Wiesław. Emma Brodzinski

i biją w podkówki ze stali.

      Wiesław się za pas ujął ręką prawą,

      Zagasił wszystkich poważną postawą,

      W skrzypce i basy sypnął grosza hojnie,

      Ojcom za stołem skłonił się przystojnie.

      Halina pląsa z miną uroczystą,

      Oburącz szatę ująwszy kwiecistą,

      On tupnął, głowę nachylił ku ziemi

      I zaczął nucić słowy takowemi:

      »Niechże ja lepiej nie żyję,

      Dziewczę, skarby moje,

      Jeśli kiedy oczka czyje

      Milsze mi nad twoje!

      Patrzajże mi prosto w oczy,

      Bo widzi Bóg w niebie,

      Że mi ledwo nie wyskoczy

      Serduszko do ciebie!

      Bierze Halinę i tak wokoło,

      Przodkując drużbom, tańczy wesoło;

      A gdy ku skrzypcom znowu powróci,

      Staje i w pląsach tak dalej nuci:

      »Czemuż ja w proszowskiej ziemi

      Małe zaznał dziecię?

      Byłbym między krakowskiemi

      Najszczęśliwszy w świecie!

      Krew, nie woda, ludźmi włada,

      Bo któż sercem rządzi?

      Człowiek pragnie i układa,

      A wszystko Bóg sądzi«.

      Halina w pląsach przed nim ucieka,

      On, w ręce bijąc, goni z daleka.

      A gdy dogoni, z ujętą wróci,

      Staje i w pląsach tak dalej nuci:

      »Nie uciekaj, dziewczę lube,

      Moje sto tysięcy!

      Dogonię ja moją zgubę

      I nie puszczę więcej!

      Krąży ptaszek w szumnym lesie,

      Gałązek się czepia,

      Aż dognany, piórka niesie,

      Gniazdeczko ulepia«.

      Sam teraz w pląsach przed druchną stroni,

      A ona za nim poskocznie goni,

      I, dogoniony, gdy znowu wróci,

      Staje i w pląsach tak przed nią nuci:

      »Gospodarzu, nie dasz wiary,

      Jak konie opłacę:

      Wydałem ja twe talary,

      Moje serce stracę.

      Grajcie, skrzypki, bo się smucę

      W opłakanym stanie;

      Z konikami ja powrócę,

      Serce się zostanie«6.

      Dłoń mu podała, a on wokoło,

      Przodkując drużbom, tańczy wesoło,

      A gdy do nowej piosneczki stanie,

      Skrzypek drzemiący zakończył granie.

      Na to Halina, zapłoniona cała,

      Między teścine za stół uciekała;

      Wiesław staroście i matkom się kłania;

      Słychać wokoło pokątne szemrania.

      Długo się Wiesław gościnnie weselił,

      Już się też dzionek nad górami bielił;

      Pożegnał wszystkich w zasmuconym stanie,

      Wciąż mając w uszach i śpiewki i granie;

      W sercu niepokój, a myśli jedynie

      Krążą niewolne przy pięknej Halinie.

      III

      Pospieszał Wiesław i lasem i polem,

      Ale się ostać nie może przed bólem:

      Bo kiedy miłość raz w sercu osiędzie,

      Daremny namysł i rozsądek będzie.

      Przeto, co myślał, co czynić przystało,

      Stanowi wyznać otwarcie i śmiało.

      Oczekiwany, wjechał do podwórka,

      Wybiegł Stanisław, i matka, i córka,

      Głaszczą koniki i wiążą u płotu,

      Cieszą się wszyscy z prędkiego powrotu,

      Z taniości kupna i koników radzi;

      Sam je Stanisław do stajni prowadzi,

      Rychłą wieczerzę rozkazuje matce.

      Skoro milczący Wiesław usiadł w chatce,

      1

      Talar – dawna moneta, wartości około 6 złp.

      2

      Wypadki przedstawione w poemacie zachodzą roku 1806, w okolicy Proszowic, w Krakowskiem.

      3

      Nadrożne – żywność i przybory do drogi.

      4

      Starosta weselny, który kieruje całą uroczystością.

      5

      Proszowice – miasto dawniej powiatowe, dziś w powiecie miechowskim, wówczas (1806 r.) zostawało pod panowaniem Austryi.

      6

      Obraz tańca, przeplatanego piosenkami, zgodny z rzeczywistością.

6

Obraz tańca, przeplatanego piosenkami, zgodny z rzeczywistością.