Ölü Canlar. Николай Гоголь

de bir sürü adamı öldü mü diyorsunuz?”

      “Sinek gibi ölmüşler!”

      “Demek sinek gibi ha! İzninizle sormak isterim. Sizden ne kadar uzakta yaşıyorlar?”

      “Beş verst ötede.”

      “Beş verst demek!” diye haykırdı Çiçikov, hatta kalbinin hızla çarptığını hissetmişti. “Sizin avludan çıkarsak evleri sağ tarafta mı yoksa sol tarafta mı kalıyor?”

      “O köpeğin evine giden yolu bile bilmemenizi öneririm!” dedi Sobakeviç. “Herhangi bir edep dışı yere gitmek, onunkine gitmekten daha uygundur.”

      “Yok canım, öylesine sordum. Her yeri merak ederim de ben, ondan yani.” diye cevapladı Çiçikov.

      Koyun kaburgasını her biri tabaktan büyük olan vatruşkalar39 izledi; sonra da bir dana büyüklüğündeki, içi yumurta, pirinç, ciğer ve mideye oturacak çeşit çeşit şeyle doldurulmuş hindi geldi. Böylelikle yemek bitti ama masadan kalktıklarında Çiçikov, kendini bir pud daha ağır hissetti. Misafir odasına geçtiler, bir fincan tabağının içinde reçel duruyordu. Ne armut ne erik ne de herhangi bir yemişten yapılmışa benziyordu ama misafir de ev sahipleri de bu reçele el sürmemişti. Ev sahibesi reçeli bölüştürmek için birkaç fincan tabağı getirmeye gitti. Onun gidişini fırsat bilen Çiçikov koltukta uzanmış, böylesine doyurucu bir yemeğin ardından homurdanıp istavroz çıkararak ikide bir kapattığı ağzından belli belirsiz sesler çıkaran Sobakeviç’e döndü ve şöyle dedi:

      “Sizinle bir iş hakkında konuşmak istiyordum.”

      Elinde fincan tabağıyla geri dönen ev sahibesi:

      “İşte reçeliniz geldi. Ballı turp reçeli!” dedi.

      “Onu sonra yeriz.” dedi Sobakeviç. “Şimdi sen odana geç, biz Pavel İvanoviç’le fraklarımızı çıkarıp biraz dinlenelim.”

      Ev sahibesi kabarık yastıklar getirmeye kalktı ama Sobakeviç, “Önemli değil, koltukta dinleniriz.” dedi, kadın da odadan çıktı.

      Sobakeviç, Çiçikov bahsettiği için ne olduğunu duymaya hazırlanarak başını hafifçe eğdi.

      Çiçikov konuyu çok uzak yerlerden anlatmaya başladı, genel olarak Rus Devleti’ne değindi ve büyük bir gururla vatanının genişliğinden bahsetti, hatta Antik Roma monarşisinin bile bu kadar yüce olmadığını, yabancıların da haklı olarak buna şaşırdıklarını söyledi. Sobakeviç, bütün bunları başını eğerek dinliyordu. Ve şanına hiç kimsenin yaklaşamayacağı bu devletin mevcut durumunda, yaşamları son bulan canların sayımının yaptığını, ne var ki yeni nüfus sayımına dek hâlâ yaşıyor olarak kabul edilmesinin birçok önemsiz ve yararsız belgenin ortaya çıkmasına neden olarak yük olduğunu ve hâlihazırda karmaşık olan devlet mekanizmasının bu yükle birlikte daha da karmaşıklaşmaması gerektiğini de ekledi. Sobakeviç bütün bunları başını eğerek dinliyordu. Bu konunun yasalara aykırı hiçbir yanı yoktu ancak toprak beylerinin bu yaşamı sona eren canlar için, sanki yaşıyormuş gibi vergi ödemesi, birçoğu adına gerçekten de külfetliydi ve o, Sobakeviç’e duyduğu özel bir hürmetten dolayı onun üzerindeki bu ağır yükümlülüğün bir kısmını üstlenmeye hazırdı. Çiçikov asıl konuyu oldukça dikkatli bir şekilde ifade ediyordu. Bu canlara ölü değil, var olmayan diyordu.

      1

      Geleneksel olarak soluk gri desenli ipekten yapılmış, geniş, sivri kanatlı bir boyun bandı ya da kravat. (ç.n.)

      2

      Bir yükü atın boynu ve omuzlarına dağıtmak için kullanılan at koşumunun bir parçası. (ç.n.)

      3

      Rus mutfağından limon kabuğu, bal, reçel, kekik, nane, tarçın, karanfil, kakule, Hindistan cevizi, yenibahar ve benzer baharatlarla hazırlanan bir sıcak içecek. (ç.n.)

      4

      Çok katlı tiyatro, sinema gibi yerlerde, sahnenin bulunduğu ilk kata ve burada bulunan koltuklara verilen ad. (ç.n.)

      5

      Açık artırma usulüyle, belirli eyaletleri kiraya verme yetkisi olan kişi. (ç.n.)

      6

      18 ve 19. yüzyıllarda yaygın olarak oynanan klasik bir İngiliz hile kartı oyunu. (ç.n.)

      7

      Rusya’nın batısında bulunan ve Tambov yönetim biriminin merkezi olan kent. (ç.n.)

      8

      Bahçelerde yazın oturmak için yapılan, kafes biçiminde, kubbeli, üstü yeşilliklerle sarılı süslü çardak. (ç.n.)

      9

      Nüfus sayımı sırasında oluşturulan serf listesi. (ç.n.)

      10

      Çift kamışlı ve tek parçalı, ahşaptan yapılma, üflemeli bir çalgı. (ç.n.)

      11

      Büyük sandal. (ç.n.)

      12

      Atların değişik bir sarı renkteki örtücü kılları. (ç.n.)

      13

      Almanları sevmeyen Rusların, onlara garip gelen Alman kıyafetlerini hatırlatarak kullandıkları, aşağılama anlamı taşıyan bir söz. (ç.n.)

      14

      Hamuruna zencefil katılarak yapılan ünlü Rus kurabiyesi. (ç.n.)

      15

      Yaklaşık olarak 16.38 kilograma denk gelen ağırlık ölçü birimi. (ç.n.)

      16

      Minder, yastık vb. doldurmak için kullanılan parça. (ç.n.)

      17

      Genellikle somon ya da mersin balığı, pirinç ya da karabuğday, haşlanmış yumurta, mantar, soğan ve dereotu ile doldurulmuş bir Rus böreği. (ç.n.)

      18

      Orta ve Doğu

39

Rus mutfağında lor peynirli, mayalanmış ekmek. (ç.n.)