Skemeruur. Susanna M. Lingua

hoor Marie die vrou afgetrokke sê. “Ek vrees jy sal my nou moet verskoon, my gesin wag reeds vir my om vir middagete aan te sit. Tot siens.”

      Janet, wat Marie se telefoongesprek doelbewus afgeluister het, tree dadelik na vore en sê sag, minagtend: “Ek sou my oë uit my kop geskaam het as ek jy was, Marie, want met hierdie doelbewuste kwaadstokery het jy jou net ongewild by die Humans gemaak. Ek weet natuurlik wat jy daarmee beoog het, maar ek glo nie hulle sal jou na dese as aspirantskoondogter verwelkom nie. Carl se ouers mag trots en hooghartig wees, maar sy ma sal haar nooit so verneder deur iemand in die rug te steek of haar in ander se leed te verlustig nie –”

      “Ag, moenie vir my ’n sedepreek afsteek nie,” val Marie haar suster vererg in die rede. “As jy nog steeds die wêreld van Lynne dink, moet jy asseblief nie dieselfde van my verwag nie . . .”

      Nico se tuiskoms laat Marie meteens swyg. Sy weet dat haar pa, net soos Janet, nie ’n ongunstige woord oor Lynne sal duld nie.

      In die Humans se woonkamer heers daar gemengde gevoelens. Marlene is merkbaar bleek toe sy na haar telefoongesprek met Marie haar verskyning by haar gesin in die woonkamer maak.

      Haar man, Armand, is die eerste wat haar ontsteltenis opmerk en besorg vra: “Wat skort, my vrou? Jy lyk ontsteld.”

      Marlene gaan sit eers voordat sy sê: “Dis Marie Steenberg . . . sy weet te vertel dat Lynne ’n buite-egtelike kind is wat deur Stella en Justin aangeneem is.”

      “Wat? Marie Steenberg?” roep Jenny, Carl se suster, uit. “Mams, ek glo nie ’n woord daarvan nie. Ek, Marie en Lynne was van graad een af in dieselfde klas totdat ek en Lynne universiteit toe is, en ek weet hoe afgunstig Marie nog al die jare op Lynne was.”

      “Ja, ek dink ook Marie praat sommer deur haar nek,” meen die sewe en twintigjarige Carl, ’n jong sakeman wat sy pa bystaan in hul groot meubel-en-mat-onderneming. “Ek sal vanaand by Lynne gaan hoor wat Marie se storie is.”

      “Nou ja, dan kan ons seker gaan eet,” doen Armand aan die hand. “Ek moet na die ete ’n vergadering bywoon.” Almal kom orent. Armand kyk sy vrou besorg aan en sê voorts: “Jy moet jou nie langer aan Marie se praatjies steur nie, my vrou. Carl sal vanaand by Lynne gaan hoor of daar enigsins waarheid in steek.”

      “Nou goed, ek sal voorlopig vergeet dat Marie gebel het,” belowe Marlene met ’n flou glimlaggie en stap dan saam met haar gesin eetkamer toe.

      Die middag het vir Lynne oneindig stadig verbygegaan. En nou, na die aandete, is die groot huis grafstil met net twee huishulpe nog in die kombuis.

      Lynne gaan sit in haar oorlede ma se privaat sitkamertjie, dan gaan haar gedagtes terug na die oggend se gebeure, en veral na haar tante en Marie se vyandige houding. Toe haar aanneem­ouers nog gelewe het, sou Esther dit nooit gewaag het om haar vyandigheid teenoor Lynne so openlik te toon nie.

      Lynne dink met hartseer aan Marie en haar ma se neerhalende woorde wat bedoel was om haar seer te maak. Sy behoort haar seker nie daaraan te steur nie, want Marie en haar ma was haar nog nooit juis goedgesind nie . . . Lynne onthou dat Marie byna ’n senuwee-ineenstorting gehad het toe sy en Carl drie jaar gelede verloof geraak het. Tant Esther was verplig om haar Durban toe te neem sodat sy haar teleurstelling daar kon verwerk.

      Lynne is daarvan oortuig dat Marie, of haar ma, reeds die Humans van haar onbekende herkoms verwittig het.

      Nou dwaal haar gedagtes weer na haar verloofde, sy ouers en sy suster, en sy wonder of sy ouers haar na dese nog as skoondogter sal verwelkom.

      Die binnekoms van die huishulp om te sê dat Carl in die groot sitkamer wag, maak meteens ’n einde aan Lynne se ongelukkige gedagtes.

      Carl is, soos gewoonlik, baie teer en liefdevol toe hy Lynne in sy arms neem en met ’n soen groet. Hy merk dat sy nog baie hartseer is, dus lei hy haar na die rusbank en neem langs haar plaas.

      “Waarom frons jy so gevaarlik, Carl?” Lynne vee die frons tussen sy ligbruin wenkbroue met die punt van haar wysvinger weg.

      “Ek het gedink aan Marie se kwaadwillige telefoonoproep vroeër vanmiddag.”

      “So, dan het sy reeds die nuus versprei dat my ouers my aangeneem het,” val Lynne hom in die rede met iets soos weerloosheid in haar stem. “Ek moes dit seker verwag het.”

      Carl kyk haar ’n oomblik stil en met ’n onpeilbare uitdrukking in sy blou oë aan. Toe sit hy ineens regop en nou is daar duidelik ’n trek van skok en ontnugtering op sy jong, aantreklike gesig.

      “Dan is dit . . . waar?” kry hy die woorde sag en verslae uit.

      Lynne knik bevestigend. Sy gaan haal die brief en gee dit vir Carl om te lees. Sy gesig is strak en uitdrukkingloos en sy kan niks daaruit wys raak nie.

      Innerlik gespanne wag Lynne totdat Carl die brief klaar gelees het, toe vra sy met ’n onseker stem: “Noudat jy die brief gelees het, Carl . . . wat nou?”

      Hy vou die brief op, steek dit terug in die koevert en sê dan self gespanne en onseker: “Ek . . . weet nie, Lynne. Ek weet eerlikwaar nie. Jy sal my eers kans moet gee om hierdie skok te verwerk. Daarna sal ek kan besluit. Jy verstaan, nè?”

      “Ja, ek verstaan,” verseker sy hom met ’n stem wat sy voel nie aan haar behoort nie. Sy begryp maar alte goed dat hy hierdie saak eers met sy ouers wil bespreek om te hoor wat hulle van die situasie dink.

      Carl vertoef nie lank nie. Toe hy etlike minute later groet om te vertrek, vergesel Lynne hom tot by die voordeur. Sy kyk hom stil agterna toe hy na sy motor toe stap en sy kry die vreemde gevoel dat dit die einde is van hul verlowing en hul jare lange vriendskap. Die onverskillige manier waarop hy haar gegroet het, het haar diep seergemaak, want dit het so duidelik getoon dat hy haar nou in ’n ander lig beskou . . . of voel hy maar net geskok en verward?

      Nadat Lynne gebad en haar slaapklere aangetrek het, skakel sy die lig in haar slaapkamer af en gaan staan voor die venster, van waar sy ’n uitsig oor hul pragtige voorstad het. Sy kyk na die helder verligte huise, vol warm, huislike geluk en voel bitter eensaam en alleen. Dit voel asof sy haar in ’n eindelose, lang skemeruur bevind wat al die lig uit haar lewe geneem het.

      2

      Nadat Carl van Lynne af weg is, het hy na die klub gery, waar hy ’n paar drankies gedrink en ’n paar potjies snoeker saam met vriende gespeel het in ’n poging om van sy gedagtes te ontvlug. Toe eers het hy huis toe gegaan.

      Die huis is stil en donker toe Carl eindelik tuiskom. Maar toe hy later in sy bed lê, spoel die inhoud van die ontslape Stella se brief weer soos ’n verpletterende golf oor hom en hy raak eers in die vroeë oggendure aan die slaap.

      Carl is stil en merkbaar bleek toe hy die volgende oggend saam met sy huismense vir ontbyt aansit.

      “Ek veronderstel jy het toe Marie se ongehoorde telefoonoproep met Lynne bespreek, Carl?” vra sy ma toe die maal eindelik verby is en sy almal met koffie bedien.

      “Ja, ek het met haar gepraat,” sê Carl met ’n ongeduldige stem. “Dit is waar. Ek het die brief self gelees waarin tant Stella sê dat Lynne haar nooit vir haar eie ma hoef te skaam nie.”

      Carl vertel hulle alles wat in die brief staan, en toe is dit met­eens onnatuurlik stil om die tafel. Sy ouers lyk duidelik geskok, maar Jenny, sy suster, steur haar nie in die minste daaraan nie.

      “Lynne se onbekende herkoms hinder my glad nie,” verklaar Jenny onomwonde. “Ek hou van haar en sy sal altyd my beste vriendin bly. ’n Mens is myns insiens wat jy self is en nie wat jou ouers is nie. Maar indien ’n mens dieselfde as jou ouers sou wees, behoort Lynne wonderlike ouers te hê, want sy is in elke opsig my, Marie, Janet en Carl se meerdere. Nie een van ons het haar intelligensie nie en nie een van ons het ’n loopbaan gekies wat ses jaar universiteitsopleiding verg nie. Marie het in elk geval nog nooit in haar lewe die binnekant van ’n universiteit se lesingsaal gesien nie.”

      “Vir jou mag dit alles goed en wel wees, Jenny, maar nie vir ons nie,” vermaan haar ma haar bekommerd.