Hekayələr. Оскар Уайльд

cavab verdi:

      – Mən ümidvaram ki, paltarım vaxtında, rəqs gecəsi üçün hazır olacaq. Əmr etmişəm paltarıma naxışlı çiçəklər tiksinlər, lakin dərzilər çox tənbəl olurlar.

      Qaranquş çayın üstündən uçub keçəndə gəminin dor ağacından asılmış fənərləri gördü. Cuhud məhəlləsindən ötüb-keçəndə qoca Cuhudu bir başqası ilə alver edən və pulları mis tərəzidə çəkən gördü. Nəhayət, o, yoxsul komaya çatdı və içəri baxdı. Ana yorulduğundan yuxuya getmişdi. Oğlan isə qızdırma içində çarpayıda çırpınırdı. Qaranquş içəri hoppandı, iri yaqutu stolun üstünə, qadının oymağının yanına qoydu. Sonra yavaşca çarpayının ətrafında uçdu və oğlanın alnını qanadları ilə yellədi.

      Oğlan:

      – Mən sağalacağam, – dedi və yuxuya getdi.

      Sonra Qaranquş uçub geri, Xoşbəxt Şahzadənin yanına qayıtdı və əhvalatı ona nəql etdi. Dedi:

      – Çox qəribədir, soyuq olsa da, mən üşümürəm.

      Şahzadə gülümsündü:

      – Bu ona görədir ki, sən xeyirxah iş görmüsən.

      Bu sözlər balaca Qaranquşu düşündürdü və o, yuxuya getdi, çünki düşünəndə onu həmişə yuxu aparırdı. Səhər açılanda Qaranquş çaya çimməyə uçdü. Körpüdən keçən ornitologiya professoru quşu görcək təəccübləndi:

      – Necə də qeyri-adi haldır! Qış vaxtı qaranquş?

      Professor yerli qəzetə bu barədə uzun bir məktub yazdı. Məktub o qədər qəlizdi ki, onu heç kim başa düşmədi.

      Qaranquş öz-özünə dedi:

      – Bu gün mən Misirə uçuram.

      O, çox xoşhal görünürdü. Qaranquş bütün görməli yerləri gəzmiş və kilsənin başındakı uzun milin üstündə bir xeyli oturmuşdu. Hara uçurdusa, sərçələr pıçıldaşır və bir-birinə deyirdilər:

      – Bu qərib necə də yaraşıqlıdır!

      Bu sözlər Qaranquşun çox xoşuna gəlirdi.

      Ay doğanda o, Xoşbəxt Şahzadənin yanına gəldi.

      – Mən indicə uçub gedirəm. Misirə bir tapşırığın varmı?

      – Qaranquş, balaca Qaranquş, mənimlə bir gecə də qala bilərsənmi?

      – Məni Misirdə gözləyirlər. Sabah yoldaşlarım ikinci şəlaləyə uçacaqlar. Hippopotamlar orda qamışların arasında gizlənirlər, böyük qranit taxtda isə Memnon allah oturur. Bütün gecə o, ulduzlara tamaşa edir. Dan ulduzu doğanda isə bircə dəfə sevinclə qışqırır, sonra susur. Günortaçağı sarı aslanlar su içməyə gəlirlər. Onların gözləri parıldayır, nəriltiləri isə şəlalənin gurultusundan da güclüdür.

      Şahzadənin səsi yenidən eşidildi:

      – Qaranquş, Qaranquş, balaca Qaranquş, xeyli uzaqda, şəhərin o tayında mən çardaqda bir cavan oğlan görürəm. O, üstü kağızla dolu partaya söykənib. Qarşısındakı nazik stəkanda bir dəstə solmuş bənövşə var. Onun qəhvəyi, kövrək saçları, nar kimi qırmızı dodaqları və iri, ağıllı gözləri var. O, teatrın direktoru üçün əsəri yazıb qurtarmağa çalışır, lakin soyuq olduğundan heç nə yaza bilmir. Buxarıda od yoxdur, aclıq isə onu lap əldən salıb.

      Urəyiyumşaq və mərhəmətli Qaranquş:

      – Mən səninlə bir gecə də qalaram, – dedi. – Onun üçün başqa bir yaqut götürə bilərəmmi?

      Şahzadə cavab verdi:

      – Heyhat! İndi mənim yaqutum yoxdur. Veriləsi şey varsa, o da gözlərimdir. Onlar min il bundan qabaq Hindistandan gətirilmiş nadir sapfirlərdən düzəldilmişdir. Birini çıxart və ona apar. Cavan oğlan sapfiri zərgərə satar, odun alar və əsəri yazıb qurtarar.

      Qaranquş:

      – Əzizim Şahzadə, mən bunu edə bilmərəm, – dedi və ağlamağa başladı.

      Şahzadə onu sakitləşdirdi:

      – Qaranquş, Qaranquş, balaca Qaranquş, mənim dediyim kimi elə.

      Beləliklə, Qaranquş Şahzadənin bir gözünü çıxartdı və tələbənin çardağına tərəf uçdu. Damda deşik olduğundan içəri girmək çox asan idi. O, burdan içəri cumdu və otağa keçdi. Gənc başını əlləri arasında gizlətdiyindən quşun qanadlarının pırıltısını eşitmədi. Gözlərini yuxarı qaldıranda gözəl sapfiri solmuş bənövşələrin üzərində gördü:

      – Məni qiymətləndirməyə başlayırlar. Bu, böyük bir pərəstişkardandır. İndi əsəri yazıb qurtara bilərəm.

      O biri gün Qaranquş limana uçdu. O, böyük bir gəminin dor ağacına qondu və dənizçilərin kəndirlə böyük sandıqları gəminin anbarından sürüyüb çıxarmasına tamaşa etdi. Hər sandığı çıxaranda onlar: “Götürdük!” – deyə qışqırırdılar.

      Qaranquş qışqırdı:

      – Mən Misirə gedirəm.

      Lakin heç kəs ona əhəmiyyət vermədi. Ay doğanda o, Xoşbəxt Şahzadənin yanına uçdu. Qışqırdı:

      – Mən səninlə vidalaşmağa gəlmişəm.

      Şahzadə dedi:

      – Qaranquş, balaca Qaranquş, mənimlə bir gecə də qala bilərsənmi?

      Qaranquş cavab verdi:

      – İndi qışdır. Şaxta-qar tezliklə burada olacaq. Misirdə isə günəş yaşıl palma ağaclarını qızdırır, timsahlarsa bataqlıqda uzanıb tənbəl-tənbəl onlara baxırlar. Mənim yoldaşlarım Baalbek məbədində yuva tikir, çəhrayı, ağ göyərçinlərsə onlara baxır və bir-biri ilə quruldaşırlar. Əziz Şahzadə, mən getməliyəm, lakin səni heç vaxt unutmayacağam. Gələn bahar mən sənə verdiklərinin əvəzinə iki qiymətli daş gətirərəm. Yaqut qırmızı qızılgüldən də qırmızı, sapfirsə böyük göy dəniztək göy olacaq.

      Xoşbəxt Şahzadə dedi:

      – Aşağıda, meydanda kibrit satan balaca qız dayanıb. Qız kibritləri arxa salıb isladıb. Evə az da olsa pul gətirməsə, atası onu döyəcək, buna görə də o ağlayır. Qızın nə ayaqqabısı, nə də corabları var, başı da açıqdır. Mənim o biri gözümü də çıxart, apar ona ver ki, atası onu döyməsin.

      Qaranquş dedi:

      – Mən səninlə bir gecə də qalaram, lakin gözünü çıxara bilmərəm. Bunu etsəm, tamam kor olarsan.

      Şahzadə dedi:

      – Qaranquş, balaca Qaranquş, mənim dediyim kimi elə.

      Beləliklə, o, Şahzadənin o biri gözünü də çıxartdı və aşağı şığıdı. Qaranquş qızın yanından uçdu və sapfiri onun ovcuna saldı. Qız:

      – Necə də gözəl şüşə parçasıdır, – deyə qışqırdı və gülə-gülə evə qaçdı.

      Sonra Qaranquş Şahzadənin yanına qayıtdı və:

      – Sən indi korsan, – dedi, – demək, mən həmişəlik səninlə qalacağam.

      Yazıq Şahzadə etiraz etdi:

      – Yox, balaca Qaranquş, sən Misirə getməlisən.

      Qaranquş:

      – Mən