Selahaddin - İslam’ın Birleştirici Gücü Kudretli Sultan. Stanley Lane-Poole

Yirmi bin gaz yağı varili ve on bin meşale yakıldı. Yangın elli dört gün sürdü hatta izleri bugün bile Kahire’nin güneyinde kilometreler boyunca gömülü çöplüğün üzerinde uzanan kum tepeleriyle kaplı bakir arazide görülebilir. İnsanlar “kendi mezarlarından kaçar gibi” kaçtılar; babalar çocuklarını terk etti, kardeşler ikizlerini ve hepsi can havliyle Kahire’de toplandı. Bir devenin bir veya iki kilometrelik yol ücreti otuz altın oldu.69 Başkent de kargaşa içinde ve bir saldırı hazırlığındaydı. Amalric bundan pek fazla endişe duymadı ama kamp alanını (Birket-el- Habaş) Fustat’tan gelen boğucu duman yüzünden terk etmek zorunda kaldı. Ne var ki saldırı, Şaver’in açgözlü saldırganları satın almak amacıyla ustalıkla idare ettiği görüşmeler sayesinde ertelendi. Bu diplomatik tavrında dürüstlükten ziyade riya söz konusuydu, zira aynı anda Şam’a Nureddin’den yardım dilemek amacıyla ulaklar göndermekteydi. Mısır’ın genç halifesi kendi eliyle, üstelik hiçbir beyefendinin direnemeyeceği üstün bir niyaz sergileyip eşlerinden birinin saçlarından bir tutamı da yanına ekleyerek bir mektup yazdı.70

      Bu kez Suriye kralı hiç tereddüt etmedi; bundan önceki iki seferden alınan zayıf sonuçlardan rahatsız olmuş ve Frenklerin güvenini alenen suistimal etmesinden ötürü içerlemişti.

      Kendisi de gidebilirdi fakat tam o sırada Mezopotamya’nın çalkantılı durumuyla meşguldü. Ne var ki hiç vakit kaybetmeden kendi korumaları arasından seçtiği iki bin askerden oluşan bir birlik ve altı bin paralı Türkmen askerinden oluşan birliği, ona öykünen geniş bir grup emîr tarafından desteklenen Şirkuh’un emrine verdi. İsteksiz olan tek bir kişi vardı ki o da ilginçtir, Selahaddin’di. Daha önceki mücadelelerde amcasının sağkolu olmuştu fakat o yine de eski inzivasını ve sofuların hitabetlerini seviyordu. Şirkuh, Nureddin’in huzurunda “Yusuf şimdi ilerlemeye hazırlan.” dediğinde Selahaddin “Alimallah Mısır iktidarı bana teklif edilirse de gitmem, İskenderiye’de tahammül ettiklerimi bir ben biliyorum.” diye cevap verdi. Şirkuh bu kez Nureddin’e dönerek “Görev icabı benimle gelmeli.” dedi. Nureddin de genç adama dönüp bu sözleri tekrarladı “La budd min mesirik maa ammik.71 Görev icabı amcanla gitmelisin.” Selahaddin çatışmaktan duyduğu hoşnutsuzluğu ve yeterli imkânlara sahip olmadığını mazeret göstermişti boş yere; Nureddin onu dinlemedi, ayrıca ona at ve silah temin ederek hazırlanmasını emretti. “Böylece gittim…” diyordu Selahaddin sonraki yıllarda hikâyeyi anlatırken. “Ölümüme gider gibi gittim!” Böylece Kur’an’ın sözleri gerçekleşmişti: “Olur ya senin için iyi olduğu hâlde bir şeyden nefret edersin ve olur ya senin için kötü olduğu hâlde bir şeyi seversin; ama Tanrı bilir, sen bilmezsin.”

      Nureddin ordunun Şam’a bir günlük yürüme mesafesinde bulunan Kaynak Başı’nda (Spring Head) sıralanışını bizzat kendisi denetledi ve her askere yirmi beş altın hediye etti; bunun yanı sıra Şirkuh’a da askerî ödenek olarak iki yüz bin dinar verdi.

      1

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      2

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      3

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      4

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      5

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      6

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      7

      2, 3, 4, 5, 6 ve 10 numaralı resimler artık yıkılmış olan St. Denys Manastırı’nın pencerelerinden alınmıştır. Başrahip Surger tarafından 12. yy ortalarında yaptırılmış olan bu resimler haçlıları ve sarazenleri zırhlarıyla betimlemek için yapılan çağdaş hamleler adına değerlidir. Montfaucon’un Monuments de la Monarchie Française, (Fransız Monarşisinin Abideleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

      8

      Archer’ın Crusadec of Richard I. (1. Richard’ın Haçlı Seferleri) adlı eserinden kopya edilmiştir.

69

“Kamil”, 555; el-Makrizi, “Khitat”, i, 286; Wüstenfeld, Geschichte der Fâtımîden Chalifen, 338-339.

70

İbnü’l Esir, “Kamil”, 556.

71

Kur’an, ii, 113; “Kamil”, 563.