D.J. Opperman
Periandros
van
Korinthe
Tafelberg
VIR FRED LE ROUX
PERSONE
PERIÁNDROSGriekse heerser van Korinthe, 6de eeu v.C.
MELÍSSAsy vrou.
KÚÚPSELOShulle oudste seun, effens swaapagtig.
LÚKOPHROONhulle seun, moontlike opvolger.
HERMÍONEEhulle dogter.
PRÓKLESMelissa se vader, heerser van Epidauros.
GÁNGULOONwysgeer, handelaar, jeugminnaar van Melissa.
ARÍOONdigter.
SAPPHObesoekende digteres.
ANACHÁRSISbesoekende wysgeer.
BÁRAKOS’n kreupel neef, vertroueling en boodskapper.
Leier van die leër, werkers, soldate, matrose, burgers, boodskapper, sluipmoordenaars.
Die eerste keer opgevoer deur die Universiteit van Kaapstad vanaf 21 tot 29 Mei 1955 in die Klein Teater, Kaapstad, en op 31 Mei en 1 Junie 1955 in die Bothasaal, Stellenbosch, onder regie van Ria Olivier.
ROLVERDELING
PERIANDROSFred le Roux
LUKOPHROONPaul Malherbe
MELISSARia Olivier
HERMIONEEHelena Louw
KUUPSELOSDanie Marais
ARIOONGideon Horn
ANACHARSISHannes van der Merwe
GANGULOONPieter Bredenkamp
SAPPHONerina Ferreira
PROKLESKobus van der Colff
BARAKOSAlbertus Bosman (en Johann Cilliers)
LEIER VAN DIE LEËRPiet Neethling
PRIESTERSBilly Trengove
Johann Cilliers
SEGSMAN VAN MATROSEBilly Trengove
SEGSMAN VAN BURGERSJohann Cilliers
BOODSKAPPERD.J. Marais
ANDER DEELNEMERSChristine Scholtz, Babs Nel, Stephanie de Kock, Christie van der Merwe, Paul Fourie, Dan Hesse, Bob Joubert, Sybrand van Wyk, Eben Louw, Johann Heyns, Chris Smith, Chris van den Berg
TONEELBESTUURDERChristine Scholtz
SOUFFLEURJohann Cilliers
KOSTUUMS ONTWERP DEURStephan de Villiers
UITGEVOER DEURGretel Mills
DECORCecil Pym
BELIGTINGE.G. Marshall
KONTROLEUR VAN TEATERProf. Donald Inskip
’n Radioverwerking, onder regie van Ken Swart, is op 29 Oktober 1954 vanuit Kaapstad deur die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie uitgesaai. Die musiek daarvoor is gekomponeer deur Hubert du Plessis.
Eerste Bedryf
EERSTE TONEEL
Op die vooraand van Lukophroon se vertrek kyk hy en Periandros vanuit die hof na Korinthe onderwyl hulle op die koms van die koringkis wag.
PERIANDROS
Môre vroeg nog voor die duisende atlete na die park
toe loop, moet ons, my seun, eers op die strand ’n wildevark
as offer slag, sodat hierna die Spele van die Isthmos
’n rus en groter eenheid aan ons handelsryk besorg:
aan Kerkura, aan Leukas, Anaktorion en Apollonia,
aan Epidamnos, Potidaia en ander soos Ambrakia;
verder dat sy bloed die kuit van die katonkel en tornyn
sal ryg aan stele van die seebamboes en laat verskyn
hier waar die wildevark die waters effens rooi bevlek.
LUKOPHROON
Ja, Vader, en so die reën van die Gode na Korinthe trek!
Dis weer die ou-ou kuns: in die staat sal daar niks skort
solank die burgers hulle koringbrood het en hul sport!
Hoe nugter kan ’n digter of ’n wysgeer, as hy wil, regeer!
PERIANDROS
Verder, terwyl die meeue gulsig oor die water skeer,
sal die twee perde lê en bloei oor die geklipte:
die wit merrie van Arabië, die swart hings van Egipte,
bloei sodat die golwe proesend alle handelskepe
van die wêreld na die kuste van Korinthe sleep. –
Jy kan gerus na ons ou stad voor jou vertrek weer kyk …
LUKOPHROON
… sodat ek op die rare seereis droom van ’n nog groter ryk!
PERIANDROS
Jy spot, maar eendag sal die wêreld hierdie stad onthou
as ’n digter se grootste droom uit klip en mens gehou,
en weet tussen dié marmersale en dié spits sipresse
het eens die fynste digters, denkers en die danseresse
uit die wêreldvertes en die eilande omheen vergader
in hierdie stad Korinthe óm Periandros die oervader
van alles skoons en wys … Ba! hoe sit die rykes weer verveel
in die kalktuin die heeldag deur en kamma dambord speel. –
Kyk, daar onder kom die werkers eindelik met die koringkis!
LUKOPHROON
Hoe ruik tog so ’n digterlike stad na kaas en vis!
PERIANDROS
Jy moet ook saam die spaan in klonterige melk insteek,
saam die velle in moerbeiblare en stalwater week!
Kyk: die Feniciërs was slim, maar Periandros slimmer;
aan my nuwe drieriemskepe sien jy duisend werkers timmer,
en boë en latwerk verrys op steiers en bakstene
tot die kaal geraamtes van hoenders se borsbene.
LUKOPHROON
Vader, ek moet by Ganguloon vasstel nog voor ek vaar:
kom die present van my aan Moeder betyds ooit klaar?
PERIANDROS
Wag nou! Hulle klouter teen die trap al met die koringkis.
LUKOPHROON
Maar ek kan nie begryp waarom dit so belangrik is.
PERIANDROS
Saam met Korinthe en die ryk moet jy die koringkis ook erf;
daarom het ek die baie beelde en die spreuke laat inkerf. –
Omdat jou oumagrootjie kreupel was en minder mooi
het sy geen vryer uit die adelstand geken as nooi,
en op ’n dag toe sommer ’n gewone burgerman geneem,
maar van haar mense, die Bakchiadai, nog meer vervreem;
totdat my vader – ja, jou oupa Kuupselos – gebore is,
toe word daar oral na die kind gesoek, maar