусе, яны меркавалі прафесіі людзей па іх асобах, адзенні, манеры паводзінаў, манеры гаварыць і многім іншым прыкметам. Адрозніць людзей на пенсіі ад, скажам, студэнтаў было лёгка, а вось лекара ад настаўніка адрозніць было зусім цяжка – бо і той і той працаўнікі разумовай працы, толькі калі разгаварыць іх, што забаранялася правіламі гульні. Знаходзячыся ў аўтобусе, студэнты, а іх было няшмат чалавека 3—4 не больш, рабілі пазнакі і выходзячы на патрэбным прыпынку яны абменьваліся запісамі. Супадзенняў было шмат. І той, у каго было больш супадзенняў, лічыўся пераможцам.

      Напрыклад, лёгка адгадваліся вайскоўцы і паліцыянты – адбітак духоўнасці на іх строгіх нацягнутых асобах казаў пра сябе. Ішло час і будучае пакаленне студэнтаў-фізікаў перадало ў спадчыну гэтую гульню ўжо іншым студэнтам. У 2000-я падключылі да гульні камп'ютар, а менавіта штучны інтэлект. Па вонкавым выглядзе, хадзе штучны інтэлект шукаў сярод пасажырскага струменя хуліганаў і тэрарыстаў. Працэнт угадвання дайшоў да 80 працэнтаў, а гэта вялікі працэнт. Але больш за ўсё адгадвалася ў сімбіёзе кампутара і чалавека. Чалавек бачыў тое, што машына не ў стане бачыць – менавіта адбітак духоўнасці на твары чалавека. Гэта дасягалася малітоўнай практыкай, хаджэннем на службу ў праваслаўны Храм, захаваннем сакрамэнтаў Касцёла. І вось ужо будучы на пятым, заключным курсе вучобы студэнты ўжо што называецца адчувалі ўсіх пасажыраў метро, аўтобусаў, спадарожнікаў у аўтамабілі… Варта адзначыць самыя прасунутыя духоўна студэнты выкарыстоўвалі тое, што называецца пранікненнем ва ўнутраны пачуццёвы свет чалавека такім спосабам «пазнавання» інфармацыі валодаюць манахі, прафесійныя вайскоўцы, суддзі.

      Але свет развіваўся, прагрэс быў і хутка ішоў і ў камп'ютарнай тэхналогіі. У 2010-м кампутарам кіравалі ўжо без правадоў, напругай думкі аператара. Хаця не ўсе гэтыя эксперыменты былі здабыткам грамадскасці, але яны былі. І тут узнікла галоўнае пытанне – ці можа камп'ютар вялікай магутнасці прачытаць думкі людзей, напрыклад,