Safahat. Mehmet Akif Ersoy

yürümez!508

      Sizi bir âile efradı yaratmış Yaradan;

      Kaldırın ayrılık esbâbını artık aradan.

      Siz bu dâvada iken yoksa, iyâzen-billâh,

      Ecnebîler olacak sâhibi mülkün nâgâh.

      Diye dursun atalar: «Kal'a içinden alınır.»

      Yok ki hiçbir işiten… Millet-i merhûme sağır!

      Bir değil mahvedilen devlet-i İslâmiyye…

      Girdiler aynı siyâsetle bütün makbereye.

      Girmeden tefrika bir millete, düşman giremez;

      Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez.

      Bırakın eski hükûmetleri meydandakiler

      Yetişir, şöyle bakıp ibret alan varsa eğer.

      İşte Fas, işte Tunus, işte Cezâyir, gitti!

      İşte İrân'ı da taksim ediyorlar şimdi.

      Bu da gâyetle tabîi, koşanındır meydan;

      Yaşamak hakkını kuvvetliye vermiş Yaradan.

      Müslüman, fırka belâsıyle zebun bir kavmi,

      Medenî Avrupa üç lokma edip yutmaz mı?

      Ey cemâat, yeter Allah için olsun, uyanın!..

      Sesi pek müthiş öter sonra kulaklarda çanın!..

      Arzı oynattı yerinden yıkılırken İran…

      Belki bir kıl bile ürpermedi sizden, bu ne kan!

      Hiç sıkılmaz mısınız Hazret-i Peygamber'den?

      Ki uzaklardaki bir mü'mini incitse diken,

      Kalb-i pâkinde duyarmış o musîbetten acı.

      Sizden elbette olur rûh-i Nebî dâvâcı.

      Ey cemâat, uyanın! Yoksa, hemen gün batacak.

      Uyanın! Korkuyorum; leyl-i nedâmet çatacak!

      Ne vapurlarla trenler sizi bîdâr etti!

      Ne de toplar bu derin uykuya bir kâr etti!

      Sizi kim kaldıracak, sûru mu İsrâfîl'in ?

      Etmeyin!.. Memleketin hâli fenâlaştı… Gelin!

      Gelin, Allah için olsun ki, zaman buhranlı;

      Perdenin arkası -Mevlâ bilir ammâ- kanlı!

      Siz ki son lem'a-i ümmîdisiniz İslâm'ın,509

      Dayanın gayzına artık medenî akvâmın!

      Şimdilik sulha sebep ordunuzun kuvvetidir;

      Bir de vaz'iyyet-i mülkiyyenizin kıymetidir.

      Bu tezebzüble o kuvvet de fakat sarsılacak…

      Çünkü isyanları bastırmaya me'mur ancak!

      Ordu mâdâm ki efrâdını milletten alır;

      Milletin keşmekeşinden nasıl âzâde kalır?

      Öyledir, memleketin hâli düzelmezse eğer,

      Kışlalar evlere, asker de ahâlîye döner!

      Durmasın sonra kazan kaldıradursun ordu;

      Düşmanın safları çiğner bu mukaddes yurdu!

      Enbiyâ yurdu bu toprak; şühedâ burcu bu yer;

      Bir yıkık türbesinin üstüne Mevlâ titrer!

      Dışı baştanbaşa bir nesl-i kerîmin yâdı;

      İçi boydan boya milyonla şehîd ecsâdı.

      Öyle meşbû-i şehâdet ki bu öksüz toprak:

      Oh, bir sıksa adam otları, kan fışkıracak!

      Böyle bir yurdu elinden çıkaran nesl-i sefil,

      Yerin üstünde muhakkar, yerin altında rezil!

      Hem vatan gitti mi, yoktur size bir başka vatan;

      Çünkü mîrasyedi sâil, kovulur her kapıdan!

      Göçebeyken koca bir devlete kurmuş bünyâd,

      Çerge hâlinde mi görsün siz kalkıp ecdâd?

      «Çerge hâlinde…» dedim… Korkarım ondan da tebâh:

      Yurdunuz bir çökecek olsa, iyâzen billâh,510

      Öyle iğrenç olacak âkıbetin manzarası,

      Ki tasavvur bile vicdanlar için yüz karası…

      Azıcık bilmek için kadrini istiklâlin,

      Bakınız çehre-i meş'ûmuna izmihlâlin:

      Yarılıp sanki zemin uğrayıvermiş, yer yer,

      Bin sefîl ordu ki efrâdı: Bütün âileler.

      Hepsi aç, bir paralar yok, kadın, erkek çıplak,

      Sokağın ortası ev, kaldırımın sırtı yatak!

      Geziyor çiğneyerek bunları yüzlerce köpek;

      Satılık cevher-i nâmus arıyor: Kâr edecek!

      Sen işin yoksa namaz kılmak için mescid ara!.

      Kimi câmi'lerin artık kocaman bir opera;

      Kiminin göğsüne haç, boynuna takmışlar çan,

      Kimi olmuş balo vermek için âlâ meydan!

      Vuruyor bando şu karşımda duran minberde;

      O, sizin secdeye baş koyduğunuz, mermerde,

      Dişi, erkek, bir alay murdar ayak dans ediyor;

      İşveler, kahkahalar kubbeyi gümbürdetiyor!

      Avlu baştan başa binlerce dilenciyle dolu…

      Eski sâhipleri mülkün kapamışlar da yolu,

      El açıp yalvarıyorlar yeni sâhiplerine!511

      ...............................................................

      ...............................................................

      ...............................................................

      Bu sizin ağlamanız benzedi bir dîğerine:

      Endülüs tâcı elinden alınan bahtı kara,

      Savuşurken, o güzel mülkü verip ağyâra,

      Tırmanır bir kayanın sırtına etrâfa bakar;

      Bırakıp çıktığı cennet gibi zümrüt ovalar,

      Başlar ağlatmaya biçâreyi hüngür hüngür!

      Karşıdan vâlide sultan bunu pek haklı görür,

      Der ki: «Çarpışmadın erkek gibi düşmanlarla;

      Şimdi, hiç yoksa, kadınlar gibi olsun ağla!»

      Bırakın mâtemi yahu! Bırakın feryâdı;

      Ağlamak fâide verseydi, babam kalkardı!

      Gözyaşından ne çıkarmış? Neye ter dökmediniz?

      Bâri müstakbeli kurtarmaya bir azm ediniz!

      Ye'se hiç düşmeyecek zerrece îmânı olan;

      Sâde siz derdi bulun, sonra kolaydır derman.

      Sizde erbâb-ı tefekkürle avâmın arası

      Pek açık. İşte budur bence vücûdun yarası.

      Milletin beyni sayarsak mütefekkir

508

Bu mısraın ilk baskılardaki şekli : Son siyaset ise Türklük, o siyaset yürümez!

509

Lem’a-i ümmid: Ümit pırıltısı.

510

Bu mısraın ilk baskılardaki şekli: Saltanat devrilecek olsa, iyâzen billâh.

511

Bir zamandan beri için için ağlayan cemaat bu levhanın karşısında feryadını zaptedemedi. Mabedin içi bir mahşer hâlini aldı. O hay ü huy arasında ihtiyarın ne söylediği bir müddet işitilemedi. Nihâyet, o da beş on dakika beklemeğe mecbur oldu.