Андрей Тихомиров
Список книг автора Андрей ТихомировDitšhaba tša Afrika
Baagi ba kontinente ya Afrika ba fapafapane kudu ka bobedi ka maleme le moruong wa leago le setšo. Dipuo tsa baahi ba Afrika di ka arolwa ka dihlopha tse kgolo tse latelang: 1) Semitic-Hamitic; 2) palo ya dihlopha tša maleme tšeo di dulago strip go tloga ka bodikela bja Sahara go ya hlogong ya meetse a Nile gomme peleng di be di arotšwe bjalo ka sehlopha sa "Sudanese"; dingwalwa tša moragorago tša ditsebi tša maleme di hlomile gore maleme a ga a bontšhe go ba kgauswi kudu, gomme tše dingwe tša tšona di kgauswi le maleme a Bantu; 3) Bantu ka borwa bja kontinente; 4) sehlopha se senyenyane sa Khoi-san Afrika Borwa; 5) baagi ba sehlakahlakeng sa Madagascar, bao polelo ya bona e lego ya sehlopha sa Semalayo-Polynesia; 6) Bakoloniale ba Yuropa le ditlogolo tša bona.
Abantu b’omu Afrika
Omuwendo gw’abantu ku ssemazinga wa Afrika gwa njawulo nnyo mu nnimi n’ebyenfuna n’obuwangwa. Ennimi z’abantu mu Afirika zisobola okwawulwamu ebibinja ebikulu bino wammanga: 1) Semitic-Hamitic; 2) ebibinja by'ennimi ebiwerako ebitudde ekitundu okuva mu maserengeta ga Sahara okutuuka ku mutwe gw'amazzi ga Kiyira era nga emabegako byateekebwa mu kibinja kya "Abasudan"; ebitabo by’abakugu mu nnimi ebisembyeyo bikakasizza nti ennimi zino teziraga kumpi nnyo, era ezimu ku zo ziri kumpi n’ennimi z’Ababantu; 3) Bantu mu bukiikaddyo bwa ssemazinga; 4) ekibinja ekitono eky’Abakhoi-san mu South Afrika; 5) omuwendo gw’abantu ku kizinga Madagascar, olulimi lwabwe lwe luli mu kibinja ky’Abamalayo-Polynesia; 6) Abazungu abafuzi b’amatwale ne bazzukulu baabwe.
Bato ya Afrika
Bato ya continent africain bazali na ndenge na ndenge mingi ezala na makambo ya nkota mpe ya socio-économique mpe ya mimeseno. Minɔkɔ ya bato ya Afrika ekoki kokabolama na bituluku minene oyo: 1) Semite-Hamite; 2) motango ya bituluku ya minoko oyo ezwami na eteni moko kobanda na wɛsti ya Sahara kino na motó ya mai ya Nil mpe liboso etángamaki lokola etuluku ya "Soudan"; misala ya sika ya bato ya mayele na minoko emonisi ete minoko yango emonisaka ete ezali penepene mingi te, mpe mosusu kati na yango ezali penepene na minoko ya Bantu; 3) Bantu na sud ya continent; 4) mwa etuluku moke ya bato ya Khoi-san na Afrika ya Sudi; 5) motángo ya bato ya esanga ya Madagascar, oyo monɔkɔ na bango ezali na etuluku ya bato ya Malayo-Polynésien; 6) Ba colons européens na ba descendants na bango.
Di pipul dɛn na Afrika
Di pipul dɛm na di Afrika kɔntinɛnt rili difrɛn pan langwej ɛn soshio-ikɔnomik ɛn kɔlchɔ. Wi kin sheb di langwej dɛm we di pipul dɛm na Afrika de tɔk to dɛn men grup ya: 1) Sɛmitik-Hamitik; 2) wan nɔmba pan langwej grup dɛn we de ɔkup wan strit frɔm di wɛst pat na di Sahara to di ed wata na di Nayl ɛn dɛn bin dɔn klas dɛn bifo as "Sudanese" grup; di las wok we langwej masta sabi pipul dɛn dɔn mek dɔn sho se dɛn langwej ya nɔ de sho se dɛn de nia dɛnsɛf bɛtɛ, ɛn sɔm pan dɛn de nia di Bantu langwej dɛn; 3) Bantu we de na di sawt pat na di kɔntinɛnt; 4) wan smɔl grup we na Khoi-san na Sawt Afrika; 5) di pipul dɛn we de na di ayland we dɛn kɔl Madagaska, we dɛn langwej de pan di Malaya-Polinesian grup; 6) Yuropian pipul dɛm we bin de na di kɔntri ɛn dɛn pikin dɛm.
Afrika dukɔwo
Afrika-nyigbagã dzi amewo ƒe xexlẽme to vovo ŋutɔ le gbegbɔgblɔ kple hadome-ganyawo kple dekɔnuwo siaa gome. Woate ŋu ama Afrikatɔwo ƒe gbegbɔgblɔwo ɖe hatsotso vevi siwo gbɔna me: 1) Semitic-Hamitic; 2) gbegbɔgblɔ ƒe hatsotso geɖe siwo xɔ anyigba ƒe akpa aɖe tso Sahara ƒe ɣetoɖoƒe gome va ɖo Nil-tɔsisi ƒe ta gbɔ eye wobu wo tsã be wonye "Sudantɔwo" ƒuƒoƒo; gbeŋutinunyalawo ƒe agbalẽ yeyetɔwo ɖo kpe edzi be gbe siawo meɖea wo nɔewo kplikplikpli boo o, eye wo dometɔ aɖewo te ɖe Bantugbewo ŋu; 3) Bantutɔwo le anyigbagã la ƒe dzigbe gome; 4) Khoi-santɔwo ƒe ƒuƒoƒo sue aɖe si le South Africa; 5) Madagascar ƒukpo si ƒe gbe nye Mayo-Polynesiatɔwo ƒe ƒuƒoƒoa me tɔwo ƒe amewo; 6) Europatɔwo ƒe anyigbadzinɔlawo kple woƒe dzidzimeviwo.
Ummatoota Afrikaa
Baay’inni ummata ardii Afrikaa gama afaanii fi hawaas-dinagdee fi aadaatiin baay’ee adda adda. Afaanonni ummata Afrikaa gareewwan gurguddoo armaan gadiitti qoodamuu danda’u: 1) Semitic-Hamitic; 2) gareewwan afaanii hedduun kanneen dhiha Sahaaraa irraa kaasee hanga bishaan mataa laga Abbayyaatti lafa tokko qabatanii fi kanaan dura garee "Sudaan" jedhamanii ramadaman; hojiiwwan ogeeyyii afaanii yeroo dhiyootti hojjetaman afaanonni kun baay’ee walitti dhiyeenya akka hin agarsiifne, isaan keessaa tokko tokkos afaanota Baantuutti dhihoo ta’uu isaanii mirkaneessaniiru; 3) Baantuu kibba ardii kanaa; 4) garee xiqqaa Khoi-san Afrikaa Kibbaa; 5) baay’ina ummata odola Madagaaskaar, kan afaan isaanii garee Maalaayo-Poliineeshiyaa keessaa tokko ta’e; 6) Koloneeffattoota Awurooppaa fi sanyii isaanii.
Anthu aku Africa
Chiwerengero cha anthu a ku Africa kuno ndi osiyana kwambiri m'zinenero, chikhalidwe-chuma ndi chikhalidwe. Zinenero za anthu aku Africa zitha kugawidwa m'magulu otsatirawa: 1) Semitic-Hamitic; 2) magulu angapo a zilankhulo omwe amakhala kumadzulo kwa Sahara mpaka kumapeto kwa mtsinje wa Nile ndipo m'mbuyomu adatchedwa gulu la "Sudanese"; ntchito zaposachedwa za akatswiri a zilankhulo zakhazikitsa kuti zilankhulo izi siziwonetsa kuyandikana kwambiri, ndipo zina zili pafupi ndi zilankhulo za Bantu; 3) Bantu kumwera kwa kontinenti; 4) kagulu kakang'ono ka Khoi-san ku South Africa; 5) anthu okhala pachilumba cha Madagascar, omwe chilankhulo chawo ndi cha gulu la Malayo-Polynesian; 6) Atsamunda a ku Ulaya ndi mbadwa zawo.
Farafinna jamanaw
Afiriki gun jamanaden hakɛ ka ca kosɛbɛ kanko ni sigida-sɔrɔko ani laadalakow siratigɛ la. Afiriki jamanadenw ka kanw bɛ se ka tila kuluba ninnu na: 1) Semitiki-Hamitiki; 2) kanko kulu damadɔ minnu bɛ siraba dɔ minɛ k’a ta Sahara tilebin fɛ ka taa a bila Nili baji kuncɛ la ani minnu tun bɛ jate "Sudan" kulu ye fɔlɔ ; kanko dɔnnikɛlaw ka baara labanw y' a jira ko nin kan ninnu tɛ gɛrɛ ɲɔgɔn na kosɛbɛ , wa dɔw bɛ gɛrɛ bantukanw na ; 3) Bantu min bɛ farafinna saheliyanfan fɛ; 4) Khoi-san kulu fitinin dɔ Afiriki tilebinyanfan fɛ; 5) Madagasikari gun jamanaden hakɛ, min ka kan bɛ Malayo-Polinezi kulu la; 6) Erɔpu jamanatigiw n’u bɔnsɔnw.
Al'ummar Afirka
Yawan al'ummar nahiyar Afirka na da banbanci sosai ta fuskar harshe da zamantakewa da tattalin arziki da al'adu. Harsunan al'ummar Afirka za a iya raba su zuwa manyan ƙungiyoyi masu zuwa: 1) Semitic-Hamitic; 2) ƙungiyoyin harsuna da dama da suka mamaye wani yanki daga yammacin Sahara zuwa mashigin ruwan Nilu kuma a baya an lasafta su a matsayin ƙungiyar "Sudan"; Sabbin ayyukan masana harshe sun tabbatar da cewa waɗannan harsuna ba sa nuna kusanci da juna sosai, kuma wasu daga cikinsu suna kusa da harsunan Bantu; 3) Bantu a kudancin nahiyar; 4) ƙananan ƙungiyar Khoi-san a Afirka ta Kudu; 5) yawan jama'ar tsibirin Madagascar, wanda harshensu ya kasance na kungiyar Malayo-Polynesia; 6) Turawan mulkin mallaka da zuriyarsu.
Ndị Africa
Ọnụ ọgụgụ ndị bi na kọntinent Africa dị nnọọ iche ma n'asụsụ asụsụ na mmekọrịta akụ na ụba na omenala. Enwere ike kewaa asụsụ ndị bi n'Africa gaa n'ìgwè ndị a bụ isi: 1) Semitic-Hamitic; 2) ọtụtụ asụsụ dị iche iche na-ebi n'ebe dịpụrụ adịpụ site n'ebe ọdịda anyanwụ nke Sahara ruo isi mmiri Naịl na mbụ nkewa dị ka otu "Sudanese"; Ọrụ ndị ọkà mmụta asụsụ kacha ọhụrụ egosila na asụsụ ndị a anaghị egosi ibe ha nso nke ukwuu, ụfọdụ n’ime ha dịkwa nso na asụsụ Bantu; 3) Bantu na ndịda nke kọntinent; 4) otu obere Khoi-san na South Africa; 5) ndị bi n'agwaetiti Madagascar, ndị asụsụ ha bụ nke Malayo-Polynesia; 6) Ndị na-achị Europe na ụmụ ha.