ЧIир. Роман. Хараев ИбрахIим

са айдеш, хьо хийла цIевзина,

      ДоттагIчун сий айдеш, харцонца къевсина.

      Къонахийн буйнахь хьо ткъес хилла лаьттина,

      КIиллочо хьан ховха мехкан сий дайина.

      Акхачу ойланца хьо пхьеро ирйина,

      ЧIирхочо бодашкахь хьо шеца текхийна.

      Алахьа, моссаза хьо цIийца йилхина,

      Хьайга сатуьйсучохь ботт цхьалха йитина,

      Тешаме хилла хьо дог стешха воцчунна,

      Кхераме хилла хьо тешнабехк болчунна,

      Маьлхан нур хилла хьо йаьхь йолчу кIенташна,

      Iаьржа дIовш хилла хьо цу кIентийн наношна…

Малаков Ваха

      Корта I

      Дадиев Руслан (20I4)

      I

      Нийсса йалхийтта шо даьллера Руслан дахаро шатайпа къизаллица зийна. Тверской урамехь йолчу шен офисан корехула вехха хьоьжура иза дуьненан гIуллакхаша дIасхьаидочу адамашка. ХIорд санна йоккха а, йистйоцуш а йолчу кху гIалин стигла кхийда и леккха гIишлош бен доцуш хьоьжура адаман гIайгIанашка. Масех шо дара Руслан кхузахь веха. ХIора а дийнахь цхьа хаттар хьийзара цуьнан замано хьере биначу коьртехь – хIун бахьана долуш лачкъийна кхуьнан цхьаъ бен воцу кIант? Муьлхачу бекхаман гураша лаьцна цуьнан жима дахар? Цу ойланаша къийзош мIараш туьссура Русланан догах, ткъа хIора а буса гIенашкахь дуьхьалтуьссура кIентан и хьоме сибат. Буьйсане сатуьйсура Руслана. Иза хьаьгна хуьлура набарна товжа. ХIора а буса гIенашкахь вогIура, дукха жима волуш, кхуьнан дахарера тIепаза вайна волу цхьаъ бен воцу кIант. Сийсара берхIиттара ваьлла гира цунна иза гIенах. Хазачу аматехь жима стаг кхиънера кIантах. Иза безамца велакъежара шен дена, ткъа бIаьргийн хьежар кIоргера а, кхетаме а дара. Руслан гIенах цхьа хьехар деш вара кIантана, цуьнгара гIалат даларна кхоьруш, ткъа Микаил леррина шен дега ладугIуш вара. Эххар а, самаваьлла Руслан кхийтира иза гIан хилар. Мохь-цIогIа тоххал балано буьзнера кийра. Ма мекара хиллера кхоллам – цхьаъ бен воцучу кIантах хIара ваккхарал совнаха, хIинца цо хIора а буса хьегош ву иза цу кIентан марзонах… Руслан кхоьрура ша тIаьххьаре а галваларна, цундела цо сацам бира психолог волчу ваха.

      НеI тоьхна, чоьхьаваьлча, цунна гира хетарехь кхузткъа шо хир долу, тайна аматехь цхьа зуда. Цунах бIаьрг кхетташшехь хах-аьлла дог паргIатделира Русланан.

      – Жима стаг, со ладугIуш йу хьоьга – йистхилира иза.

      – Доктор, боккха бала бу сан кийрахь беза мохь хилла – тийссалуш, долийра шен къамел Руслана.

      – Дер цхьа бала ца хиллехь, хьо со йолчу а вогIур ма вацара – йелакъежира иза. Муха йу хьан цIе?

      – Руслан.

      – Дика ду, Руслан. Ма-дарра ша дерриге а дийца соьга, цхьа а хIума къайла ца деш.

      Руслана дийцира. Церан къамел шина сахьте дахделира. Дуккха а дуккха а шерашкахь Руслана кийрахь мел къийлинарг тховса, зайл дIабаьккхича санна дешнашца охьахецаделира. Эххар а шен къамел дерзош Руслана довзийтира шен коьрта дехара:

      – Доктор, хIун де ас и гIенаш совцо? Со гIелвина цара…

      Лор