Әсәрләр. 2 том. Амирхан Еники

бераз уйланып торды да өстәп куйды: – Авыл кешесенең юанычы ни, шул җыру инде, белеп сөйлисез.

      Рәшидә шатлыгыннан кулын чәбәкләп алды:

      – Бик тә дөрес сүз таптың, әбекәем! Әйе, юаныч шул, юаныч!

      – Хуш, мин дә килешәм моның белән, – дигән булды Яруллин, киерелә биреп. – Әмма шулай да мәсьәләгә икенче яктан да килеп карыйк. Әйт әле, әби, ничә малаең Гитлерга каршы китте?

      – Өчәү… өчне озаттык.

      – Ә бабайны озатмадыңмы?

      – Бабайларга чират җитмәде бит әле, – диде әби, Яруллинга туры һәм мәгънәле генә карап.

      Кызлар ихтыярсыздан көлешә башлаганнар иде дә, ләкин нидер сизенепме, әллә килештермичәме, шунда ук тынып калдылар.

      – Сөйләшә белмисең, Яруллин! – диде Рәшидә коры гына, аннары үзе әбидән йомшак кына сораша башлады: улларыңнан хат-хәбәр киләме, исәннәрме, өйләнгән егетләр идеме, алар өчен бик кайгырып, ут йотып тормыйсызмы, картың кайда, исән-саумы, колхозда эшлиме-юкмы?

      Карчык татар хатыннарына хас бер тыйнаклык һәм сабырлык белән, самавыр борыны өстеннән бармагын йөртеп, һәммә сорауларга да ашыкмыйча, тыныч кына җавап биреп утырды: әйе, уллары хәзергә, Аллага шөкер, исән-саулар, хатлары килеп тора, тик Идел буенда сугышкан кече улыннан гына менә бер ай инде хат-хәбәр юк, шуңа бик пошынып торалар; улының зурысы гына өйләнгән егет икән, калган икесен өйләндерергә өлгермәгәннәр… Нишлисең инде, түзәсең, уфтанмаска тырышасың – ил белән килгән афәт ич!.. Тик явыз дошманның тизрәк муены сынсын иде дә, балалар кайтып күзгә күренсеннәр иде – көн-төн ялварып теләгән, өмет иткән нәрсә шул гына инде, шул гына!

      Картымы?.. Карты болай ару әле, аяк-кулы таза, каравылда тора, төннәрен колхоз амбарларын саклый…

      – Ходай җан биргәнгә юнь бирә, – диде әби, кыскача хикәясен шулай уфтанусыз, тыныч кына тәмамлап. – Көн итү бик авырга калса да, барына шөкер итеп торабыз әле, мондый чакта зарлану язык булыр, нишлисең инде!

      Шушының белән табын янында, гомумән, сүз бетте. Әбидән ишеткән, тормышның үзе кебек чын, гади, ләкин эчке киеренкелек, тирән мәгънә белән тулы сүздән соң хәзер инде бүтән нәрсә хакында гәп сатып яки шаулап-көлеп утыру килешми дә һәм кирәксез дә иде. Аннары вакыт та бик соң иде, ашагач-эчкәч авырайтып та җибәрде, гаять талчыккан тән һәм арыган баш, утырган җирдә үк калгып китеп, йокы сорый башлады… Шуңа күрә кунаклар, артык сүз озайтып тормыйча, әбигә зур рәхмәтләр әйтеп, өстәл тирәсеннән кузгалдылар. Яруллин, бая ычкындырган дорфалыгын төзәтергә теләп булса кирәк, әбинең аркасыннан кагып сөеп алды:

      – Мәликә әби, җаным, бездән сиңа бер генә теләк: өч улың да, тап-таза килеш кайтып, синең шушы кечкенә гәүдәңне киң күкрәкләренә кыссыннар, яме!

      Әби көлгәндәй итте, ләкин кинәт күңеле тулганга күрәме, акрын гына: «Рәхмәт, улым!» – диюдән башка сүз әйтә алмыйча, күзләрен йомгалап, башын гына кагып куйды.

      Инде кемнәр кайда, ничек яту турында кайгырта башладылар. Өйнең зур ягында бер генә агач карават тора иде. Кече якта сәке бар икән, менә барлык урын шул гына иде. Ләкин аптырап