Zetknięcie kultury chrześcijańskiej z mitologią grecką.Na sąd, w którym sędziami są święci Piotr i Paweł, przybywają greccy bogowie. W imię wiary w jednego Boga, święci muszą ich unicestwić. Reakcje są różne – od pysznych uniesień, po gorące prośby. Niektórzy z nich zostają usunięci z chrześcijańskiego świata, ale inni, w imię wiary w cenną tradycję antyczną, zostają przystosowani do panujących realiów.Na Olimpie to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza z 1902, została wydana w „Tygodniku Ilustrowanym”. Pisarz przedstawia w nim konfrontację dwóch światów – zobowiązuje się znaleźć złoty środek między zachowaniem cennych wzorców antycznej kultury a hołdowaniu wierze w jednego Boga chrześcijańskiego.
Statek „Purpura” owiany był legendą. Potężny, solidny, wytrzymały nigdy nie przysparzał załodze żadnego kłopotu.Wkrótce lata jego świetności minęły i zaczął się psuć. Niestety załoga, przyzwyczajona do tego, że na statku nie trzeba nic naprawiać ani walczyć z żywiołem, nie potrafiła poradzić sobie, gdy nadeszła chwila katastrofy. Podjęła wręcz emocjonalne, bezsensowne działania. Wkrótce głosy, ostrzegające wcześniej o zagrożeniu, pouczyły pozostałych przy życiu członków załogi, że trzeba podjąć się wspólnej pracy, by okręt znów popłynął.Baśń Legenda żeglarska została opublikowana w 1900 roku przez redakcję „Tygodnika Illustrowanego”. Opisane losy załogi i okrętu można odczytać jako komentarz do dziejów Polski – zwłaszcza krytykę nieudanych powstań, niezrozumienie dla konieczności przemyślanego działania zamiast romantycznych zrywów.
Jako się pan Lubomirski nawrócił i kościół w Tarnawie zbudował to legenda ludowa opracowana przez Henryka Sienkiewicza.Jej główny bohater był wyznania luterańskiego, jednak usłyszał, że Dzieciątku Jezus nie są mili wyznawcy jego odłamu oraz inni heretycy. Lubomirski bardzo chciałby pojechać do Betlejem i zapytać Dzieciątko o to osobiście, jednak nie ma niestety pieniędzy na taką wyprawę. Pewnego razu dowiaduje się od wędrownego dziada, że na szczycie pobliskiej Babiej Góry jest czarownica, przyszła matka antychrysta, która mogłaby udzielić mu takiej odpowiedzi.Henryk Sienkiewicz, jeden z najbardziej znanych polskich powieściopisarzy epoki pozytywizmu, jest również autorem nowel o tematyce historycznej, religijnej i podróżniczej. Za całokształt twórczości w 1905 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
Brahma, hinduski demiurg, stworzył dwie piękne łąki usytuowane obok siebie. Jedną z nich nazwał Życiem, a drugą – Śmiercią.Łąką Życie władał Wisznu, który bardzo dbał o swój lud – dał mu m.in. Miłość i Sen, by podwładnym żyło się lepiej. Kiedy zmęczeni ludzie zaczęli pragnąć wiecznego snu, pokierował ich na drugą łąkę. Okazało się, że można przejść tam w stan tak wspaniały, że wszyscy zaczęli chętnie szukać drogi do krainy wiecznego snu. Zaniepokojony Wisznu zwrócił się o pomoc do Brahmy…Nowela Dwie łąki to efekt popularnej w XIX wieku fascynacji filozofią Wschodu. Ukazuje on wierzenia związane z naturalnym porządkiem na świecie, wyjaśnienie zjawiska śmierci i procesu umierania. Dwie łąki powstały w 1903 roku.
Młody Diokles pogrąża się w modlitwie do Ateny. Prosi ją o to, by mógł poznać Prawdę, odkryć tajemnicę, nad którą dumają filozofowie.Jest gotów poświęcić wszystkie inne dziedziny życia, by móc poznać to, co nie było dane jeszcze nikomu. Jego modlitwa okazuje się skuteczna – Atena, po uświadomieniu Dioklesowi, że wyrzeka się wszystkiego innego – pozwala dostąpić wielkiej tajemnicy. Będzie to miało ogromne konsekwencje dla młodzieńca.Diokles to nowela (baśń ateńska) Henryka Sienkiewicza z 1906 roku. Pisarz, odwołując się do świata starożytnej Grecji, przedstawia w nim to, z czym wiąże się dążenie do nieznanych, niepojętych wartości, do Absolutu.
Nowela Henryka Sienkiewicza Czy ci najmilszy opowiada o matce, która zostaje odwiedzona przez wędrowca.Przynosi on kobiecie wieści o jej synach rozproszonych po świecie. Mężczyzna opowiada o każdym z nich, ale kobieta przede wszystkim chce wiedzieć, jak się wiedzie Jaśkowi.Krótki utwór Sienkiewicza ukazuje, jak silna jest matczyna miłość i jak wiele jest w stanie ona poświęcić dla dziecka. Autor zwraca też uwagę na to, jak często ludzie, którzy sami wiele nie posiadają, mają ogromne serca, pełne miłości.
Abdolonim jest ubogim ogrodnikiem, który dostarcza warzyw ze swego ogrodu bogatemu kupcowi Marhabalowi. Pewnego razu wyznaje bogaczowi, że jest zakochany z wzajemnością w jego córce.Kupiec tłumaczy mu, że nie może pozwolić na to, by jego szlachetna córka poślubiła biedaka. Nie przekonuje go również to, że Abdolonim jest młody, silny, pracowity i pełen miłości ani nawet królewskie pochodzenie mężczyzny. Marhabal stwierdza, że jedynie gdyby młodzieniec nagle został królem, mógłby otrzymać rękę jego córki. Zakochani postanawiają wspólnie popełnić samobójstwo.Co się raz stało w Sydonie to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza z 1907 roku. Pisarz przedstawia w nim tragedię młodych ludzi, których łączy miłość, a dzielą różnice majątkowe. Ukazuje również to, jak zaskakujący może być los. Nowela nawiązuje do fascynacji Sienkiewicza podróżami i obcymi kulturami.