Satyn Omnibus 4. Ettie Bierman

en nie die mas opkom nie, vat hy haar saam …

      Dit gaan nie ’n wandeling in die park wees nie, weet sy. Eerder ’n klipperige opdraande vol distels en dorings. Maar sy is die eerste hekkie oor. Sy gaan saam Balelapa toe … En sy sien uit na die ses weke wat voorlê. Onverklaarbaar baie.

      Die Beechcraft is swaar gelaai, met vrag tot teen die dak opgestapel. Houtkratte, bokse en trommels agter veiligheidsnette vasgebind. Daar is net twee sitplekke oop – heel voor in die stuurkajuit. Franco sit met oorfone oor sy kop getrek, in gesprek met die beheer­toring, maar hy wink haar nader en beduie na die sitplek langs hom. Hy klik ’n ry skakelaars aan en verstel aan die meters op die instrumentepaneel.

      Met sy los hand vat hy haar bagasie aan en help haar om dit weg te pak. “Maak vas!” beveel hy en rem haar sitplekgordel onder haar bobeen uit sodat sy die knip kan bykom.

      Aralie was nog nooit in ’n klein vliegtuig nie. Die dak is laag, reg bokant haar kop, die vloerspasie beknop en die kajuit benouend om haar. Sy stry teen die dreigende gevoel van kloustrofobie en dink aan ander dinge om haar aandag af te lei. Het sy onthou om die kombuisvensters toe te maak en die ketel af te skakel? Die potplante vir laas water te gee? Sy kyk nie na die beknoptheid om haar nie – kyk doer ver deur die windskerm na die neus van die vliegtuig, die swartgrys teerblad van die aanloopbaan en die wye, oop lug bokant hulle.

      Laasgenoemde is egter ’n fout. Die wolke bol uit soos geil blomkoolkoppe en sy onthou sy het êrens gelees dit beteken daar is lugstrome en lugleegtes wat die vliegtuig gaan laat skommel. Haar mond is droog en haar kiewe trek saam. Genade tog, dít ook nog! Sy gaan dit nie oorleef nie. Sy gaan naar word. Niel weet sy het hierdie swakte, hoekom het hy haar in hierdie ding gedwing? Sy sal hom nooit vergewe nie.

      Asof deur ’n newel hoor sy Franco se stem oor die radio sê: “NAM 221 na beheertoring. Klaring vir opstyging … Roger. Oor en uit.”

      Hier gaan hulle … Sy knyp haar oë toe en klou die armleunings só styf vas dat sy krampe kry. Die dreuning van die motore laat haar ore toeslaan en sy sit soos ’n dooie. Sien niks, hoor niks, haar kake opmekaar geklem terwyl sy geluidloos bid: Asseblief, laat dit oorgaan en verby wees. Laat ek sterk wees en nie skandes maak nie …

      Ná ’n ruk besef sy dat hulle in die lug is. Sy kom agter dat die enjins sagter dreun, die vliegtuig minder vibreer en die vloer onder haar voete horisontaal is. Maar nie vir lank nie. Terwyl sy ongemerk die sweet van haar bolip afvee, raak die vloer meteens onder haar weg. Soos ’n hysbak wat val nadat die kabel gebreek het. Haar maag maak ’n draai en tuimel agterna.

      “Skies vir daai een,” sê Franco en loer deur die voorruit, voor hy op visuele skatting ’n koersaanpassing maak. Hy kyk bekommerd na sy passasier se wasbleek gesig, maar lewer nie kommentaar nie.

      “Soos die kraai vlieg, is dit ongeveer seshonderd kilo­meter tot by die huis. Met ’n stertwind en as ons gelukkig is, twee ure se vliegtyd.”

      Twee ure! Aralie kreun en loer onderlangs na haar horlosie.

      “Darem al vyftien minute daarvan verstreke,” troos Franco. “Kyk regs uit, daar onder … Sien jy daardie langwerpige blou vorm?”

      Aralie kyk, maar sien niks nie, net ’n plat stuk woe­s­tyn­bruin. “Ja.”

      “Dis die Von Bach-dam, naby Okahandja. Was jy al daar?”

      “Ja.”

      “Gewild by watersportgeesdriftiges. Is jy lief vir swem?”

      Aralie sluk en byt op haar tande. “Wat? Swém? Ja …”

      Sy wens hy wil ophou praat; sy is nie in ’n toestand om ’n intelligente gesprek te voer nie. Dit voel of sy klem in die kaak kry van heeltyd vir haarself sê: “Vasbyt, kophou, uithou, aanhou.” Maar dit help nie. Telkens wanneer die vliegtuig skommel, trek haar kiewe en haar maag saam.

      Franco wens hy het ’n pilletjie of ’n nat handdoek by­derhand gehad. Maar hy was nie voorbereid nie. Nie op ’n vroumens nie, en veral nie ’n lugsiek een nie.

      “Is dit die eerste keer dat jy vlieg?” gesels hy rustig om haar aandag af te lei.

      “Nee.”

      Sy lyk al bleker, met sweetdruppels wat op haar bolip pêrel. Hy leun oor en gee die vlugplan vir haar aan.

      Aralie frons. Wil hy hê sy moet navigeer of hom help vlieg? Sy kyk onbegrypend na die rye syfers en letters wat vir haar niks beteken nie.

      “Wat moet ek hiermee maak?”

      “Jou gesig koud waai. Ek het ongelukkig nie lugreë­ling nie.”

      Aralie is lus en smyt die stuk papier by die venster uit. Amper het sy ’n gek van haar gemaak en hom nóg rede gegee om te dink sy’s dom. Sy wil nie hê hy moet agterkom sy is naar nie, dit lyk simpel en onbeholpe.

      “Ek makeer niks,” kry sy dit tussen saamgeperste lippe uit.

      “Nee, natuurlik nie,” stem hy saam.

      Hy kyk deur die venster na die droë rivierloop wat soos ’n slang deur die woestynlandskap kronkel. Darem al die Omataku en nóg ’n honderd en vyftig kilometer agter die rug … Die rooikop is dapper en probeer hard. Hy bewonder haar moed, maar hy kry haar jammer.

      “Hoe het dit gekom dat jy veearts geword het?” vra hy uit. Hy wag ’n rukkie en toe sy nie reageer nie, probeer hy weer: “Omdat jy lief is vir diere?”

      “Ja.”

      “Ek dink altyd iemand wat lief is vir diere behoort juis nie veearts te word nie, want jy kry gedurig te doen met diere wat ly en swaarkry en dit breek jou hart. Maar aan die ander kant kan mens ook nie ’n ontvlugter wees wat wegdraai en niks doen nie. Om veearts te word is nie ’n werk nie, dis ’n roeping.”

      Die paar woudgroen oë met die digte wimpers lyk geïnteresseerd, maar sy is duidelik nie in staat om intelligent te reageer nie. Haar kop rus teen die nekstut, haar arms styf oor haar midderif gekruis, terwyl sy kort-kort sluk.

      Franco dink vinnig en neem ’n besluit: ’n drastiese situa­sie vereis drastiese maatreëls. Dit gaan dalk ook drastiese gevolge hê, maar hy kan nie uitstel nie en moet dit waag, al kan dit boemerang en hom teen die kop tref …

      “Ek is ’n besige man met belangriker goed om te doen as om baba-oppasser te speel,” sê hy bruusk. “Moe­nie verwag ek gaan op Balelapa jou hand vashou of jou in watte toedraai nie. Dis nie waarvoor ek jou aangestel het nie. Al is jy ’n vervlakste vroumens, sal jy jou kant moet bring en jou salaris verdien.”

      Aralie se kop ruk orent. Sy kan nie glo wat sy hoor nie. Kan nie glo dat haar mensekennis só swak is dat sy haar met hierdie man misgis het nie. En dít nadat sy gedink het hy is gaaf … Nou eers wys hy sy ware kleure, noudat dit te laat is vir omdraai. Hy’s ’n aaklige, ongeskikte buffel.

      Die adrenalien pomp deur haar are. Sy los haar midderif en sit regop. “Ek verwag nie liefdadigheid nie!”

      “Gaaf,” stem hy kortaf saam. “Want ek bied dit ook nie aan nie.”

      “Ek’s g’n ’n baba nie! Ek is agt en twintig. Amper dertig!”

      Franco wou haar aandag aflei, en vir sy moeite kry hy ’n welkome bonus. Hy het geweet die meisiemens is mooi, maar selfs hy is beïndruk deur die flitsende groen oë en die gloeiende blos op haar wangbene. Sy lyk soos ’n luiperdwyfie wat reg is om ’n trop leeus te bestorm. Hy kan sy oë nie van haar afhou nie en wil die oomblik nog ’n bietjie uitrek.

      “Gaaf, dan verstaan ons mekaar, dokter. Daar is nie plek vir passasiers in die reservaat nie.”

      In haar woede is Aralie se narigheid vergete. “Ek sal sorg dat ek my kant bring!”

      “Jy is op jou eie. Onthou, Niel is nie daar om jou te beskerm nie.”

      “Ek is heeltemal in staat om vir myself te sorg, dankie. Ek het Niel nie destyds nodig gehad nie en ook nie nou nie.”

      Franco wil dit nie te ver voer