Məni itirməyin. Исмаил Шихлы

gözümün qabağında oynatdı, oynatdı, sonra da boğub yedi. Ona qulaq asanlar qəzəbləndilər.

      – Buna dözmək olmaz.

      – Bizim düşmənimiz pişiklərdir.

      – Pişiklərə ölüm!

      – Onların kökünü kəsmək lazımdır!

      – Yox olsun, pişiklər!

      Hamı ayağa qalxdı. Siçanların ağsaqqalı təşvişə düşdü, qorxdu ki, bu saat yürüş edib, aləmi bir-birinə qatarlar. Ara yerdə nahaq qan axar, əllərindən də bir şey gəlməz. O bilirdi ki, vaxtsız qızışmaq olmaz. İzdihamı sakitləşdirmək istədi.

      – Mənim əzizlərim, pişiyə hücum çəkib onu öldürmək bizim işimiz deyil, ağlınızı başınıza yığın, ona gücümüz çatmaz. Ara yerdə qırğına gedərsiniz.

      – Olsun. Belə yaşamaqdansa ölmək yaxşıdır.

      – Səbir elə, oğul, qızışmış başda ağıl olmaz.

      Elə bil camaatın üstünə su ələndi. Qəzəblər qorlanmış kül kimi işıldayıb söndü.

      Bayaqkı cavan siçan dilləndi:

      – Bəs nə edək, ağsaqqal? Əl-ayağımızı boş qoyub oturaq?

      Yığıncağın başçısı bildirdi ki, bu cavan siçanın ürəyi dağlıdır. Pişiklər onun ata-anasını bir həftə bundan qabaq gözünün qabağında parçalayıb. İndi onun gözü qızıb, özünü oda-alova atmağa hazırdır. Əgər ona rüsxət versən, ağına-bozuna baxmadan atılacaq pişiyin üstünə və özü də qurban gedəcək.

      – Səbir elə, bir tədbir tökərik.

      Hamı fikrə getdi. Bu dəfə ön cərgədə oturan yaşlılardan biri ayağa qalxdı. Tam sakitlik olandan sonra müdriklərə məxsus hikmətlə dilləndi:

      – Bizim pişiyə gücümüz çatmaz. Hamımızı bir-bir qırar. – O, sözünə ara verdi. Gördü ki, yığıncaqdakılar nəfəslərini içəri çəkib onun nə deyəcəyini gözləyirlər. Ürəkləndi. – Amma bunun başqa çarəsi var. Biz pişiyin boynuna zınqırov asmalıyıq. – Uğultu başladı. Başa düşdü ki, hamı təşviş içində pıçıldaşır. Fikrini aydınlaşdırmağı lazım bildi. Səsini ucaltdı. – Bəli, bəli. Biz pişiyin boynuna zınqırov asmalıyıq ki, yaxınlaşanda zınqırov səsindən bilək ki, pişik gəlir. Dərhal qaçıb gizlənək. Bizim çıxış yolumuz ancaq budur.

      Ortalığa yenidən sükut çökdü. Birdən yuxudan ayılmış kimi ayağa qalxıb əl çaldılar. Bu, əl çalmaq deyildi, şaqqıltı idi. Ürəkdən gələn sevincin əks-sədası olan şaqqıltı!

      Təklif bəyənildi. Haradansa qəşəng bir zınqırov da tapıb gətirdilər. Bu zınqırov elə zınqırov idi ki, adamın nəfəsindən də titrəyib zınqıldayırdı. Əgər onu pişiyin boynundan assalar, düz yarım verstdən səsi eşidiləcək və hamı vaxtında qaçıb gizlənə biləcəkdi.

      Yığıncağın ağsaqqalı ayağa durdu. Zınqırovu başının üstünə qaldırıb cingildətdi:

      – Mənim əzizlərim, axır ki, məsləhətləşdik və dərdimizə çarə tapdıq. Hamınız bir səslə bəyəndiniz ki, bu zınqırovu pişiyin boynundan asaq. İndi deyin görüm, bu zınqırovu pişiyin boynundan kim asacaq?

      Heç kimdən səs çıxmadı. Elə bil yığıncaqdakıları dəyişmişdilər, bir az bundan qabağ əsib-coşanlar deyildilər.

      Başçı zınqırovu cingildədib bir də soruşdu:

      – Hə, nə oldu, niyə dinmirsiniz? Kim istəyirsə, qabağa çıxsın.

      Siçanlar əvvəlcə bir-birlərinin üzünə baxdılar. Sonra bir-birlərini dümsüklədilər. Hər kəs öz qonşusunu qabağa itələmək istədi, hamı dartındı. Qabaqda oturanlar dönüb ehtiyatla geri baxdılar və gördülər ki, heç kəs qalmayıb, bir-bir sivişib aradan çıxıblar. Ön cərgədəkilər təşvişə düşdülər və birdən ayağa durub qaçanların dalınca Boz dağın ətəyindəki çöllüyə doğru yürüdülər. Əlində zınqırov, meydanda tək qalan başçının səsi eşidildi:

      – Bəs bu zınqırovu kim asacaq, kim?!

      Xasiyyətimdir

      Sular göz yaşı kimi dumduru idi. Çayın dibindəki bülöv daşları aydınca görünürdü. Bu daşların üstü ilə sürüşən bıçqıl4 balıq sürüsü gah suyun üzünə qalxır, gah da küyülləşib çayaşağı şütüyürdü. Hava aydın və tərtəmiz idi. Təkəmseyrək gözə dəyən ağ buludların kölgəsi suyun üzündə ağ ləkə kimi axırdı. Sahil boyu uzanmış meşənin əksi isə suyun dərinliyindən adamın üzünə boylanırdı. Lal axan çayın üzü qırçın ləpələrdən qaysaq bağlamışdı.

      Tısbağa elə bil bu gözəlliklərdən vəcdə gəlmişdi.

      Gah sularda baş vurub lap dərinliklərə enir, gah çayın dibində yırğalanan ağac kölgələrinin arasında itir, bıçqıl balıqların dalınca düşür, gah da süzüb suyun o üzünə çıxırdı. Onun tər-təmiz yuyulmuş çanağı naxış-naxış, xal-xal parıldayırdı.

      Tısbağa çox üzdü: çayyuxarı, çayaşağı getdi, sonra nə fikirləşdisə, çayı eninə keçib qarşı sahilə gəldi və dincini almaq üçün bir qayanın üstünə çıxdı. Burada sahil çox qüssəli idi. Nə bir ağac vardı, nə də kölgəlik. Otlar yanıb külə dönmüşdü. Gün hər yeri təndir kimi qarsıyırdı.

      Tısbağa özünü xeyli günə verdi. Çanağı qurudu, bədəni isindi. Dərindən nəfəs alıb ətrafı dinşədi. Qurbağaların qurultusu və cırcıramaların cırıltısından başqa, heç nə eşitmədi. Amma orada, qarşı sahildə, bülbüllərin cəh-cəhi şaqqıltıya çevrilib meşəni titrədirdi.

      O, özünü suya atmaq istədi. Elə bu vaxt hiss etdi ki, kim isə dərindən ah çəkib köksünü ötürdü. Qanrılıb baxdı. Bir az aralıda dayanan əqrəbi gördü. Onun çox məhzun görkəmi vardı. Boynu bükülmüş, rəngi sapsarı saralmışdı. Elə fağırlaşmışdı ki, yağının da yazığı gələrdi.

      – Nə olub, əqrəb qardaş, niyə ah çəkirsən?

      – Niyə ah çəkməyim, qalmışam bu cırcıramalı ilan mələyən çöllərdə. Ha istəyirəm, o taya keçəm, amma aranı su kəsib.

      – Sənin o tayda nə işin var, bura elə əsl yerindir.

      – Nə danışırsan, tısbağa qardaş, ora hara, bura hara. Orada təkcə elə quşların səsinə qulaq asmaq nəyə desən, dəyər. Hələ gül-çiçəyi, heykirişən maralları, cığalı qırqovulları demirəm. Neynəyim, qalmışam baxa-baxa, əlacımı Allah kəsib. Sənin kimi üzmək də bilmirəm ki, çayı adlayıb özümü verəm meşənin sərinliyinə. İnsafa gəlib kömək əlini uzadan da yoxdur.

      – Yəni sənə kömək ediləsidir? Kim əlini uzadırsa, qolunu dibindən çalırsan.

      – Vallah yalan sözdür. Düşmənlər, bədxahlar adımı “vayqanlı” qoyublar. Yer üzündə məndən ürəyiyumşaq, xeyirxah bir varlıq yoxdur. Özün de, axı durduğum yerdə niyə pislik etməliyəm, əlimdən tutanı niyə çalmalıyam?

      – Nə bilim, özündən soruş. Yadına sal, gör nə qədər adam çalmısan. Özü də xeyirxahları, qolundan tutanları.

      – Görürəm,

4

Hamısı bir biçimdə, balıq sürüsünün düzümü