[przypis edytorski]
18
miesić – rozrabiać ciasto. [przypis edytorski]
19
robota Penelopy – niekończąca się praca. W mit. gr. Penelopa była żoną Odyseusza, która przez 20 lat czekając na nieobecnego męża, który brał udział w wojnie trojańskiej, w dzień tkała, a w nocy pruła swoją robotę, gdyż po jej zakończeniu musiałaby wybrać na nowego męża jednego z zalotników. [przypis edytorski]
20
wprzódy – przedtem. [przypis edytorski]
21
przeszłoroczny – zeszłoroczny. [przypis edytorski]
22
zrezygnować się na coś (prow.) – pozostawić bez kary, potraktować pobłażliwie. [przypis redakcyjny]
23
oficjalista (daw.) – urzędnik. [przypis edytorski]
24
namiestnik – zastępca ekonoma, gumienny. [przypis redakcyjny]
25
pud (ros.) – jednostka wagi, wynosząca nieco mniej niż 16,5 kg. [przypis edytorski]
26
opędzać potrzeby domowe – pokrywać, zaspokajać domowe potrzeby. [przypis edytorski]
27
spichrz – budynek przeznaczony do przechowywania żywności; spichlerz. [przypis edytorski]
28
zagon – długi, wąski pas ziemi. [przypis edytorski]
29
sukienny – uszyty z sukna, tj. grubej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
30
fuzja – długa broń palna. [przypis edytorski]
31
przymiot – cecha, zaleta. [przypis edytorski]
32
szory – rodzaj uprzęży; szeroki skórzany pas zakładany na pierś konia wraz z pomocniczymi rzemieniami. [przypis redakcyjny]
33
szamerowany – obszyty ozdobnym sznurem. [przypis edytorski]
34
muślin – półjedwabna tkanina. [przypis edytorski]
35
paltot (przestarz.) – okrycie wierzchnie; palto. [przypis edytorski]
36
binokle (daw.) – okulary [przypis edytorski]
37
faworyt – ulubieniec. [przypis edytorski]
38
swawolny – niesforny, rozbrykany. [przypis edytorski]
39
mahoniowy – z ciemnoczerwonego drewna mahoniowca a. w kolorze mahoniu. [przypis edytorski]
40
marcepan – słodka masa z migdałów i cukru, symbol luksusu. [przypis edytorski]
41
łajać – strofować, ganić. [przypis edytorski]
42
rubaszny – swobodny, prosty. [przypis edytorski]
43
okropne przyzwyczajenie – chodzi tu o uzależnienie od narkotyku. [przypis edytorski]
44
cynizm – w znaczeniu potocznym: lekceważenie obowiązujących zasad moralnych i obyczajowych. [przypis redakcyjny]
45
parafianka – tu: kobieta z prowincji. [przypis edytorski]
46
faryzeusz – członek żydowskiego stronnictwa polityczno-religijnego; przen. człowiek obłudny. [przypis edytorski]
47
toaleta – mebel z lustrem i szufladami, służący najczęściej kobietom. [przypis edytorski]
48
kokietka (przestarz.) – kobieta zalotna. [przypis edytorski]
49
osoba kryształowa – osoba bez skazy, z zasadami. [przypis edytorski]
50
pensjonarka – uczennica pensji dla dziewcząt; osoba niedoświadczona, niewinna. [przypis edytorski]
51
całopalenie – ofiara całopalna, polegająca na spaleniu całego zwierzęcia poświęconego na ofiarę; tu: symbol poświęcenia. [przypis edytorski]
52
passons (fr.) – mniejsza z tym. [przypis redakcyjny]
53
toujours des perdrix (fr.) – „zawsze kuropatwy”; wyrażenie przysł., oznaczające nieustanną pogoń za wykwintem i rozkoszą. [przypis redakcyjny]
54
admiracja – podziw, uwielbienie. [przypis edytorski]
55
entre nous (fr.) – między nami (mówiąc). [przypis redakcyjny]
56
amfibia – organizm zdolny poruszać się zarówno w wodzie, jak i na lądzie. [przypis edytorski]
57
impossible (fr.) – niemożliwe. [przypis redakcyjny]
58
advienne ce que pourra (franc.) – niech się dzieje, co chce. [przypis redakcyjny]
59
bałamucić – uwodzić, kokietować. [przypis edytorski]
60
ufryzowany (przestarz.) – ułożony w loki. [przypis edytorski]
61
zgryzota – zmartwienie, smutek. [przypis edytorski]
62
prosperować – rozwijać się pomyślnie. [przypis edytorski]
63
tantiema – procentowy udział w zyskach. [przypis edytorski]
64
Ce que femme veut, Dieu le veut (fr.) – czego chce kobieta, tego chce i Bóg. [przypis redakcyjny]
65
kotuch (gwar.) – zagroda na ptaki domowe, kojec. [przypis redakcyjny]
66
pąsowy – czerwony. [przypis edytorski]
67
topól – topola. [przypis edytorski]
68
prace podstawowe i minimalne… – Witold, jako przedstawiciel młodego pokolenia pozytywistów, zapoznaje Marynię z głównymi założeniami nowego prądu, zalecającego ograniczenie się do „małego” programu reform, zwanego inaczej programem pracy od podstaw i pracy organicznej. Sprowadzał się on przede wszystkim do haseł gospodarczego rozwoju kraju i podniesienia oświaty wśród ludu w ramach ustroju kapitalistycznego. [przypis redakcyjny]
69
Lecą liście z drzew (…) – początek pieśni Wincentego Pola (1807–1872) ze zbioru Pieśni Janusza, zatytułowanej Śpiew z mogiły. (W oryginale początek brzmi: „Leci liście z drzewa”) Według niezupełnie pewnych danych muzykę do słów tej pieśni ułożył Fryderyk Chopin. [przypis redakcyjny]
70
bronchit – ostre zapalenie oskrzeli. [przypis edytorski]
71
fellach – chłop egipski; od arabskiego falah: orać. Nazw
