Public Domain
Все книги издательства Public DomainAustralczyk
Młody karierowicz Roman Darnowski zręcznie radzi sobie na salonach. Na razie jednak znajomości nie przyniosły mu ani pieniędzy, ani władzy. To się ma jednak zmienić.„Przyjaciółka” Darnowskiego, czterdziestoletnia baronowa, załatwia mu niezwykle intratną posadę. Problem w tym, że objęcie posady oznacza także przeprowadzkę na półtora tysiąca wiorst w głąb rosyjskiego imperium i porzucenie Polski. Darnowski zaczyna się wahać… Psychologiczna powieść, której tematem są dylematy i problemy polskiej inteligencji w czasach zaborów – granice współpracy z władzami carskimi, siła więzi z krajem rodzinnym, hierarchie wartości, uczucia. Eliza Orzeszkowa jest jedną z najważniejszych pisarek polskich epoki pozytywizmu. Jej utwory cechuje ogromne wyczucie problemów społecznych – w mowie pogrzebowej Józef Kotarbiński nazwał ją wręcz „czującym sercem epoki”.
Ascetka
„Ascetka” to mądry tekst o duchowości człowieka, meandrach życia, smutku i nadziei oraz o tym, że warto jest zaufać Bogu.Skupiająca się na żarliwej rozmowie z Bogiem zakonnica zostaje wyrwana ze swojego rozmodlenia przez płaczące dziecko – kilkuletnią dziewczynkę. Jej pojawienie się oraz znajome imię dziecka przywołują wspomnienia i skłaniają do refleksji, a intensyfikacja wspomnień prowadzi tytułową ascetkę do omdlenia. Kobieta ma wyrzuty sumienia, że nie koncentrowała się wystarczająco na modlitwie i chce spędzić dodatkowy czas na wielbieniu Boga. Siostry, żyjące z nią w jednym zakonie, mają o niej jednak dobre zdanie oraz uważają ją za religijną i bogobojną osobę. O tym, dlaczego ascetka jest wobec siebie surowa i tak bardzo chce odciąć się od rzeczywistego świata, można przeczytać w pięknej opowieści Elizy Orzeszkowej.
Siteczko
Historia o tym,jak łatwo zapomnieć o tym, kim jest się naprawdę oraz o niezwykłej mocy przedmiotów.W tym utworze Eliza Orzeszkowa przedstawia historię Bronisławy, Polki, ziemianki, która nazywana była przez ojca Siteczkiem. Pseudonim wziął się stąd, że Bronia szybko zapominała o tym, co jej mówiono, czego jej uczono oraz była niestała w poglądach i uczuciach. Jako dziecko mocno związana z ojcem, z którym dzieliła pasjędo portretów malarskich, zwłaszcza do wizerunku Stefana Czarneckiego. Powyjściu za mąż za rosyjskiego urzędnika zapomniała o swoich korzeniach oraz o ideałach przekazywanych jej przez ojca. Dzięki nagłemu pojawieniu sięprzedmiotu z przeszłości Bronisława zaczyna myśleć o zmianach, które zaszły w jej życiu i o ich wpływie na jej tożsamość, ale czy zechce wrócić do korzeni?
Gedali
Gedali, Żyd schwytany za pożywianie się grochem rosnącym przy drodze, zostaje rozpoznany przez właściciela plonów jako wcześniejszy partner w interesach.Kolejna nowela, w której autorka porusza problematykę żydowską. Jest to motyw bardzo często pojawiający się w twórczości Elizy Orzeszkowej, która starała się pozorne wady przypisywane Żydom przedstawiać jako zalety. Dostrzegała ich trudny los, ale również pracowitość, przedsiębiorczość i poświęcenie. W swoich tekstach starała się skłonić Żydów do asymilacji z narodem polskim, od którego odróżnia ich w zasadzie tylko religia. Gedali to opowieść o tym, że nie można oceniać ludzi po pozorach oraz że warto pochylić się nad każdym człowiekiem, by poznać jego historię.
Wiedźma
Wiedźma to według wierzeń ludowych kobieta podlegająca mocy diabła, mająca moc rzucania uroków, ale i kobieta brzydka i złośliwa. O obu tych znaczeniach pisze autorka w interesującej nowelce.Tytułowa bohaterka jest postrachem wsi, dzięki niej kobiety rodzą lub przez nią dzieci umierają, przynosi robactwo, gdy trzeba się zemścić, daje zioła na miłość i przywiązanie albo na odtrącenie. Żyje z niekochanymi córką i wnuczką oraz z ukochanym mężem, dla którego gotowa jest poświęcić wszystko. Lektura noweli zaskakuje, gdyż, co nietypowe dla Orzeszkowej, opowiadanie dominuje tu nad opisem, a sama tematyka znacznie odbiega od zaangażowanych tekstów autorki.
Julianka
Poruszająca nowela Elizy Orzeszkowej, w której autorka przedstawia smutny los sieroty, szukającej miłości wśród mieszkańców ubogiej dzielnicy dziewiętnastowiecznego Grodna.Juliankę znaleziono jako kilkudniowe niemowlę porzucone na ulicy. Dziewczynka tuła się od domu do domu. I kiedy już wydawałoby się, że odnalazła szczęście, a upragniony dom i rodzina są w zasięgu ręki, ludzka życzliwość, przyjaźń i akceptacja znów okazują się być ułudą. W tle losów Julianki Orzeszkowa nakreśla obraz ówczesnej sytuacji kobiet biednych, porzuconych, pozbawionych edukacji, po raz kolejny udowadniając społeczne zaangażowanie swojej twórczości.
Zefirek
Do wdowy żyjącej z niewielkiego kapitału po mężu przyjeżdża z wizytą daleki krewny. Od słowa do słowa – chodzi o zainwestowanie całej sumy w jego przedsięwzięcia finansowe.Nietrudno się domyśleć, że gdy daleki krewny chcę się zaopiekować twoim całym majątkiem, to raczej dobrego nic z tego nie wyniknie. Zwłaszcza gdy w tle tli się romans. Opowieść z prostym morałem i dość sztampowa, ale dobrze napisana. Eliza Orzeszkowa jest jedną z najważniejszych pisarek polskich epoki pozytywizmu. Jej utwory cechuje ogromne wyczucie na problemy społeczne – w mowie pogrzebowej Józef Kotarbiński nazwał ją wręcz „czującym sercem epoki”.
Rotszyldówna
Rotszyldówna to kolejny głos Orzeszkowej wpisujący się w interesującą autorkę tematykę żydowską, tematykę tolerancji i współistnienia obu narodów zamieszkujących ziemie polskie pod zaborami.Tekst został wydany pośmiertnie w zbiorze „Ostatnie nowele”. Tytuł jest dość przewrotny, gdyż odnosi się do nazwiska jednej z najbardziej wpływowych i legendarnie bogatych rodzin żydowskich. Tymczasem bohaterką jest przeraźliwie biedna Żydówka, która nie tylko nie zasymilowała się i nie znalazła swego miejsca, ale nawet nie rozumie języka polskiego. Z nędzą dziewczyny, prawdopodobnie sieroty, kontrastuje też pora roku, wiosna, która kojarzona jest potocznie ze szczęściem i rodzącą się nadzieją. Opowiadanie Orzeszkowej tej nadziei nie daje.
Wielki
Nowela Elizy Orzeszkowej (1841–1910) z roku 1894, w której bohaterem jest utalentowany artysta-skrzypek, spowiadający się ze swego życia.Prawdziwy maestro, szczęśliwy i upojony sławą, zaręczony z piękną Oktawią, nagle traci niemalże wszystko. Choroba i niedowład ręki pozbawiają go tego, co dla niego najcenniejsze: umiejętności wirtuozerskiej gry. Początkowo reaguje histerycznie, z czasem przychodzi pokora. Oktawia traci uczucie do artysty i zrywa zaręczyny. Kiedy pozostaje sam, rozpoczyna refleksję nad sensem życia i śmierci. „Wielki” to jeden z tych utworów Orzeszkowej, które poświęciła zagadnieniom najwyższej wagi: wartościom ponadczasowym i uniwersalnym. Talent okazuje się być tylko tym, co należy do świata doczesnego i przemija.
Šunadvokatis
Šunadvokatis – jest to litewska wersja powieści Elizy Orzeszkowej Niziny. W niej to pisarka przedstawia codzienność XIX-wiecznej wsi.Miejsce znajdzie tu zatem wątek nędznej wegetacji białoruskich chłopów – zacofanych, ciemnych i przez to ciemiężonych przez panów z wyższych klas społecznych i oszukiwanych przez wszystkich. Oto matka oddaje wszystkie pieniądze na ratunek jednego syna, tym samym spychając na dno siebie i pozostałe dzieci. Czy taki ratunek jest jednak ratunkiem dla kogoś bez nadziei na lepszą przyszłość?