Üç gonbul. Юрий Олеша

baş verdi. Qənnadı bişirən şagird qaşqabaqla və qüssə ilə dedi:

      – Tort zay oldu.

      Sonra araya sükut çökdü. Yalnız qaynayan şokoladın qovuqcuqları partlayırdı.

      – Bunun axırı necə olacaq? – şarsatan qorxudan nəfəsi kəsilmiş halda, gözlərini bərk-bərk yumaraq pıçıldadı. Onun ürəyi daxıla salınan qəpiklər kimi atılıb-düşürdü.

      Baş qənnadıçı qaşqabaqla dedi:

      – Boş şeydir! Süfrədəki ikinci xörəyi yeyiblər. İyirmi dəqiqədən sonra tortu vermək lazım gələcək. Rəngbərəng şarlarla bura uçan axmaq sir-sifətli bu yaramaz isə ziyafət tortunun əsl bəzəyi olar.

      Bu sözləri deyib baş qənnadıçı bağırdı:

      – Kremi verin!..

      Doğrudan da, kremi verdilər.

      Sonra nələr oldu!

      Üç qənnadıçı və iyirmiyəcən aşpaz şagirdi Üç Gonbulun ən gonbulunun tərifinə layiq şəkildə şarsatanın üstünə böyük həvəslə atıldılar.

      Bir dəqiqənin içində onu hər tərəfdən kremə bürüdülər. O, gözübağlı oturduğu üçün heç nə görmürdü, amma çox müdhiş mənzərə idi. Onu başdan-ayağa kremə tutmuşdular. Onun qızçiçəyi naxışları ilə bəzədilmiş çaydana oxşar başı və dəyirmi sifəti bayırda qalmışdı. Qalan hissəsi isə zərif çəhrayı çalarlı ağ kremlə örtülmüşdü. Şarsatanı nəyə desən oxşatmaq olardı, öz saman başmağını itirdiyi kimi, indi də özünəoxşarlığını itirmişdi.

      İndi şair onu ağappaq lələkli qu quşuna, bağban mərmər heykələ, paltaryuyan qadın sabun köpüyünə, dəcəl uşaq isə qardan yapılmış arvada oxşada bilərdi.

      Şarlar yuxarıdan asılıb qalmışdı. Tort da qəribə bəzədilmişdi, lakin bununla belə, hamısı bir yerdə olduqca maraqlı mənzərə yaradırdı.

      – Bax belə, – baş qənnadıçı yaratdığı əsərdən zövq alan bir rəssam kimi dedi.

      Sonra onun səsi birinci dəfə olduğu kimi sərtləşdi və bağırdı:

      – Şəkərlənmiş meyvələri gətirin!!

      Hər növdə, hər cür, bütün görünüşdə, formada, acıtəhər, vanilli, turşməzə, üçkünc, ulduzvarı, dəyirmi ayparaya, qızılgülə bənzəyən şəkərlənmiş meyvə araya gəldi.

      Aşpaz şagirdləri yorulmadan işləyirdilər. Baş qənnadıçı üç dəfə əl çalmağa macal tapmamışdı ki, kremə tutulmuş tortu şəkərlənmiş meyvələrlə bəzədilər.

      – Hazırdı, – baş qənnadıçı dedi. – İndi onu sobanın içinə qoyaq ki, bir balaca qızarsın.

      “Sobaya! – şarsatan dəhşətə gəldi. – Nə? Hansı sobaya? Məni sobaya qoyacaqlar!”

      Bu vaxt qulluqçulardan biri qənnadı bişirilən yerə qaça-qaça gəldi və bağırdı:

      – Tortu! Tortu verin! Tez olun, tortu verin! Salonda şirniyyat gözləyirlər.

      – Tort hazırdır! – baş qənnadıçı dedi.

      “Hə, Allaha şükür”, – deyə şarsatan fikirləşdi. İndi o, gözlərini bir azca aça bilmişdi.

      Zərbaftalı paltarda altı qulluqçu onun oturduğu nəhəng boşqabı qaldırıb apardı. Artıq oradan uzaqlaşanda aşpaz şagirdlərinin qəhqəhə ilə ona güldüklərini eşitdi.

      Geniş pilləkənlə onu yuxarı salona apardılar. Şarsatan bir anlığa gözlərini yumdu. Salonda bərk hay-küy vardı və şadyanalıq idi. Səs-küy, gülüş səsləri eşidilir, alqış səsləri ucalırdı. Bütün bu nişanələr onu göstərirdi ki, səhər ziyafəti yaxşı təşkil olunmuşdur.

      Şarsatanı, daha doğrusu, tortu gətirib stolun üstünə qoydular.

      Onda şarsatan gözlərini açdı.

      O elə bu anda Üç Gonbulu gördü.

      Onlar elə gonbul idilər ki, şarsatanın ağzı açılı qaldı.

      “Təcili ağzımı yummalıyam, – birdən yadına düşdü, – bu vəziyyətdə özümü diri göstərməsəm yaxşıdır”.

      Amma heyif ki, onun ağzı yumulmadı. İki dəqiqə beləcə davam elədi. Daha sonra şarsatan təəccüb eləmədi. Özünü ələ alıb ağzını yumdu, amma gözləri bərələ qaldı. Böyük çətinliklə növbə ilə gah ağzını, gah da gözlərini yumdu, nəhayət, zorla təəccübünə üstün gəldi.

      Gonbullar süfrənin yuxarı başında oturub qalanlarını kölgədə buraxmışdılar.

      Onlar hamıdan çox yeyirdilər. Onlardan biri hətta salfet kağızı yeməyə başlamışdı.

      – Siz salfet kağızı yeyirsiniz…

      – Doğrudanmı? Yəqin, başım qızışıb…

      O, salfet kağızı yerə qoyub Üçüncü Gonbulun qulağını gəmirməyə başladı. Öz aramızdır, onun qulağı varenikə bənzəyirdi.

      Hamı gülməkdən uğunub getdi.

      İkinci Gonbul əlindəki çəngəli yuxarı qaldırıb dedi:

      – Zarafatı qoyaq bir yana. Deyəsən, iş başqa şəkil alır. Tortu gətirdilər.

      – Ura!!

      Ümumi canlanma əmələ gəldi.

      “Görəsən, nə olacaq? – şarsatan üzülmüşdü. – Necə olacaq? Onlar məni yeyəcəklər!”

      Bu vaxt saat ikini vurdu.

      Birinci Gonbul dedi:

      – Bir saatdan sonra Məhkəmə meydanında edam başlayır.

      Möhtərəm qonaqlardan kimsə soruşdu:

      – Yəqin ki, birinci silahqayıran Prosperonu edam edəcəklər?

      Dövlət kansleri cavab verdi:

      – Onu bu gün edam etməyəcəklər.

      – Hecə? Necə? Nəyə görə ki?

      – Biz hələlik ona toxunmayacağıq. Biz ondan hələ qiyamçıların planlarını, sui-qəsdçilərin rəhbərlərinin adlarını öyrənəcəyik.

      – Bəs indi o haradadır?

      Bütün cəmiyyət bununla çox maraqlanırdı, hətta tortu belə unutmuşdular.

      – O hələ də dəmir qəfəsdə oturub. Qəfəs burada, sarayda, vəliəhd Tuttinin heyvanxanasındadır.

      – Çağırın onu…

      – Gətirin onu bura! – deyə qonaqlar qışqırışdılar.

      Birinci Gonbul dedi:

      – Hə, nə olar? Qoy bizim qonaqlar bu vəhşi heyvanı yaxından görsünlər. Mən hamını heyvanxanaya dəvət edə bilərəm. Amma orada nərilti, ciyilti səsi və üfunət var. Bütün bunlar qədəh cingiltisindən və meyvələrin ətrindən həddindən artıq pisdir.

      – Əlbəttə! Əlbəttə! Heyvanxanaya getməyə lüzum yoxdur…

      – Qoy Prosperonu bura gətirsinlər. Biz tort yeyə-yeyə bu yırtıcı heyvana baxarıq.

      “Yenə də tort! – şarsatan qorxdu. – Bunlar tortda nə görüblər axı… Qarınqulular!”

      – Prosperonu