Ключ, які нічога не адмыкае (зборнік). Генадзь Аўласенка

і сам яшчэ не здагадваешся!

      Звонкі сабачы брэх пачуўся дзесьці зусім побач. І жаночыя галасы, дакладней, іх пераклічка. Максім адчуў раптам, як незнаёмец таргануў яго за руку, адным магутным рыўком выцягваючы з балота… у наступны момант ён страціў прытомнасць…

      Ачуняўшы праз нейкі час і расплюшчыўшы вочы, Максім быў упэўнены, што ляжыць ля куста вербалозу, увесь, з галавы да ног, перапэцканы балотнай тванню. Але раптам выявілася, што ён стаіць з поўным вядзерцам журавін каля гэтага самага куста і адзенне ягонае сухое і зусім чыстае. А непадалёку збіраюць ягады нейкія жанчыны, не звяртаючы на канкурэнта аніякай увагі. Толькі маленькі чорны шчанюк крыху зацікавіўся Максімам і нават ляніва брахануў два ці тры разы ў ягоны бок. І ніякага чорнага балотнага «акна», ніякай нават прыкметы таго, што зусім нядаўна тут, загрузнуўшы ў багне, ледзь не захлынуўся чалавек. Зямля вакол Максіма была хоць і гразкая, але даволі надзейная, як і паўсюдна на невялікім гэтым балотцы. «Што ж гэта было? – разгублена падумалася Максіму. – Няўжо ўсё гэта мне толькі здалося?» Ён узняў галаву і паглядзеў на сонца. Было ўжо гадзін адзінаццаць, калі не больш. Дадому ісці не менш як гадзіну, а ён жа абяцаў жонцы адвезці яе ў бальніцу, у жаночую кансультацыю…

      Стоп! А навошта ёй у гэтую самую кансультацыю?! Ён неяк не стаў пытацца, а сама яна не казала… Няўжо яна…

      Няўжо яна, нарэшце, зацяжарыла?! Праз дзесяць гадоў сумеснага жыцця… дзесяць гадоў надзей і горкіх расчараванняў… няўжо, нарэшце, гэта адбылося?! Ён стане бацькам! І раптам Максім успомніў самыя апошнія словы незнаёмца ў чорным. Як ён там сказаў? Вазьму тое, пра што ты і сам яшчэ не здагадваешся…15

      Але ж яго не было, гэтага незнаёмца! І не было багны, яе проста не магло быць на маленькім гэтым балотцы! Усё гэта толькі прымроілася Максіму… так, напэўна, бывае…

      Ці не бывае? Бо вельмі ўжо рэальна, да жаху рэальна ўсё гэта выглядала! І балотная твань, якая зімовым холадам апякала цела, і сам незнаёмец у чорным з такімі жудаснымі вачыма і рукамі, якія апякалі ўжо па-сапраўднаму… І гэтыя, самыя апошнія ягоныя словы: «…вазьму тое, пра што ты і сам яшчэ не здагадваешся!» І той хлопчык, на шашы… няўжо ён і сапраўды сканаў?!

      Глупства! Глупства! Глупства!

      Апусціўшы вядзерца на зямлю, Максім абхапіў рукамі скроні і моцна іх сціснуў. Не трэба пра гэта думаць… тры гады ён не думаў пра гэта, проста прымушаў сябе пра гэта не думаць! Ён цешыў сябе надзеяй, што ўсё тады абышлося… бо яго ж не аб’явілі ў вышук, не знайшлі, не арыштавалі, урэшце, а значыцца…

      Значыцца, што? Што ў нас стапрацэнтная выкрывальнасць злачынстваў? Але ж гэта не так, ні ў адной краіне свету такога няма…

      Хлопчык на шашы выглядаў гадоў на дзесяць-адзінаццаць. Цяпер яму было б… колькі б яму было цяпер? Трынаццаць? Чатырнаццаць?

      А можа, ён усё ж не загінуў тады, і гэтыя словы незнаёмца проста ўсплылі аднекуль з падсвядомасці самога Максіма, усплылі, як і сам незнаёмец, якога і не было на самай справе?

      Ці ён усё ж быў? І яшчэ ненароджаны Максімаў сын ужо асуджаны на смерць…

      На