Şirvan şəhidləri. Nazim Nəsirli

      1964-cü il aprelin 20-də Şirvan şəhərində dünyaya göz açıb. Onun uşaqlıq illəri də burada keçib.

      Rəfael 14 saylı orta məktəbi bitirdikdən sonra 1982-ci ildə həqiqi hərbi xidmətə çağırılır. Sovet Silahlı Qüvvələri sırasında Baltik qoşunlarında hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra Kaunas şəhərində gizirlər məktəbinə daxil olur və oranı bitirir.

      1985-ci ildə hərbi xidmətini davam etdirmək üçün Kutaisi ətrafındakı hərbi hissəyə göndərilir. Burada bir müddət xidmət etdikdən sonra xidmətini 1986-cı ildə Əfqanıstanda davam etdirir. O, burada gedən döyüşlərdə yaralanır. Böyük təcrübə toplayan gizir Rəfael Həbibov, göstərdiyi cəsarətə görə bir sıra döyüş medalları ilə təltif edilir. 1988-ci ildə o, Əfqanıstandan Bakıya gəlir. O vaxt Qarabağ hadisələri təzə-təzə cərəyan edirdi. Respublikamızda Milli Ordu quruculuğuna təzə başlanılmışdı. 1992-ci il may ayının 23-də Rəfael Şərafət oğlu Həbibov leytenant rütbəsi ilə Qarabağa göndərilir. O, Təzəkənd, Narıştar, Zod, Çiril, Mədəni, Ala Qaya, Çərəktar, Ağdaban, Çapar və s. kəndlər uğrunda gedən gərgin döyüşlərdə yaxından iştirak edir. Bu kəndlərin erməni quldurlarından azad olunmasında xüsusi xidmətləri olan Rəfael Kəlbəcər döyüşlərində qəhrəmanlıqlar göstərir. Düşmənin PDM-24 tipli zirehli maşınını heyəti qarışıq partladır. İgid qəhrəmanımız özü də yaralanmağına baxmayaraq yenidən döyüş meydanına atılaraq neçə-neçə soydaşımızı ölümün pəncəsindən xilas edir.

      Rəfael Şərafət oğlu Həbibov 1992-ci il iyulun 7-də qəhrəmancasına həlak olur.

      Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1994-cü il avqust fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasında göstərdiyi şəxsi igidlik və şücaətə görə Rəfael Şərafət oğlu Həbibova Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı (ölümündən sonra) adı verilib.

      Vaxtı ilə oxuduğu 14 saylı orta məktəb indi qəhrəmanın adını daşıyır.

      SAHİB ƏLİHEYDƏR oğlu ZEYNALOV

      (1966-1992)

      1966-cı il iyulun 12-də Şirvan şəhərində anadan olub. 10 saylı orta məktəbi bitirib.

      1984-86-cı illərdə Sovet Silahlı Qüvvələrinin tərkibində Əfqanıstanda xidmət edib.

      Sahib Zeynalov Şirvan şəhər Avtomatika və Telemexanika zavodunda əmək fəaliyyətinə başlayır. Həmin vaxtlar ermənilər özlərinin təcavüzkarlığını artırırdı. Sahib könüllülər dəstəsinə yazılaraq döyüşə yollanır. Onun ilk döyüş yolu 1992-ci ilin fevralında “Daşaltı əməliyyatı”ndan başlayır.

      Ehtimala görə, Sahib Əliheydər oğlu Zeynalovu ermənilər tərəfdən bizə qarşı döyüşməyə gəlmiş iki nəfər livanlı, dörd yerli erməni və bir zənci ağaca sarıyaraq diri-diri soyurlar.

      Sahib onların üzünə tüpürüb deyir:

      – Mən Vətənim Azərbaycan uğrunda ölən milyonlardan biriyəm, siz məni diri-diri soymaqla çoxmilyonlu türkün iradəsini qıra bilməyəcəksiniz!

      Döyüşçünün bacısı baş leytenant Şəhla Dadaşovanın dediklərindən:

      – Onun yeganə məqsədi erməni işğalçılarını torpaqlarımız-dan rədd etmək idi. Onun üçün Sahibin sorağı irimiqyaslı əməliyyatlardan, hücumlardan gəlirdi. Əfqanıstanda aldığı güllə yaraları hələ Sahibin bədənindən getməmişdi. Onu torpaq qeyrəti cəbhəyə aparmışdı. Biz onunla təsəlli tapırıq ki, Sahib Vətən torpaqlarının müqəddəsliyindən ötrü canını qurban verdi…

      1992-ci il fevralın 10-da Sahib Zeynalov qəddarcasına qətlə yetirilir. O, Bakıdakı Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib.

      Sahib Əliheydər oğlu Zeynalovun adını əbədiləşdirmək məqsədi ilə Bakı şəhər Sovetinin qərarına əsasən Nəsimi və Nərimanov rayonları ərazisində yerləşən küçələrdən birinə onun adı verilib. Şirvan şəhərindəki “Sülh” küçəsi də indi “Sahib Zeynalov” küçəsi adlanır.

      Sahib Əliheydər oğlu Zeynalovun ailəsinin 4 üzvü – bacıları Xuraman Məmmədova baş leytenant, Şəhla Dadaşova baş leytenant, Flora Dadaşova leytenant və qardaşı Fərhad Zeynalov gizir rütbəsi ilə hal-hazırda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində Sahibin yolunu davam etdirir.

      Döyüşçünün anası Səfurə Həsən qızının dediklərindən:

      – Ermənilər torpaqlarımıza təcavüz edən gündən Sahib evdə otura bilmirdi. Şirvana gələn meyidlər və yaralılar onu bərk sarsıtmışdı. Sahib Əfqanıstanda olmasına, çox sayda yara almasına baxmayaraq Qarabağ savaşına getdi…

      Ayağım yalın idi,

      Tikanım qalın idi,

      Ölən oğul deyildim,

      Cəlladım zalım idi.

      TEYMUR ƏBÜLFƏZ oğlu BAĞIROV

      (1975-1993)

      1975-ci il yanvar ayının 12-də Şirvan şəhərində neftçi ailəsində dünyaya göz açıb. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 152 saylı texniki-peşə məktəbini bitirib.

      1992-ci ildə Şirvan şəhər hərbi komissarlığının çağırışı ilə həqiqi hərbi xidmətə yollanıb.

      Sıravi Teymur Bağırovun döyüş yolu Zəngilandan başlayıb. Düşmənin quduzlaşan vaxtı o, bu bölgədə bir neçə döyüşdə qəhrəmanlıq göstərib. Xeyli müddət burada döyüşdükdən sonra Teymuru Goranboy cəbhəsinə göndəriblər. Bu ərazilərdə neçə-neçə döyüşlərdə iştirak edib.

      1992-cü ildə komandanlığın əmri ilə Teymur Tərtər bölgəsinə göndərilir. Tərtərlilərin taleyi burada gedən ölüm-dirim savaşından asılı idi. Döyüş bir qədər səngimişdi. Kənd camaatı təsərrüfat işləri ilə məşğul idi. Avqustun 28-i xəbər yayılır ki, ermənilər təsərrüfat işlərində işləyən on səkkiz nəfər qız və gəlini girov aparıb. Bu haray yaxınlıqdakı hərbi hissəyə də yayılır.

      Sıravi Teymur və onun döyüşçü dostları əks istiqamətdən hücuma keçirlər. Bölüyün komandiri yaralanır. Teymur komandirlərini təhlükəsiz yerə aparır. Özü yenidən döyüşə başlayır. Gərgin döyüş gedirmiş. Teymurun və onun döyüşçü dostlaının səyi nəticəsində ermənilər xeyli itki verərək qaçırlar. Teymur Bağırov bu döyüşdə başından ağır yaralanır. Onu Bakıya xəstəxanaya gətirirlər. Həkimlər çox çalışsalar da Teymuru yenidən həyata qaytara bilmirlər…

      Şəhid Bağırov Teymur Əbülfəz oğlunun adını əbədiləşdirmək məqsədilə Şirvandakı 15 saylı körpələr evinə onun adı verilib.

SƏS VERDİN…

      Torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş Teymur Bağırova.

      İyirminci baharı nə tez yaşadın,

      Tələsdin Vətənin üsyan yelinə.

      Savaşdan qalmadın, qabaqda getdin,

      Səs verdin xalqının