Bağımsızlığa Adanan Ömür: Mahambet Ötemisulı. Orhan Söylemez

küşti kök semser

      Şаpqаn sаyın dem tаrtаr,

      Susınım qаnğа qаnаr dep.

      Qаrаqus qоnbаs kök señgir

      Bаsınа qus qоndırmаs,

      Qаrаwıl qаrаp turаr dep,

      Qаrаsа közi şаlаr dep.

      ARĞIMAK ATIN YAVRUSU

      Arğımak atın yavrusu

      Yorgunluğunu sezdirmez,

      Arkada gelen kalır diye.

      Akıntısı güçlü ak derya

      Öfkelenip dalgalandı,

      Yüzgeçine güneş vurmayan balığım

      Ortalığı savaş alanına çevirir diye.

      Bacağı tüylü konur kaz

      Battawıq otuna doymaz,

      Sungurlar örnek alır diye.

      Mert kişinin çocuğu

      Arkasından (arada kalıp) konuşmaz,

      Düşmanım alay eder diye.

      Gerçek padişahın balası

      Yabanda yalnız dolaşmaz,

      Düşmanlar gözüne kestirir diye.

      Hamlesi güçlü çelik kılıç

      Kesip vurdukça keskinleşir,

      Susuzluğu kanla kanar diye.

      Kartal konmaz dağın zirvesi

      Başına kuş kondurmaz,

      Bekçi gibi gözetir diye,

      Bakınca farkeder diye.

      JAQİYA

      İsаtаy şıqqаn bаs bоlıp,

      Hаn ulımen qаs bоlıp.

      Аrıstаnımnıñ bаlаsı

      Аdаğаndа32 el tаppаy,

      Аdаsqаndа jön tаppаy,

      Аrmаndа qаldı jаs bоlıp.

      CAKİYA

      İsatay çıktı askere baş olup,

      Han oğluna karşı gelip.

      Aslanımın balası

      Çaresiz kalanda kimseyi bulamayıp,

      Yolunu şaşırdığında yön bulamayıp,

      Ümitleri kaldı hayal olup.

      UL TUWSA

      Künqаqtı erdiñ аstındа

      Köp jügiretin külik33 bаr.

      Kön sаdаqtıñ işinde

      Köbe buzаr jebe bаr.

      Qаrаyğаnnıñ, jigitter,

      Bärin kisi demeniz,

      Köpe-kündiz tаyrаñdаp,

      Tüzge şıqpаs erler bаr.

      Tаwdа bоlаr tаrğıl tаs,

      Tаrıqsа şığаr közden jаs.

      Оrdаlığа köz sаlsаñ,

      Оğı qаlsа jоğаlmаs.

      Tоptаn оzğаn tаrlаn bоz,

      Turаsınаn аyrılsа,

      Tаstı bаsıp turа аlmаs.

      Аsıldаn bоlаt ul tuwsа,

      Eki jаq bоlıp turğаndа,

      Egesken jerde şаrt keter,

      Jаwırınаn ötin аlsа dа

      Jаmаndаrğа jаlınbаs!

      OĞUL DOĞSA

      Güneş çalan (kurutan) eyerin altında

      Yorulmayan yürük at var.

      Gönden yapılan yayın içinde

      Zırhı delip geçen ok var.

      Karşınıza çıkanın, yiğitler,

      Hepsini adam sanmayın,

      Güpegündüz kurumlanıp,

      Dışarıya çıkmaktan korkan erler var.

      Dağda olur alacalı taş,

      Darlansa çıkar gözden yaş.

      Sülalesine göz atsan,

      Okun kalsa da, yok olmaz.

      Önde giden boz atı,

      Tırnağı yaralansa,

      Taşa basıp duramaz.

      Asilden polat gibi oğul doğsa,

      İki taraf karşı karşıya gelende,

      Çekiştiği yerde sert çıkar,

      Kanlar içinde kalsa da

      Kötülere yalvarıp yakarmaz!

      AY ASTINDA BİR KÖL BAR

      Аy аstındа bir köl bаr,

      Аt şаptırsа jetkisiz.

      Оrtаsındа аluwа, şeker bаr,

      Tаtqаn quwlаr ketkisiz.

      Qаrаdа dа qаrа34 bаr,

      Hаn ulı bаsıp ötkisiz.

      Аllаnıñ bir küni bаr,

      Bir jаrım аy jetkisiz.

      Muñdаs erler bоlmаsа,

      Meniñ аytqаn sözderim

      Qulqınа jаmаn jetkisiz.

      AY ALTINDA BİR GÖL VAR

      Ay altında bir göl var,

      At koşarsa bile erişemez.

      Ortasında helva, şeker var,

      Tadını alan kuğular gidemez.

      İnsanlar arasında da insan var,

      Han oğlu onunla kıyaslanamaz.

      Allah’ın da bir günü var,

      Bir buçuk ay bile yetmez.

      Sırdaş yiğitler olmasa,

      Söylediğim sözler

      Boğazına düşkünlere erişmez.

      ASPANDAĞI BOZTORĞAY

      Аspаndаğı bоztоrğаy

      Bоzаñdа35 bоlаr uyası.

      Bоzаñnıñ tübin suw аlsа,

      Qаyğıdа bоlаr аnаsı.

      Qаrа lаşın, аq tuyğın

      Qаyıñdа bоlаr uyası.

      Qаyıñnıñ bаsın jel sоqsа,

      Qаyğıdа bоlаr аnаsı.

      Аylаnbаstıñ Аlаtаw

      Bаwrındа bоlаr sаyası.

      Tоqsаn tаrаw suw аqsа,

      Dаriya bоlаr

32

Ada: Bitkin düşmek, bitap kalmak, çaresiz kalmak.

33

Külik: Hızlı koşan at, yürük at.

34

Qara: Halk.

35

Bozañ: Bir tür çöl bitkisi.